Trong nỗ lực xây dựng hệ sinh thái ngành Công nghiệp bán dẫn để trở thành một trong những trung tâm sản xuất và cung ứng bán dẫn toàn cầu, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Ngày 2/8, tại Công viên Phần mềm Quang Trung, Liên minh Phát triển Nguồn lực Công nghiệp bán dẫn Việt Nam (SEVINA) đã được thành lập. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc giải quyết bài toán nhân lực cho ngành Bán dẫn.

Liên minh SEVINA được thành lập với sự tham gia của hàng trăm doanh nghiệp thành viên, chuyên gia trong và ngoài nước cùng các tổ chức đào tạo và cơ quan quản lý Nhà nước. Mục tiêu của liên minh là phát triển tối thiểu 10.000 nhân lực chất lượng cao trong 5 năm tới, đồng thời hỗ trợ thúc đẩy khởi nghiệp trong chuỗi cung ứng bán dẫn, kết nối đào tạo và chuyển giao công nghệ, xúc tiến đầu tư và đề xuất chính sách hỗ trợ ngành này phát triển.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 50.000 kỹ sư ngành Bán dẫn. Tuy nhiên, chênh lệch về chất lượng giữa cung và cầu hiện vẫn là thách thức lớn. Trên thị trường hiện có khoảng 40 công ty thiết kế vi mạch quy mô tầm cỡ, trong đó có 6 công ty Việt Nam.

TS. Nguyễn Quân, Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Liên minh SEVINA mang đến một mô hình mới cho ngành công nghiệp bán dẫn phát triển. Ở đó các bên cùng định hình khung năng lực và chuẩn đầu ra. Cách tiếp cận này giúp người học sẵn sàng gia nhập lực lượng lao động, mang lại lợi ích rõ rệt cho cả doanh nghiệp, sinh viên và nhà nước.

Ông Trương Gia Bảo, Chủ tịch SEVINA cho biết, Việt Nam đang đối mặt với việc thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Đây không còn là câu chuyện riêng của doanh nghiệp mà là vấn đề của toàn bộ hệ sinh thái ngành Công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Vì vậy, để xây dựng hệ sinh thái của ngành công nghiệp này, Việt Nam cần một cách tiếp cận chủ động, bài bản để không bỏ lỡ cơ hội hội nhập để cùng vươn lên trong cuộc đua bán dẫn toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ.

Đại diện giới công nghệ, ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam cho biết, hiện nay chìa khóa thành công trong đào tạo nhân lực ngành Bán dẫn nằm ở kết hợp chính sách, đầu tư, đào tạo và hợp tác quốc tế. Việc thành lập SEVINA là rất cần thiết khi cùng tạo ra sức mạnh tổng hợp, phát triển ngành Bán dẫn một cách bài bản và bền vững.

Tại sự kiện, Trường Cao đẳng FPT Polytechnic công bố khung chương trình đào tạo nhân lực bán dẫn theo đơn đặt hàng doanh nghiệp. Đây là bước đi quan trọng trong việc chuyển từ đào tạo cái mình có sang đào tạo cái thị trường cần, đồng thời còn mở ra cơ hội nghề nghiệp rõ ràng cho người học.

Trước những thách thức và cơ hội trong ngành công nghiệp bán dẫn, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao. Liên minh SEVINA đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các doanh nghiệp, tổ chức đào tạo và cơ quan quản lý Nhà nước để cùng nhau xây dựng hệ sinh thái ngành Công nghiệp bán dẫn Việt Nam.

Việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn không chỉ giúp Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và cung ứng bán dẫn toàn cầu mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển nhân lực chất lượng cao, các chuyên gia và lãnh đạo cho rằng, Việt Nam cần tập trung vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn.

Ngoài ra, cần có sự phối hợp và hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, tổ chức đào tạo và cơ quan quản lý Nhà nước để xây dựng một hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn bền vững.

Mục tiêu của Việt Nam là trở thành một trong những trung tâm sản xuất và cung ứng bán dẫn toàn cầu, và việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu này.

Các chuyên gia và lãnh đạo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn.

Ngày 28/7, tại thành phố Đà Nẵng, lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab đã diễn ra tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Dự án này được đầu tư với tổng vốn lên đến 1.800 tỷ đồng, nhằm phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn và đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghiệp cũng như đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Dự án Fab-Lab được chia thành hai khu vực chính, bao gồm khu phòng Lab dành cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Khu phòng Fab sẽ thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, được trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.

Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab dự kiến sẽ có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động và quyết tâm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Bộ trưởng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ ‘Make in Viet Nam’. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả. Ông cũng kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.

