Cà na, loại trái cây từng mọc hoang dọc bờ mương, kênh rạch ở miền Tây, nay đã trở thành đặc sản được ưa chuộng trên khắp cả nước. Không chỉ được bày bán tại các khu du lịch ở An Giang, Cần Thơ, cà na còn được chế biến thành nhiều món ăn và sản phẩm để phục vụ nhu cầu của thực khách.

Hiện nay, ở miền Tây phổ biến là hai giống cà na, bao gồm cà na bản địa và cà na Thái. Cây cà na xưa được trồng để giữ đất trong mùa lũ, sau mới trở thành cây hái trái kiếm thêm thu nhập. Cây cà na chịu hạn tốt, rất ít sâu bệnh, không cần bón nhiều phân, ít tốn chi phí. Cà na bản địa miền Tây là loại cây thân gỗ cao 10-25m, chi chít nhánh, ra hoa trắng vào khoảng tháng 3-4. Cứ mùa nước nổi về cũng là lúc cà na rộ nhất, tức là từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. Trái cà na có hình bầu dục, vỏ láng mịn, dài cỡ 3-4cm, khi già chuyển màu xanh đậm, vị chua và chát, khi chín có màu vàng nhạt, vị chua, mùi thơm nhẹ.

Anh Nguyễn Minh Nhân, chuyên bán cà na tươi và các sản phẩm từ loại quả này cho biết, hiện nay, người dân trồng cà na Thái phổ biến hơn bởi trái to, sản lượng tốt, ít chua chát hơn, sớm thu hoạch và cho trái quanh năm. Giá cà na Thái dao động theo mùa vụ, lúc rộ thì 15.000-20.000 đồng/kg, khi hiếm hơn thì 30.000-35.000 đồng/kg. Để thu hoạch cà na, người dân dùng nhiều biện pháp như chèo xuồng hái, sử dụng lồng, chèo thang, lấy cây móc giật quả, cây nào to lâu năm thì chèo lên hái.

Ngoài cà na tươi, anh Nhân còn kinh doanh thêm cà na ngâm, cà na ngào đường, cà na đập sẵn hoặc khía sẵn, khử chua chát rồi đóng gói, gửi cho khách tự ngâm theo sở thích. Món cà na đập phải làm thật khéo, không nên đập cà na quá nát để giữ được màu xanh đặc trưng, khi vắt ráo vẫn giữ được hương vị, ăn giòn. Để khử bớt vị chua, chát của cà na cần nhiều công đoạn, cà na mua về phải rửa sạch, đập dập, ngâm muối 15-20 phút rồi đem bóp, xả 2-3 lần nước.

Cà na còn được các doanh nghiệp chế biến thành nhiều đặc sản như mứt cà na, rượu cà na… nâng giá thành lên hàng chục, hàng trăm nghìn đồng, tùy loại. Tại các tỉnh miền Tây hiện nay có nhiều đặc sản làm từ cà na được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Từ loại trái dân dã mọc hoang, cà na đã trở thành sản phẩm ngon, hấp dẫn khách du lịch, mang lại kinh tế cho bà con miền Tây.

Cá bống sông Đà, một món ăn dân dã từng gắn liền với bữa cơm đạm bạc của người dân địa phương, nay đã trở thành đặc sản được ưa chuộng tại các thành phố lớn. Với giá bán dao động từ 120.000 đến 200.000 đồng/kg, cá bống sông Đà đang là một trong những đặc sản được săn đón.

Loại cá này xuất hiện nhiều và ngon nhất vào khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 8 hàng năm. Do đó, người dân địa phương thường tranh thủ đi bắt và bán cho thương lái hoặc gửi đi các tỉnh thành khác. Cá bống có nhiều loại, trong đó nổi bật nhất là cá bống cát với thân tròn, da màu vàng nhạt, kích thước chỉ chừng ngón tay út.

