Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình lão hóa não bộ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, nam giới và những người gặp khó khăn về kinh tế.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng não bộ của những người này đã lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với trước khi đại dịch bùng phát. Điều đáng chú ý là hiệu ứng này xảy ra ngay cả ở những người không bị nhiễm bệnh.

Trước đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này tập trung vào tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết đến là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với những người tham gia khác.

Khi đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý.

Các chuyên gia cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để tìm hiểu mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm rõ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết.

Xem thêm thông tin tại: https://www.nature.com/articles/s41467-021-27284-4

Sức khỏe tâm thần đang trở thành một vấn đề cấp thiết trong xã hội hiện đại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo âu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường và các vấn đề về tiêu hóa. Hơn nữa, căng thẳng kéo dài và các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn.

Ở Việt Nam, số người gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần đang tăng cao. Theo số liệu của Bộ Y tế, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần thường gặp là 14,9% dân số, tương đương gần 15 triệu người. Đặc biệt, trầm cảm và lo âu chiếm tỷ lệ cao, lên đến 5-6% dân số. Không chỉ người lớn, trẻ em cũng không ngoại lệ, với khoảng 12% trẻ em có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Tiến sĩ Ngô Xuân Điệp, giảng viên Khoa Tâm lý, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh, cho biết rằng stress, rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn ám ảnh sâu, kiệt sức nghề nghiệp,… là các bệnh tâm lý phổ biến hiện nay. Ông cũng nhấn mạnh rằng trong xã hội hiện đại, mỗi người thường có rất nhiều mối quan hệ, đóng nhiều vai trò khác nhau, dẫn đến áp lực và stress.

Để cải thiện sức khỏe tâm thần, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau bao gồm liệu pháp hóa dược, liệu pháp tâm lý và liệu pháp sốc điện. Bác sĩ Nguyễn Thúy Nga, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội), khuyến cáo rằng bệnh tâm thần có thể phòng ngừa được nếu có kiến thức và phát hiện sớm. Hạn chế và loại trừ các sang chấn tâm lý, tạo môi trường sống lành mạnh là cách phòng ngừa hiệu quả.

Ngoài ra, Tiến sĩ Ngô Xuân Điệp cũng cho rằng có nhiều cách để cải thiện sức khỏe tinh thần của bản thân. Một số phương pháp đơn giản bao gồm trò chuyện, chia sẻ, thư giãn, du lịch, nghe nhạc, khiêu vũ, học những môn nghệ thuật yêu thích… Những cách này có thể tạo cảm xúc tích cực, từ đó sinh ra các hoocmone tốt, giúp người bệnh chữa lành.

Nhìn chung, sức khỏe tâm thần là một vấn đề quan trọng và cần được quan tâm đúng mức. Bằng cách nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, chúng ta có thể cải thiện sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống của bản thân và những người xung quanh.