Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, câu hỏi về việc liệu đất nước có thể giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và xây dựng nền kinh tế số vững mạnh với Luật Công nghiệp công nghệ số mới ban hành hay không đang trở thành một vấn đề quan trọng. Với việc là một trong những nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, Việt Nam đang chịu áp lực ngày càng lớn từ căng thẳng thương mại toàn cầu.

Các ‘đòn’ thuế quan gần đây của Mỹ đã bộc lộ sự phụ thuộc của Việt Nam không chỉ vào thị trường nước ngoài mà còn vào công nghệ nhập khẩu, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện toán đám mây, an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này cho thấy sự cần thiết phải xem xét lại chiến lược số của đất nước. Thay vì tiếp tục dựa vào nền tảng và hạ tầng nước ngoài, Việt Nam có thể đẩy nhanh quá trình tự chủ bằng cách đầu tư vào công nghệ trong nước.

Luật Công nghiệp công nghệ số được thông qua mới đây là một khung pháp lý kịp thời để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này. Một trong những vấn đề quan trọng là giảm phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu. Việt Nam hiện nhập khẩu phần lớn hạ tầng kỹ thuật số, từ phần cứng, phần mềm đến các dịch vụ đám mây và Internet vạn vật (IoT). Những công nghệ này chủ yếu đến từ các quốc gia như Mỹ và Israel, có chi phí cao và hạn chế quyền kiểm soát dữ liệu.

Việc phát triển các nền tảng và công cụ trong nước sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên và mở rộng quyền truy cập cho người dùng Việt Nam. Các nền tảng, công cụ trong nước sẽ lưu trữ và chia sẻ dữ liệu theo quy định của Việt Nam, qua đó cũng đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu trong Luật Công nghiệp công nghệ số.

Tầm quan trọng của các nền tảng công nghệ nội địa không thể bị bỏ qua. Ngoài các dịch vụ đám mây và an ninh mạng đang phụ thuộc vào nhà cung cấp quốc tế, thị trường tiêu dùng số của Việt Nam cũng bị chi phối bởi các nền tảng nước ngoài như Shopee và Grab. Tuy nhiên, với đầu tư đúng đắn vào kỹ năng và hạ tầng, chúng ta có thể khắc phục sự mất cân bằng này.

Ấn Độ là một ví dụ đáng tham khảo. Các nền tảng nội địa như Ola và Rapido đã thành công trong việc cạnh tranh với Uber bằng cách cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương. Các nền tảng Việt Nam có thể đi theo con đường tương tự, đặc biệt khi nhận được ưu đãi tài chính và hỗ trợ kinh phí mua sắm công nghệ mà Luật Công nghiệp công nghệ số đề ra.

Bên cạnh đó, việc xây dựng lực lượng lao động hỗ trợ tăng trưởng số cũng là yếu tố quan trọng. Lợi thế nhân khẩu học của Việt Nam là rất rõ ràng khi cả nước có đến 51,7% dân số dưới 34 tuổi tính đến năm 2024. Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ này là tài sản lớn trong quá trình chuyển đổi từ sản xuất giá rẻ sang nền kinh tế số.

Tuy nhiên, chỉ 28,8% người lao động có bằng cấp, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên – điều này cho thấy khoảng cách đáng kể giữa cung và cầu kỹ năng. Việc hợp tác giữa các trường và doanh nghiệp để thiết kế chương trình đào tạo và đánh giá người học sẽ rất quan trọng. Chính phủ nên triển khai các nỗ lực đưa CNTT vào chương trình học từ sớm. Đồng thời, cần xem xét hỗ trợ các cơ sở đào tạo nhỏ cung cấp các khóa học nâng cao kỹ năng và cấp chứng chỉ theo nhu cầu của các ngành.

Tóm lại, Luật Công nghiệp công nghệ số là một bước đi chiến lược hướng tới chủ quyền số và một nền kinh tế vững bền. Bằng cách thúc đẩy đổi mới trong nước, giảm phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài và đầu tư vào nguồn nhân lực, Việt Nam đang đặt nền móng để trở thành quốc gia lãnh đạo nền kinh tế số Đông Nam Á trong dài hạn.

Tuần lễ Tài chính và Đổi mới MyFintech Week (MyFW) của Malaysia, sự kiện hàng đầu về tài chính và đổi mới, sẽ quay trở lại với phiên bản thứ ba từ ngày 4 đến 7 tháng 8 năm 2025 tại Kuala Lumpur. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Malaysia đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN. MyFW2025 được đồng tổ chức bởi Ngân hàng Nhà nước Malaysia, Ủy ban Chứng khoán Malaysia, Viện Ngân hàng Đầu tư Châu Á, Hiệp hội Fintech Malaysia và Tập đoàn Kinh tế Kỹ thuật số Malaysia.

MyFW2025 sẽ lấy chủ đề ‘Tư duy, Đổi mới, Hợp tác: Định hình Tương lai của Tài chính’ làm trọng tâm. Sự kiện này nhắm vào các xu hướng cấp bách đang định hình tương lai của lĩnh vực tài chính. Năm nay, chương trình được thiết kế để nâng cao hiểu biết về cách công nghệ đang phát triển, thay đổi quy định và nhu cầu xã hội đan xen nhau để định nghĩa lại bối cảnh tài chính khu vực.