Sau khi bắt được, cá bống được làm sạch sẽ, cấp đông để bảo quản, người mua chỉ cần rửa qua là có thể sử dụng được. Cá bống sông Đà có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, phổ biến nhất là cá bống kho tiêu, cá bống kho tộ, cá bống chiên giòn và cá bống chiên nước mắm. Ngoài ra, còn có các món ăn khác như cá bống kho nghệ, cá bống kho gừng, cá bống kho riềng, cá bống kho tương, cá bống chiên lá lốt, cá bống chiên tỏi ớt.

Sự biến đổi của cá bống sông Đà từ một món ăn dân dã thành đặc sản cao cấp đã mang lại nhiều cơ hội kinh tế cho người dân địa phương. Đồng thời, cũng giúp cho người dân thành phố có thể thưởng thức được những món ăn ngon và đa dạng hơn. Cá bống sông Đà hiện nay được bán tại nhiều chợ, siêu thị và cửa hàng đặc sản, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận với món ăn đặc trưng này.

Với hương vị đặc trưng và giá trị kinh tế cao, cá bống sông Đà đang trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng đất này. Việc bảo tồn và phát triển nghề bắt cá bống sông Đà không chỉ giúp bảo vệ môi trường sống của loài cá này mà còn góp phần phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Nếu bạn có cơ hội đến với vùng đất này, hãy thử thưởng thức món cá bống sông Đà, bạn sẽ được trải nghiệm hương vị đặc trưng và tươi ngon của loài cá đặc sản này. Thông tin về cá bống cũng như các món ăn được chế biến từ cá bống có thể giúp bạn hiểu hơn về giá trị văn hóa và ẩm thực của món ăn này.

Người trẻ từ bỏ công việc ngân hàng với thu nhập 50 triệu đồng/tháng để trồng nấm mối đen: Câu chuyện khởi nghiệp đầy cảm hứng

Nguyễn Hoàng Thái, 29 tuổi, đến từ TP Cần Thơ, đã từ bỏ công việc tại một ngân hàng với mức thu nhập hàng tháng lên đến 2.000 USD (hơn 50 triệu đồng) để về quê trồng nấm mối đen. Sau những thử nghiệm ban đầu không thành công, Thái đã áp dụng công nghệ cao vào trồng nấm và hiện có doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi vụ.

Tốt nghiệp ngành Tài chính Ngân hàng từ Đại học Cần Thơ, Thái đã làm việc tại một ngân hàng và có mức thu nhập ổn định trong 7 năm. Tuy nhiên, với đam mê nông nghiệp và mong muốn làm giàu từ mảnh đất quê nhà, anh đã quyết định nghỉ việc để theo đuổi giấc mơ của mình.

Thái bắt đầu tìm hiểu về cách trồng nấm mối đen và đã tham quan nhiều trang trại trên cả nước. Sau những thất bại ban đầu, anh đã tích lũy kinh nghiệm và quyết định đầu tư vào trang trại nấm của mình. Với hơn 7.000 phôi nấm mối đen, Thái đã áp dụng mô hình khép kín bằng vật liệu panel và lắp đặt hệ thống cảm biến internet vạn vật (IoT) để kiểm soát tự động các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng.

Nhờ công nghệ, nấm phát triển ổn định và đạt chất lượng cao. Thái cho biết, toàn bộ hệ thống được điều khiển từ xa qua điện thoại và gần như được tự động hóa hoàn toàn. Điều này giúp giảm đáng kể nhân công và thời gian chăm sóc.

Trang trại của Thái hiện cho năng suất khoảng 1,75 tấn nấm mỗi vụ, với giá bán từ 200.000-300.000 đồng/kg. Mỗi vụ, anh có doanh thu khoảng 350 triệu đồng. Một năm, anh trồng được hai vụ nấm.