Với dự án này, thành phố Đà Nẵng tiếp tục khẳng định quyết tâm trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Cùng với các chính sách hỗ trợ và khuyến khích đầu tư, thành phố hy vọng sẽ thu hút thêm nhiều dự án công nghệ cao và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn trong tương lai.

Dự án Fab-Lab là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và thành phố Đà Nẵng, dự án này hứa hẹn sẽ đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã tham dự lễ khánh thành Nhà máy Coherent Việt Nam, thuộc Tập đoàn Coherent (Hoa Kỳ) tại Khu Công nghiệp Nhơn Trạch 1, tỉnh Đồng Nai. Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc mở rộng hoạt động của Tập đoàn Coherent tại Việt Nam, một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực vật liệu, thiết bị, linh kiện phục vụ công nghiệp bán dẫn và điện tử.

Trong bài phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao việc Coherent tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam, điều này không chỉ tạo ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng trong đào tạo nhân lực, chuyển giao tri thức và công nghệ mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế nước nhà. Dự án này dự kiến sẽ tạo việc làm ổn định, chất lượng cao cho hàng nghìn lao động kỹ thuật và trình độ cao. Đặc biệt, các sản phẩm của Tập đoàn Coherent sẽ phục vụ trực tiếp cho nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo. Theo xếp hạng năm 2024, Việt Nam đứng thứ 44/133 quốc gia và nền kinh tế về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, tăng 2 bậc so với năm 2023. Đây là quốc gia duy nhất luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển trong suốt 14 năm qua. Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược cho các tập đoàn công nghệ lớn hàng đầu thế giới như NVIDIA, Apple, Google, Qualcomm, Amkor, Marvell, Intel, Meta và bây giờ là Coherent.

Phó Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Coherent tiếp tục mở rộng đầu tư theo chiều sâu tại Việt Nam, đặc biệt là trong các công đoạn có giá trị gia tăng cao hơn của chuỗi giá trị ngành bán dẫn. Đồng thời, quan tâm đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam, tăng cường kết nối với các viện nghiên cứu, trường đại học để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện và bền vững. Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư kinh doanh có hiệu quả, bền vững, lâu dài tại Việt Nam.

Theo ông Gan YC, Giám đốc Nhà máy Coherent tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1, nhà máy này sẽ đóng vai trò then chốt trong việc tăng tốc năng lực của Tập đoàn Coherent trong lĩnh vực silicon carbide và quang học, những yếu tố thiết yếu cho quá trình chuyển đổi các hệ thống công nghiệp, truyền thông tốc độ cao và hạ tầng trung tâm dữ liệu. Tập đoàn Coherent đã triển khai kế hoạch đầu tư nhà máy tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 với tổng vốn đầu tư ban đầu là 127 triệu USD. Nhà máy này sẽ sản xuất chất bán dẫn Silicon Carbide (SiC), kính và các thiết bị quang học tiên tiến.

Trước đó, vào ngày 31/10/2023, Tập đoàn Coherent đã đề xuất đầu tư ba dự án công nghệ cao tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 và 2, bao gồm dự án sản xuất chất bán dẫn Silicon Carbide (SiC), dự án Quang học tiên tiến (Advanced Optics) và dự án M-Cubed: Đo lường, kiểm tra và sản xuất linh kiện bán dẫn. Tổng vốn đầu tư đăng ký ban đầu của ba dự án này là gần 1 tỷ USD, với kỳ vọng đạt giá trị sản xuất hơn 1,2 tỷ USD mỗi năm. Trong năm 2024, tỉnh Đồng Nai đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho ba dự án của Tập đoàn Coherent, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Công nghệ sinh học đang nổi lên như một lĩnh vực then chốt, mang lại cơ hội vàng cho Việt Nam phát triển và khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới. Với tiềm năng to lớn để trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn, công nghệ sinh học không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần thúc đẩy nền kinh tế.

Để hiện thực hóa cơ hội này, việc lập kế hoạch và thực thi chiến lược đầu tư vào công nghệ sinh học là hết sức cần thiết. Nguồn lực sẵn có và sự hỗ trợ từ chính phủ sẽ là những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam vươn lên và tạo ra những bước đột phá trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, việc triển khai công nghệ sinh học vào thực tiễn đòi hỏi một lộ trình bài bản và cụ thể.

Quá trình này bao gồm nhiều bước quan trọng, từ khảo sát thị trường, nhập khẩu công nghệ, đào tạo chuyên môn, đến nội địa hóa sản phẩm. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ sẽ giúp Việt Nam tránh được những rủi ro và thách thức trong quá trình phát triển công nghệ sinh học.