Một loạt các hoạt động sẽ được tổ chức tại MyFW2025, từ các lớp học chuyên sâu và cuộc thi hackathon đến các cuộc đối thoại cấp cao. Sự kiện này sẽ tập hợp các nhà lãnh đạo ngành, nhà hoạch định chính sách và những người đổi mới để điều hướng sự phức tạp của chuyển đổi tài chính và thúc đẩy những hiểu biết có thể hành động.

MyFW2025 không chỉ là một diễn đàn thảo luận mà còn được coi là một nền tảng quan trọng để thúc đẩy các kết quả chính cho sự liên kết chính sách trên toàn quốc. Thông qua cách tiếp cận toàn quốc, phát triển hệ sinh thái và triển khai các sáng kiến để nuôi dưỡng đổi mới có trách nhiệm, sự kiện này nhắm tới việc bổ sung cho các nỗ lực đổi mới và bao gồm tài chính đang diễn ra trên khu vực.

Mục tiêu của MyFW2025 là trao quyền cho các công ty fintech mới nổi và các công ty hiện tại, nâng cao vị thế khu vực của Malaysia và định hình một cảnh quan tài chính hướng tới tương lai. Bằng cách kết nối các bên liên quan và tạo điều kiện cho sự hợp tác, MyFW2025 kỳ vọng sẽ đóng góp vào sự phát triển bền vững của hệ sinh thái tài chính và đổi mới ở Malaysia và trên toàn khu vực ASEAN.

Trong bối cảnh biến động địa chính trị và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn. Để nâng cao năng lực thích ứng và sức chống chịu, việc tái thiết mô hình vận hành của các doanh nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Tại sự kiện ‘Triển vọng Kinh doanh Việt Nam 2025’ do Ngân hàng UOB Việt Nam và EuroCham Việt Nam đồng tổ chức, các chuyên gia đã phân tích kết quả khảo sát từ Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp UOB năm 2025 và gợi mở hướng đi mới cho các doanh nghiệp.

Chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp Việt Nam, với gần 90% doanh nghiệp dự định tăng đầu tư vào lĩnh vực này trong năm 2025. Tuy nhiên, chỉ 65% doanh nghiệp đánh giá rằng họ đã thành công trong việc triển khai ứng dụng kỹ thuật số trong năm 2024. Ông Vlad Savin, Đối tác tại Acclime Việt Nam, cho rằng chuyển đổi số cần được tái định vị, từ việc triển khai công cụ sang tối ưu hóa mô hình vận hành. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần có cách tiếp cận mới và toàn diện hơn trong việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh.

Ngoài ra, ESG (Environmental, Social and Governance) đang trở thành tiêu chuẩn tiên quyết trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông Wouter van Ravenhorst, Giám đốc Điều hành, Control Union Việt Nam, nhận định rằng ESG cần được tích hợp vào chiến lược kinh doanh như một trụ cột. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp, Ngân hàng UOB Việt Nam, bổ sung rằng khi ESG được tích hợp sớm vào chuỗi giá trị, doanh nghiệp không chỉ giảm rủi ro bị loại khỏi mạng lưới cung ứng mà còn chủ động xây dựng lợi thế cạnh tranh.

Chuỗi cung ứng cũng đang trải qua sự thay đổi lớn. Ông André de Jong, Thành viên Ban lãnh đạo, EuroCham Việt Nam, nhận định rằng Việt Nam đang từng bước vượt lên để trở thành mắt xích quan trọng và mang lại giá trị cao trong chuỗi cung ứng ASEAN. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần phải nâng cao năng lực và chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế.

Mở rộng quốc tế cũng đòi hỏi mô hình vận hành đủ chiều sâu. Ông André de Jong chia sẻ rằng xu hướng chỉ đơn thuần thâm nhập thị trường đang dần nhường chỗ cho mô hình hợp tác lâu dài. Doanh nghiệp châu Âu ngày càng đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị, đồng hành cùng đối tác Việt Nam trong chuyển đổi số và ESG. Điều này tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Năng lực thực thi là điều kiện tiên quyết của mọi chiến lược. Ông Lim Dyi Chang khẳng định rằng dữ liệu khảo sát là điểm khởi đầu, nhưng quan trọng hơn là khả năng chuyển hóa những phát hiện đó thành hành động thực tiễn. Với vai trò là cầu nối hệ sinh thái khu vực và nhà đầu tư quốc tế, UOB cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong quá trình nâng cấp mô hình vận hành. Ngân hàng UOB Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc chuyển đổi số, tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh và mở rộng thị trường quốc tế.

Tóm lại, để nâng cao năng lực thích ứng và sức chống chịu trong bối cảnh biến động địa chính trị và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam cần tái thiết mô hình vận hành của mình. Chuyển đổi số, tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh và mở rộng quốc tế là những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp. Với sự hỗ trợ của các đối tác và tổ chức, các doanh nghiệp Việt Nam có thể nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.