Trong bối cảnh thế giới đang trải qua thời đại VUCA, đặc trưng bởi biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ, các tổ chức cần có năng lực thích ứng để tồn tại và phát triển. Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” của nhóm tác giả, trong đó có Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng – Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), đã đưa ra một hướng tiếp cận hệ thống cả về lý luận và thực tiễn để giúp các nhà quản trị xây dựng năng lực thích ứng và chủ động kiến tạo trong môi trường bất định.

Cuốn sách không chỉ gây chú ý bởi tiêu đề mang hơi hướng thời sự mà còn bởi cách tư duy rất riêng của nhóm tác giả. Những khái niệm trong sách xuất phát từ những trải nghiệm thật, được chiêm nghiệm kỹ lưỡng trong quá trình điều hành thực tế. “Quản trị biến động” được giới thiệu như một phản xạ sống còn trước thực tại đầy bất ổn, chứ không phải là một trường phái lý luận mới trong quản trị hiện đại.

Mối quan hệ giữa biến động – khủng hoảng – rủi ro được phân tích bằng logic biện chứng, chặt chẽ nhưng không giáo điều; gần gũi đến mức người đọc có thể cảm nhận bằng trực giác. Cuốn sách gắn kết lý luận với các năng lực cụ thể trong quản trị tổ chức, từ hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch, ứng phó linh hoạt, cho đến cả một bước tiến dài là “kiến tạo động”, một cách dùng từ rất Việt Nam cho năng lực đổi mới có chủ đích trong điều kiện bất định.

Petrovietnam – một tổ chức mang tính chất “đặc biệt kép”: vừa vận hành trong lĩnh vực năng lượng vốn nhiều biến động, vừa là doanh nghiệp nhà nước với những ràng buộc và giới hạn đặc thù – đã trải qua một “khủng hoảng kép” vào năm 2020. Chính trong bối cảnh ấy, khái niệm “quản trị biến động” lần đầu tiên được hình thành và triển khai đồng bộ. Nhờ vậy, Petrovietnam không những đứng vững qua khủng hoảng mà còn đạt nhiều kết quả tích cực về sản lượng, tài chính, đóng góp ngân sách, quản trị nhân sự và năng lực điều hành.

Từ năm 2021 trở đi, “quản trị biến động” tại Petrovietnam không còn giữ vai trò ứng phó tình thế mà được nâng lên thành phương thức vận hành và văn hóa điều hành doanh nghiệp. Mỗi đơn vị, mỗi cán bộ bắt đầu hiểu rõ: kế hoạch là quan trọng, nhưng khả năng điều chỉnh, ứng biến kế hoạch trong điều kiện thay đổi còn quan trọng hơn.

Năm 2024, Petrovietnam lần đầu tiên ghi nhận mức doanh thu vượt mốc 1 triệu tỷ đồng – con số không chỉ phản ánh quy mô, còn là dấu ấn của một quá trình quản trị chủ động, linh hoạt và đủ bản lĩnh trước biến động liên tục của môi trường kinh tế – địa chính trị toàn cầu.

Tư duy kiểm soát cứng nhắc được thay thế bằng kiểm soát linh hoạt. Văn hóa “thực hiện theo chỉ đạo” dần nhường chỗ cho cách tiếp cận chủ động hơn, phản ứng theo “mục tiêu sống”. Đó là một chuyển hóa thực sự. Và cũng là minh chứng cho việc: một lý luận, nếu đủ sức đứng vững trong thực tiễn khắc nghiệt, sẽ tự thân tìm được chỗ đứng trong hệ vận hành tổ chức.

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không hô hào lý thuyết, cũng không cố chứng minh cái mới bằng cách phủ nhận cái cũ. Nhóm tác giả chọn một con đường khác, lặng lẽ hơn, nhưng có giá trị bền vững hơn: quan sát thực tiễn, chiết xuất tư duy, cấu trúc thành luận điểm, rồi chỉ ra cách vận hành, từ chiến lược cấp cao đến điều phối hệ thống và phát triển nguồn nhân lực.

Một điểm đáng chú ý là cuốn sách không tách bạch lý luận với thực hành. Các mô hình quản trị mục tiêu như MBO, KPI, BSC, OKRs được phân tích kỹ, không chỉ ở vai trò lịch sử mà còn trong khả năng thích nghi với môi trường biến động. Sự chuyển dịch từ “mục tiêu cứng” sang “mục tiêu sống”, mục tiêu có thể cập nhật, điều chỉnh theo tín hiệu thị trường và dữ liệu thời gian thực, được minh chứng cụ thể qua cách Petrovietnam vận hành hệ thống dashboard số hóa, cảnh báo và kiểm soát hiệu quả tại hiện trường.

