Nghệ nhân trẻ Nguyễn Văn Cường, xuất thân từ tỉnh Thanh Hóa, đã thể hiện tình yêu sâu đậm với Hà Nội qua việc tái tạo thành công những góc phố đặc trưng của Thủ đô bằng mô hình thủ công tinh xảo. Không chỉ đơn thuần là việc biến ý tưởng thành hiện thực, dự án của Cường còn mang ý nghĩa sâu sắc trong việc lưu giữ và tôn vinh những ký ức đẹp về Hà Nội.

Quá trình bắt đầu dự án của Nguyễn Văn Cường thật sự bắt nguồn từ một khoảnh khắc tình cờ. Trong một lần dạo bước qua các con phố cổ của Hà Nội, anh đã vô tình bắt gặp và ghi lại những hình ảnh đẹp về các góc phố, từ đó nảy sinh ra ý tưởng tái hiện lại chúng dưới dạng mô hình. Sau khi trở về nhà, với niềm đam cháy và sự tỉ mỉ, anh đã quyết định thực hiện hóa ý tưởng của mình.

Các mô hình của Nguyễn Văn Cường không chỉ đơn thuần là sự sao chép mà còn mang đậm dấu ấn cá nhân và sự sáng tạo. Từng chi tiết, từ kiến trúc đặc trưng của các ngôi nhà cổ, cho đến những tuyến đường nhỏ, cây xanh và ánh đèn đường, tất cả đều được anh tái hiện một cách tỉ mỉ và sinh động.

Thông qua các mô hình của mình, Cường mong muốn mang đến cho công chúng một cái nhìn mới mẻ về vẻ đẹp của Hà Nội. Tại đây, không chỉ là những góc phố quen thuộc, mà còn là câu chuyện về lịch sử, văn hóa và con người, được thể hiện qua sự kết hợp巧妙 giữa hiện thực và nghệ thuật.

Một đặc điểm nổi bật trong các mô hình của Nguyễn Văn Cường là việc anh sử dụng đa dạng các vật liệu và kỹ thuật thủ công. Từ gỗ, giấy, cho đến chất liệu tái chế, tất cả đều được biến tấu để trở thành những bộ phận cấu thành nên mô hình.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Nguyễn Văn Cường đã sớm mang lại quả ngọt. Các mô hình của anh không chỉ nhận được sự yêu thích của người dân địa phương mà còn thu hút sự quan tâm của du khách khi đến thăm các triển lãm hoặc không gian trưng bày.

Đối với Nguyễn Văn Cường, việc tái hiện những góc phố của Hà Nội thông qua mô hình không chỉ là một dự án nghệ thuật, mà còn là một cách để anh bày tỏ tình yêu và niềm tự hào về văn hóa và con người Việt Nam. Qua việc này, anh hy vọng có thể truyền tải thông điệp về sự bảo tồn và phát triển di sản văn hóa.

Có thể thấy, hành trình làm mô hình của Nguyễn Văn Cường không chỉ là việc tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt, mà còn là một hành trình tìm về, trân trọng và lan tỏa vẻ đẹp của văn hóa và lịch sử. Với mỗi chi tiết trong mô hình của mình, anh không chỉ giữ lại những hình ảnh của quá khứ mà còn góp phần xây dựng cầu nối giữa hiện tại và tương lai.

Tìm hiểu thêm về dự án và các hoạt động của Nguyễn Văn Cường tại địa chỉ trang web hoặc trang mạng xã hội của anh để cập nhật những thông tin mới nhất về các dự án và triển lãm sắp tới.

Lâm Đồng – Xã biên giới Tuy Đức, nơi cư trú của người M’Nông, đang tích cực triển khai mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với du lịch. Mục tiêu của mô hình này là đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản, hướng tới phát triển bền vững.

Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trước những tác động của đời sống kinh tế – xã hội, vùng đồng bào dân tộc M’NÔNG đang đứng trước nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì, phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây thường xuyên bao phủ và sà xuống tận mái nhà sàn của các cộng đồng dân tộc thiểu số, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn tiếp tục gìn giữ một phong tục truyền thống lâu đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là một ngày hội của bản làng sau một vụ mùa bội thu, mà còn là dịp thiêng liêng để người dân bày tỏ lòng biết ơn với trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa trổ bông, trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi trong kho đã đầy lúa, trong lòng người dân đầy háo hức và phấn khởi. Mỗi bản làng tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng, nhưng tựu trung vẫn giữ được cốt lõi: biết ơn và cầu mong. Với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là nguồn thực phẩm chính, mà còn là biểu tượng của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong không gian văn hóa đặc trưng của dân tộc Bru-Vân Kiều, lễ mừng cơm mới được diễn ra với nhiều hoạt động phong phú và đa dạng. Sắc màu thổ cẩm và tiếng chiêng trầm bổng tạo nên một bức tranh văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã tỏa lên từ từng nóc nhà, khi những người phụ nữ trong bản thay nhau nấu xôi, đồ cơm, giã gạo nếp mới để chuẩn bị cho lễ hội.

