Ở xã Nghĩa Đô, tỉnh Lào Cai, một hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương đã được nhiều phụ nữ tìm ra bằng cách chuyển đổi sang trồng dưa leo theo mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Mô hình này không chỉ giúp họ ổn định việc làm mà còn nâng cao thu nhập một cách đáng kể.
Trên cánh đồng dưa leo xanh mướt nằm dọc bờ suối Nậm Luông, gia đình chị Ma Thị Xiêm ở thôn Nà Luông, xã Nghĩa Đô, đang tất bật với công việc thu hoạch dưa để kịp giao hàng vào cuối buổi chiều. Với gần 4 sào dưa, gia đình chị phải huy động nhiều lao động và nhờ thêm người thân hỗ trợ thu hoạch theo hình thức đổi công, thì mới kịp tiến độ. Đây là năm thứ 2 gia đình chị tham gia trồng dưa leo theo mô hình liên kết. Nhờ tích lũy được nhiều kinh nghiệm trồng và chăm sóc, ruộng dưa của gia đình chị có chất lượng khá tốt.
Gia đình anh Hoàng Văn Điệp ở thôn Bản Kem cũng tham gia trồng 2,5 sào dưa. Dù mới bắt đầu cho thu hoạch, anh Điệp tự tin rằng năng suất của gia đình anh năm nay sẽ cao hơn năm ngoái. Nguyên nhân là do gia đình anh đã có nhiều kinh nghiệm chăm sóc hơn, cây sinh trưởng tốt hơn, tỷ lệ đậu quả cao hơn. Đợt thu hoạch đầu tiên đã mang về cho gia đình anh Điệp 700 nghìn đồng với 2 tạ dưa, giá bán 3,5 nghìn đồng/kg. Dự kiến với 2,5 sào dưa, năm nay gia đình anh sẽ có sản lượng khoảng 5 tấn quả. Nếu giá cả ổn định, gia đình anh Điệp sẽ có một năm thu hoạch thành công với mô hình canh tác mới này.
Mô hình liên kết trồng dưa leo tại xã Nghĩa Đô do Công ty TNHH Dưa leo quê vùng miền phối hợp với địa phương triển khai. Xã Nghĩa Đô có 48 hộ dân tham gia với tổng diện tích trên 5,2ha tại các thôn Mường Kem, Nà Luông, Bản Hón, Bản Hốc. Các gia đình tham gia mô hình sẽ được cung cấp giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc và các biện pháp phòng trừ sâu bệnh. Công ty cũng cam kết thu mua sản phẩm với mức giá linh hoạt từ 2.000 – 15.000 đồng/kg và đặc biệt là thu mua dưa ngay tại ruộng khi bà con thu hoạch.
Bà Nhữ Thị Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô, cho biết: Ưu điểm của mô hình trồng dưa liên kết này là bà con có thể tận dụng những diện tích không thể cấy lúa, những diện tích không chủ động nguồn nước hoặc thường xuyên bị ngập úng cục bộ để trồng dưa chuột. Việc lên luống cao không chỉ giúp tận dụng được những quỹ đất trũng mà vẫn đảm bảo đủ nước tưới tiêu, giúp cây dưa chuột phát triển, sinh trưởng tốt. Dưa chuột là cây dễ trồng, dễ chăm sóc, có thời gian sinh trưởng ngắn. Chỉ sau hơn một tháng trồng, dưa đã bắt đầu cho thu hoạch. Việc thu hoạch được thực hiện thành nhiều lứa khác nhau, rải vụ, kéo dài khoảng 30 đến 45 ngày. Theo ước tính, 1 sào dưa có thể thu hoạch khoảng 50kg/ngày.
Với thành công bước đầu từ mô hình trồng dưa liên kết, cấp ủy và chính quyền xã Nghĩa Đô đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con nhân dân mở rộng thêm diện tích trồng dưa. Cùng với đó, xã sẽ tiếp tục củng cố mối liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, nhằm đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập bền vững cho người dân. Mô hình này không chỉ giúp bà con thoát nghèo mà còn mở ra hướng đi mới cho nền nông nghiệp địa phương, biến những diện tích đất khó khăn thành nguồn lợi kinh tế tiềm năng, góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn ở xã Nghĩa Đô.