Một nghiên cứu khoa học gần đây được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã chỉ ra rằng việc nuôi dạy cháu có thể mang lại lợi ích tích cực đáng kể cho não bộ của ông bà. Cụ thể, những người lớn tuổi từ 50 đến 79 tuổi tham gia vào việc chăm sóc cháu hàng tuần ở mức độ vừa phải có thể giảm thiểu tới 24% nguy cơ sa sút trí tuệ. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi người lớn tuổi phải tích cực tham gia vào các hoạt động như trò chuyện, chơi đùa với cháu, tạo ra sự vận động não bộ đều đặn và hiệu quả.

Việc dành thời gian cho cháu không chỉ giúp người lớn tuổi giữ gìn trí nhớ mà còn giúp họ tiếp cận và làm quen với thế giới hiện đại. Rất nhiều người cao tuổi đã học cách sử dụng công nghệ để tương tác với cháu, chẳng hạn như bật tính năng gọi video, tra cứu thông tin trên mạng, hoặc hát theo các bài hát trên mạng xã hội. Những hành động này có tác dụng kích hoạt các vùng khác nhau của não bộ, góp phần duy trì sự敏捷 và hoạt động của trí não.

Không chỉ mang lại tác động tích cực về mặt nhận thức, việc chăm cháu còn giúp xua tan cảm giác cô đơn – một yếu tố nguy cơ lớn của trầm cảm và suy giảm chức năng não ở người cao tuổi. Khi ông bà cảm thấy mình còn vai trò trong gia đình, còn được yêu thương và nhờ cậy, họ có xu hướng sống tích cực và lạc quan hơn. Sự tham gia vào việc chăm sóc cháu cho phép họ cảm thấy có ích và được kết nối với các thành viên khác trong gia đình.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng việc chăm cháu quá nhiều, đặc biệt là trên 40 giờ mỗi tuần, có thể tạo ra áp lực thể chất và tâm lý không mong muốn. Điều quan trọng là giữ cho việc chăm sóc các cháu ở mức độ vừa phải, xem như một hoạt động tăng cường kết nối xã hội và kích thích não bộ, thay vì biến nó thành một gánh nặng. Người già cũng cần có thời gian nghỉ ngơi và tĩnh dưỡng để tái tạo năng lượng và đảm bảo sức khỏe thể chất cũng như tinh thần.

Để tận dụng được lợi ích từ việc chăm cháu, các gia đình và người cao tuổi cần tìm ra sự cân bằng hợp lý. Việc kết hợp giữa thời gian chăm sóc cháu và thời gian nghỉ ngơi sẽ giúp người cao tuổi cải thiện sức khỏe não bộ mà vẫn đảm bảo được sự thư giãn và hạnh phúc cá nhân. Sự hỗ trợ từ các thành viên trong gia đình và việc lập kế hoạch chăm sóc hợp lý là rất quan trọng để việc chăm cháu trở thành một trải nghiệm tích cực và bổ ích cho tất cả các bên liên quan.

Các chuyên gia khuyến khích người cao tuổi tham gia vào các hoạt động kích thích não bộ khác ngoài việc chăm cháu, như tập thể dục, học hỏi kỹ năng mới, hoặc tham gia vào các hoạt động xã hội. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa các lợi ích nhận được mà còn góp phần vào việc xây dựng một cuộc sống lão niên trọn vẹn và ý nghĩa hơn.

Đưa mẹ chồng vào viện dưỡng lão – một quyết định không dễ dàng

Khi tôi đưa mẹ chồng vào viện dưỡng lão, tôi không nghĩ rằng đó là một quyết định sai lầm. Tuy nhiên, sau đó, tôi nhận ra rằng sự lựa chọn của mình đã gây ra nhiều hậu quả không lường trước được. Mẹ chồng tôi năm nay 76 tuổi, đã sống cùng vợ chồng tôi gần 6 năm sau khi bố chồng mất. Ban đầu, bà vẫn khỏe mạnh, tự chăm sóc mình và giúp đỡ gia đình.

Thời gian qua, sức khỏe của bà bắt đầu giảm sút, bà trở nên lẫn nhẹ, quên trước quên sau, và có những hành động nguy hiểm như bật gas đun nước và quên tắt bếp. Dù chồng tôi thương mẹ nhưng anh bận rộn với công việc, còn tôi thì phải chăm sóc con nhỏ và làm việc, không thể lúc nào cũng có mặt để chăm sóc mẹ chồng. Vì vậy, tôi đã quyết định đưa bà vào trung tâm chăm sóc người già bán trú, nơi có y tá, bác sĩ và người trò chuyện.

Quyết định này không được mẹ đẻ tôi đồng ý. Khi tôi tâm sự với mẹ đẻ về quyết định này, bà đã nổi giận và cấm tôi làm điều đó, thậm chí dọa từ mặt nếu tôi dám đưa mẹ chồng vào viện dưỡng lão. Mẹ tôi cho rằng tôi đang “tống” mẹ chồng đi như vứt cái áo cũ, và rằng sau này tôi cũng sẽ bị con dâu đối xử y hệt. Tôi đã cố giải thích rằng tôi làm việc này vì tốt cho bà, nhưng mẹ tôi vẫn không đồng ý.

Ngày đưa bà đi, mẹ chồng tôi đã cười và không phản đối, nhưng trong mắt bà, tôi thấy một sự không có ánh sáng. Khi tôi vào thăm bà 2 tuần sau, bà vẫn gầy và “ngoan” nhưng khi tôi ra về, bà không gọi “con ơi” mà gọi tôi là “cô ơi”. Mẹ tôi sau đó cũng gọi điện và nói rằng mẹ chồng tôi bắt đầu lẫn nặng lên và tâm lý suy sụp vì không có người thân bên cạnh.

Một tháng sau, trung tâm gọi điện cho biết mẹ chồng tôi bị ngã trong phòng tắm và bị hoảng loạn, lên cơn mất trí tạm thời. Khi tôi đến đón bà, trên đường về, bà hỏi tôi: “Cô ơi, tôi có còn nhà không?”. Tôi biết rằng có những trường hợp bất khả kháng cần đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão, nhưng với mẹ chồng tôi, có lẽ thứ bà cần nhất không phải là sự chăm sóc chuyên nghiệp mà là một tiếng gọi “mẹ ơi” mỗi ngày, một đôi mắt dõi theo từ người thân.

Qua câu chuyện này, tôi muốn nói rằng có những thứ khi ta mang đi bằng lý trí, sẽ mất mãi bằng trái tim. Đưa mẹ chồng vào viện dưỡng lão không chỉ ảnh hưởng đến mẹ chồng mà còn đến mối quan hệ của tôi với gia đình. Tôi hy vọng rằng những người đang phải đối mặt với quyết định tương tự có thể xem xét kỹ lưỡng và tìm ra giải pháp tốt nhất cho cả gia đình.