Nghề mai táng – một trong những nghề nghiệp đặc biệt nhất trên thế giới, gắn liền với giây phút cuối cùng của cuộc đời con người. Tại TP.HCM, thành phố lớn nhất Việt Nam, nghề này đã trải qua nhiều thay đổi để phù hợp với nhu cầu và quan niệm của xã hội hiện đại.
Chúng tôi đã có cơ hội trò chuyện với chú Mười, một người đã gắn bó với nghề mai táng hơn nửa thế kỷ. Theo chú Mười, nghề mai táng vẫn thường bị dán mác ‘dính âm khí’, ít ai dám dấn thân, chỉ có những người thật sự yêu nghề, coi đó là duyên mới bám trụ. Để một tang lễ hoàn chỉnh, thường phải có đội ngũ hơn 20 người, từ thợ khiêng quan tài, nhóm trang trí linh đường, đội nhạc lễ cho đến người tắm rửa thi hài, tẩm liệm.
Chú Mười cho biết, ngày nay tang lễ cũng đổi khác nhiều rồi. Không còn ai muốn nhìn thấy không khí âm u, tang thương nữa. Người ta chuộng dịch vụ tang lễ hiện đại, tươm tất, đỡ ám ảnh, đỡ đau lòng hơn. Trang trí đám tang ngày nay cũng đã đổi khác, không còn những tấm khăn trùm đỏ chót hay cờ phướn rườm rà, mà thay vào đó là lụa trắng, đèn vàng ấm, hoa tươi xếp gọn.
Từ năm 2000, TP.HCM bắt đầu có dịch vụ tang lễ kết hợp truyền thống – hiện đại. Trại hòm Phước Thiện Thọ của chú Mười là một trong những đơn vị tiên phong. Họ lo từ A – Z, nào dựng rạp, cúng kiếng, phát tang, rồi đưa đi hỏa táng, thậm chí lo luôn gửi tro vào chùa. Nhiều khách hàng gọi điện chỉ nói: ‘Nhờ chú lo cho mẹ tui tươm tất’. Chú Mười hiểu đó là niềm tin, làm nghề này lâu, chú cũng tự khắc một chữ ‘tín’ rất đậm trong lòng.
Khi hỏi về những người đã bỏ nghề, chú Mười cười, đưa mắt nhìn vào khoảng không: ‘Nhiều chứ, thấy xác chết, người ta hoảng; nhất là mấy vụ tai nạn, lửa cháy đen thui…, người yếu bóng vía chịu không nổi’. Cũng có người bỏ nghề vì sợ xui.
Tuy nhiên, chú Mười vẫn tin rằng, ai làm được, sống được, thì họ hiền lắm, biết thương người lắm. Nghề mai táng là nghề đưa tiễn cuối cùng, giúp một kiếp người đi qua, nhẹ nhàng, không vướng bận; để người ở lại thấy lòng mình yên hơn. ‘Ai sinh ra trên đời rồi cũng có lúc phải rời đi. Chỉ mong khi nằm xuống, được người ta lo cho tươm tất. Vậy là đủ’, chú Mười nói, giọng chậm rãi.
Nhìn lại, nghề mai táng đã trải qua nhiều thay đổi để phù hợp với nhu cầu của xã hội hiện đại. Tuy nhiên, sâu xa, nó vẫn là nghề đưa tiễn, gắn liền với giây phút cuối cùng của cuộc đời con người. Có thể thấy, mặc dù gặp nhiều khó khăn và thách thức, nhưng những người làm nghề mai táng vẫn luôn cố gắng hoàn thành công việc của mình với tâm niệm mang đến sự nhẹ nhàng và yên tâm cho người đã khuất và những người còn sống.
Thông qua câu chuyện của chú Mười, chúng ta có thể thấy rằng, nghề mai táng không chỉ là một công việc, mà còn là một cách để thể hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng đối với những người đã khuất. Đồng thời, cũng cần phải có sự hiểu biết và tôn trọng đối với những người làm nghề này, bởi họ đang làm một công việc rất đặc biệt và quan trọng.