Trong mạch suy nghĩ ấy, từng khái niệm như “quản trị chuỗi giá trị”, “quản trị điều kiện biên”, hay “kiến tạo giá trị mới” đều được trình bày mạch lạc, gắn liền với ví dụ cụ thể và dễ liên hệ đến các cấp độ khác nhau trong tổ chức.

Điều đáng trân trọng là cuốn sách không đặt mục tiêu chứng minh điều gì mới lạ. Giọng văn trung dung, tiết chế. Nhóm tác giả không cố khẳng định mình đúng, họ chỉ chọn cách ghi lại những gì đã thực sự được triển khai, đã kiểm nghiệm qua thực tiễn, với mong muốn chia sẻ một cách làm cụ thể, phù hợp với bối cảnh của một tổ chức có quy mô lớn, nhiệm vụ nặng nề và trách nhiệm đặc thù như Petrovietnam.

Vì thế, cuốn sách này không chỉ dành cho những nhà lãnh đạo cấp cao. Cuốn sách hữu ích cả với những người đang đảm trách vai trò điều hành trung gian, những người phải xoay xở giữa kế hoạch cũ và thực tế mới. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi khả năng dự báo gần như bằng không, cách tiếp cận “quản trị mục tiêu sống” trong sách này có thể mở ra một lối đi khác: không cần nhìn xa hàng trăm cây số, chỉ cần đủ tỉnh táo để thấy 100 mét phía trước, và bước cho đúng.

Cuốn sách này không chạy theo trào lưu quản trị hiện đại hay vay mượn lý thuyết nước ngoài. Thay vào đó, nó ghi lại những trải nghiệm thực tế và được cấu trúc thành tư duy hệ thống. Nội dung bao gồm hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch và ‘kiến tạo động’ – một khái niệm Việt hóa cho năng lực đổi mới trong môi trường bất định.

Nhà tác giả đã nỗ lực xây dựng một cấu trúc nội dung logic và chặt chẽ, bắt đầu từ việc hoạch định mục tiêu – một bước quan trọng trong quá trình quản trị. Sau đó, cuốn sách đi sâu vào việc dự báo rủi ro, giúp người đọc hiểu rõ cách thức nhận diện và ứng phó với những thách thức có thể phát sinh.

Ngoài ra, cuốn sách còn đề cập đến việc điều chỉnh kế hoạch – một kỹ năng cần thiết để thích nghi với sự thay đổi không ngừng của môi trường kinh doanh. Cuối cùng, khái niệm ‘kiến tạo động’ được giới thiệu như một phương thức để phát triển năng lực đổi mới, cho phép các tổ chức và cá nhân có thể tồn tại và phát triển trong bối cảnh bất định.

Đặc biệt, cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn giúp người đọc phát triển tư duy hệ thống. Thông qua việc trình bày các trải nghiệm thực tế, nhà tác giả đã giúp người đọc hiểu rõ cách thức áp dụng các nguyên tắc quản trị vào thực tiễn.

Để tìm hiểu thêm về cuốn sách và tác giả, bạn có thể truy cập vào địa chỉ website để có thêm thông tin chi tiết.

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa cung cấp thông tin mới nhất về vị trí và diễn biến của bão trong ngày 18/7. Theo đó, vào hồi 13 giờ, tâm bão được xác định tại vị trí khoảng 18,3 độ Vĩ Bắc và 123,5 độ Kinh Đông, nằm trên vùng biển phía Đông Bắc đảo Luzon, Philippines.

Ở khu vực gần tâm bão, sức gió mạnh nhất đang duy trì ở cấp 8-9, với tốc độ tương đương từ 62-88 km/giờ và giật cấp 11. Hiện tại, bão đang di chuyển theo hướng Tây Bắc với tốc độ khoảng 30 km/giờ. Dự báo trong 24 đến 72 giờ tới, bão sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Bắc. Trong khoảng 72 đến 120 giờ tiếp theo, bão sẽ chủ yếu di chuyển theo hướng Tây với tốc độ di chuyển từ 10-15 km/giờ và có xu hướng suy yếu dần.

Do ảnh hưởng của bão, vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông sẽ có gió mạnh dần lên cấp 6-7. Vùng gần tâm bão đi qua sẽ có gió mạnh cấp 8-10, giật cấp 12. Dự kiến sóng biển tại khu vực này sẽ cao từ 3,0-5,0 m, gây ra biển động rất mạnh. Các tàu thuyền hoạt động trong vùng biển nguy hiểm này cần đề phòng khả năng bị tác động bởi dông, lốc, gió mạnh và sóng lớn.

Áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão WIPHA trên vùng biển phía Đông Philippines vào sáng sớm ngày 18/7. Tâm bão lúc 1h ngày 18/7 nằm ở khoảng 16,4°N – 125,3°E, trên vùng biển phía Đông đảo Luzon (Philippines). Sức gió mạnh nhất của bão đạt cấp 8 (62–74km/h), giật cấp 10, di chuyển theo hướng Tây Bắc với tốc độ khoảng 20km/h.

Dự báo trong 24 giờ tới, bão có khả năng mạnh thêm và tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Bắc với tốc độ khoảng 20km/h. Đến 1h ngày 19/7, vị trí tâm bão sẽ ở khoảng 18,7°N – 121,7°E, trên vùng biển phía Bắc đảo Luzon (Philippines), với cường độ đạt cấp 8–9, giật cấp 11.

Trong 48 giờ tiếp theo, bão dự kiến tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20–25km/h và có khả năng vào Biển Đông. Đến 1h ngày 20/7, vị trí tâm bão sẽ ở khoảng 20,2°N – 117,0°E, cách bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) khoảng 740km về phía Đông Đông Nam, với cường độ cấp 10, giật cấp 12.

Vùng nguy hiểm được xác định từ 17,5°N – 22,5°N, 115,5°E – 120,0°E, với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3 ở vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông. Dự báo tiếp theo, đến 1h ngày 21/7, bão tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20–25km/h, và vị trí tâm bão sẽ ở khoảng 21,1°N – 112,3°E, cách bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) khoảng 220km về phía Đông, với cường độ cấp 11, giật cấp 14.

Vùng nguy hiểm từ phía Bắc vĩ tuyến 18,0°N, từ 110,5°E – 119,0°E, và cấp độ rủi ro thiên tai vẫn ở cấp 3 ở vùng biển phía Bắc khu vực Bắc Biển Đông. Từ 72 đến 120 giờ tới, bão dự kiến tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ khoảng 20km/h.

Do ảnh hưởng của bão, từ chiều 18/7, vùng biển phía Đông Bắc Biển Đông sẽ có gió mạnh cấp 6–7, giật cấp 9, sóng cao 2,5–3,5m, và biển động mạnh. Tàu thuyền hoạt động trong vùng nguy hiểm có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng bởi gió mạnh, sóng lớn, lốc xoáy và dông mạnh.

Áp thấp nhiệt đới mạnh lên gần Philippines, nguy cơ đổ bộ vào Biển Đông

Sáng ngày 16/7, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia thông báo một vùng áp thấp trên khu vực phía Đông của Philippines đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Vị trí tâm áp thấp nhiệt đới lúc 7h ngày 16/7 là khoảng 14,1 độ Vĩ Bắc; 131,8 độ Kinh Đông, cách đảo Lu Dông (Philippines) hơn 1.000km về phía Đông Đông Nam.

Áp thấp nhiệt đới có sức gió mạnh nhất vùng gần tâm đạt cấp 6, tương đương 39-49km/h, giật cấp 8. Dự báo trong 1-2 ngày tới, áp thấp nhiệt đới sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc và có khả năng mạnh lên thành bão.

Sau khi mạnh lên thành bão ở khu vực phía Bắc của đảo Lu Dông, Philippines, bão dự kiến sẽ đi vào Biển Đông trong những ngày cuối tuần, từ 19-20/7. Tuy nhiên, cơ quan khí tượng cảnh báo rằng áp thấp nhiệt đới vẫn đang trong giai đoạn hình thành và chưa thành bão, do đó quỹ đạo và cường độ phát triển của hệ thống này còn tiềm ẩn nhiều biến động.

Cơ quan khí tượng cho biết các hệ thống khí quyển chi phối như gió mùa Tây Nam, áp cao cận nhiệt đới… vẫn còn biến động và chưa ổn định. Do đó, khả năng khi mạnh lên thành bão, di chuyển vào Biển Đông, bão có thể di chuyển Tây Tây Bắc, hướng về Bắc vịnh Bắc Bộ trong những ngày tới với xác suất khoảng 50-60%.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đang theo dõi chặt chẽ và sẽ cập nhật kịp thời trong các bản tin tiếp theo để phục vụ công tác chỉ đạo và ứng phó của các cấp, các ngành.

Do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới nối với hoàn lưu áp thấp nhiệt đới, bão, trên khu vực Biển Đông từ ngày 19 đến 20/7, có thể xuất hiện gió mạnh, sóng cao, biển động mạnh. Nguy cơ xuất hiện một đợt mưa lớn diện rộng ở khu vực Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Nghệ An trong khoảng thời gian từ ngày 20 đến 25/7.