Để chuẩn bị cho buổi lễ, già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức. Trước bàn cúng, ông sẽ rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn của già làng hòa trong làn khói của hương trầm, như kết nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần lễ là phần hội, không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng, tươi vui. Chiêng được mang ra, những thanh niên lực lưỡng vỗ trống, những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc núi rừng. Vũ điệu xoang Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự chuyển mình của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần máu thịt. Không chỉ là phong tục, lễ hội này còn là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu và tự hào về truyền thống dân tộc mình.

Lễ mừng cơm mới không chỉ nói lên mối giao cảm giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung, son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là bản hòa ca của bản sắc, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.

Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới và phức tạp trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống. Trong đó, biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống và sinh kế của người dân ở những khu vực này. Tình trạng dịch bệnh lây lan nhanh chóng cũng làm gia tăng mối lo ngại về sức khỏe và an toàn của cộng đồng. Ngoài ra, việc di cư tự do không kiểm soát, hoạt động buôn bán người, tình hình tội phạm và khủng bố gia tăng đang trở thành những mối đe dọa đáng kể đến an ninh và ổn định của xã hội.

Những thách thức an ninh phi truyền thống này không chỉ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh và ổn định xã hội mà còn làm chậm quá trình phát triển bền vững ở các vùng DTTS. Điều này đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ các cấp chính quyền và cần có những chính sách cụ thể, phù hợp với đặc điểm và nhu cầu thực tế của từng vùng. Để đảm bảo an sinh xã hội, ổn định và phát triển bền vững, việc xây dựng và triển khai các chính sách đồng bộ và toàn diện trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Chính phủ và các tổ chức liên quan cần tập trung vào việc nghiên cứu, đề xuất và thực hiện các chính sách hỗ trợ đa dạng, bao gồm cải thiện điều kiện sống, nâng cao chất lượng giáo dục và y tế, cũng như tăng cường khả năng phòng chống và ứng phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống. Bên cạnh đó, việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số cũng cần được chú trọng, góp phần xây dựng một xã hội đa dạng, hòa nhập và phát triển bền vững.

Các giải pháp can thiệp cần được triển khai một cách linh hoạt và phù hợp, tránh áp dụng máy móc và đảm bảo tính đặc thù cho từng vùng. Sự tham gia tích cực của cộng đồng dân tộc thiểu số vào quá trình xây dựng và thực hiện chính sách cũng là yếu tố quan trọng, giúp tăng tính hiệu quả và phù hợp của các giải pháp. Từ đó, các vùng DTTS tại Việt Nam có thể vượt qua những thách thức an ninh phi truyền thống, tiến tới mục tiêu phát triển bền vững và thịnh vượng.

Chi tiết hơn về các chính sách và hoạt động hỗ trợ vùng DTTS có thể được tham khảo tại các nguồn thông tin chính thức của Chính phủ và các tổ chức xã hội.

Vùng đồng bằng sông Cửu Long, một khu vực rộng lớn ở miền tây nam của Việt Nam, là nơi cư trú của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số, trong đó có đồng bào Khmer. Với hơn 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống văn hóa tinh thần của bà con đã có nhiều bước tiến đáng kể nhờ sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương. Đặc biệt, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo. Một số lễ hội tiêu biểu có thể kể đến như: Lễ Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… Những lễ hội này không chỉ thể hiện bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer mà còn là dịp để họ giao lưu, kết nối với cộng đồng.

Lễ hội đua ghe ngo (thành phố Cần Thơ), đua bò truyền thống (tỉnh An Giang) là những sự kiện văn hóa thể thao thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi, cổ vũ. Những sự kiện này không chỉ góp phần quảng bá bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer mà còn thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa các vùng miền.

Không chỉ có lễ hội, mà những ngôi chùa với những kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là nơi thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người… Những ngôi chùa này không chỉ là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo. Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng. Chỉ khi có sự chung tay của cả cộng đồng, chúng ta mới có thể giữ gìn và phát huy được bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer, cũng như đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Read more about Vietnamese cultures