Thái khẳng định, nấm trồng ở trang trại của anh không sử dụng hóa chất, không chất bảo quản, không chất kích thích tăng trưởng. Sắp tới, anh dự định đưa sản phẩm của mình vào các kệ hàng ở siêu thị và xuất khẩu. Thái cũng dự kiến mở thêm 2 trang trại nấm tại Ô Môn và Cái Răng.

Anh cũng sẵn sàng chuyển giao công nghệ, quy trình trồng nấm để lan tỏa tinh thần khởi nghiệp nông nghiệp sạch cho thanh niên. Thái kỳ vọng góp phần giúp người trẻ có thêm động lực khởi nghiệp từ mô hình nông nghiệp để cùng viết tiếp câu chuyện phát triển bền vững cho nông nghiệp Việt Nam.

Lào Cai – Nằm ven dòng Nặm Luông thơ mộng, xã Nghĩa Đô là nơi sinh sống của đồng bào Tày, nơi đây lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ghi danh hai di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh Lào Cai vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có loại hình di sản thuộc nhóm ẩm thực của người Tày xã Nghĩa Đô.

Đặc sản của Nghĩa Đô không chỉ dừng lại ở những món ăn dân dã mà còn ở sự độc đáo trong cách chế biến và nguyên liệu sử dụng. Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết ẩm thực ở Nghĩa Đô được đánh giá cao bởi sự độc đáo từ nguyên liệu, quy trình, cách thức làm ra món ăn, nguyên tắc khi thưởng thức trên mâm.

Một trong những món ăn nổi tiếng của Nghĩa Đô là vịt bầu lam. Loại vịt này có đặc điểm cổ rụt, thân hình bầu bĩnh, đầu to, chân ngắn, chỉ có ở Nghĩa Đô. Thịt vịt được trộn cùng các loại gia vị, rau thơm, ướp khoảng 15-20 phút cho thịt ngấm đều gia vị. Sau đó, gói thịt vịt được nướng trong ống tre, dùng lá dong bịt kín đầu ống lam rồi cho lên bếp. Quá trình chế biến đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo để tạo ra hương vị đặc trưng của món ăn này.

Món cá nướng hai lửa cũng là một đặc sản không thể bỏ qua. Cá được chọn là cá tự nhiên từ sông, suối, ao, như cá chép, cá trôi, cá trắm với trọng lượng từ 1,5 kg trở lên. Cá được mổ, làm sạch vảy, xẻ đôi mình rồi thái ngang thớ tạo ra những miếng dày chừng 5-7 cm, dài chừng 15-20 cm. Sau khi ướp gia vị, cá được nướng hai lần lửa để tạo nên hương vị đặc trưng. Món cá nướng hai lửa không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một trải nghiệm thú vị cho du khách.

Mâm cơm hàng ngày của đồng bào Tày luôn hấp dẫn, độc đáo và nhiều màu sắc, thể hiện nét văn hóa truyền thống như xôi ngũ sắc, cá nướng hai lửa, vịt hấp, vịt xào, canh đắng… Đặc biệt, mỗi mùa, mâm cơm của người Tày sẽ có thêm những món ăn độc đáo riêng. Sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Nghĩa Đô đã tạo ra một bản sắc văn hóa riêng biệt và hấp dẫn.

Với 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lào Cai đang tích cực bảo tồn, vun đắp, phát huy các giá trị văn hóa, biến di sản thành tài sản giúp đồng bào các dân tộc thoát nghèo. Tại Nghĩa Đô, trong năm 2024, lượng khách đạt 25.000 lượt, doanh thu từ du lịch cộng đồng khoảng 15 tỉ đồng. Khách quốc tế cũng bắt đầu tìm hiểu đời sống người Tày để “chạm” vào vùng đất bản sắc nguyên sơ, chân thật.

Du khách có thể khám phá thêm về văn hóa và ẩm thực của người Tày tại xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Thông tin về các tour du lịch và hoạt động văn hóa có thể được tìm thấy trên trang web du lịch Việt Nam.