Một trong những ứng dụng cụ thể và đầy hứa hẹn của công nghệ sinh học là trong lĩnh vực làm đẹp, đặc biệt là với exosome. Nếu được hỗ trợ về cơ chế và đầu tư phù hợp, thị trường ứng dụng exosome trong ngành làm đẹp tại Việt Nam dự kiến sẽ đạt giá trị lên đến 8,5 tỷ USD vào năm 2030. Điều này không chỉ thể hiện tiềm năng kinh tế to lớn mà còn là cơ hội để Việt Nam trở thành một điểm sáng trong lĩnh vực công nghệ sinh học ứng dụng.

Ứng dụng công nghệ sinh học trong chế biến và sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao đã trở nên phổ biến và thiết thực. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của các nguồn nguyên liệu sẵn có và rẻ tiền trong nước mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động.

Để phát triển công nghệ sinh học một cách bền vững và hiệu quả, việc tập trung đầu tư đúng hướng là cực kỳ quan trọng. Điều này bao gồm việc khai thác tối đa các tiềm năng, đẩy mạnh triển khai nhiều giải pháp kết nối nhà khoa học, nhóm nghiên cứu với doanh nghiệp. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên sẽ tạo ra môi trường sinh thái hỗ trợ cần thiết cho sự phát triển của công nghệ sinh học.

Cuối cùng, công nghệ sinh học chỉ có thể thực sự bứt phá và đạt được thành công khi có sự đồng hành của cả hệ sinh thái, bao gồm chính sách hỗ trợ, tài chính, nguồn nhân lực chất lượng và thị trường tiêu thụ. Sự đồng thuận và hỗ trợ từ tất cả các thành phần của xã hội sẽ là chìa khóa để Việt Nam vươn lên vị thế hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ sinh học trên thế giới.

Ngành nhôm Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn. Trong thập kỷ qua, ngành nhôm đã trải qua sự tăng trưởng đáng kể, với số lượng nhà máy, quy mô sản xuất và tổng sản lượng đều tăng gấp đôi. Theo số liệu mới nhất, vào năm 2024, tổng sản lượng các loại nhôm đạt gần 1,5 triệu tấn, tương đương 4,2 tỷ USD, tăng trưởng 14,5% so với năm 2023. Trong đó, nhôm định hình chiếm 43,3% với 650 nghìn tấn, nhôm tái chế chiếm 16,7% với trên 250 nghìn tấn.

Ngành nhôm Việt Nam cũng đang có nhiều lợi thế để phát triển. Với 17 Hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định RCEP, EVFTA, CEPA, ngành nhôm Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu với thuế nhập khẩu nguyên liệu 0% và thuế xuất khẩu với hầu hết các sản phẩm hoàn chỉnh cho người dùng cuối 0%. Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 9 quốc gia lớn như Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản… cũng mở ra cơ hội không giới hạn cho ngành nhôm Việt Nam.

Tuy nhiên, ngành nhôm cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Hiện tượng dư thừa công suất nhiều năm nay chưa cải thiện, thị trường bất động sản và xây dựng tạm thời ngưng trệ, nhu cầu nhôm xây dựng giảm sút. Các nhà máy ép đùn phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh đến đầu quý II/2025. Chi phí đầu vào cho sản xuất liên tục tăng, giá bán nhôm định hình trên thị trường không đủ bù đắp chi phí đầu vào, lợi nhuận của nhà sản xuất giảm mạnh 2-3 năm qua.

Để vượt qua những thách thức trên, ngành nhôm cần đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, quản trị ESG, ổn định chất lượng, xây dựng thương hiệu nhôm Việt nhằm chiếm lĩnh thị trường, thay thế hàng nhập khẩu. Điều chỉnh chính sách phù hợp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh như giảm thuế VAT, giảm thuế xuất khẩu 5%, hướng dẫn thực hành ESG, hỗ trợ tín dụng xanh. Mở rộng thị trường, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), học hỏi từ chính các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Đào tạo nhân lực, nhân lực kỹ thuật đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Dự báo đến 2030, nhu cầu về vật liệu nhôm sẽ tăng 25% so với hiện tại. Nhôm xây dựng và công trình sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khoảng 13% trong giai đoạn 2024-2029. Bộ Xây dựng dự báo nhôm xây dựng có mức tăng trưởng 25% trong 5 năm tới nhờ có chính sách tháo gỡ cho các dự án đầu tư bất động sản.

Ngành ngân hàng đang trải qua một quá trình chuyển đổi sâu rộng do tác động của cuộc cách mạng công nghệ 4.0. Tại Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng diễn ra sáng 16.7 tại Hà Nội, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng đã có bài phát biểu khai mạc, đề cập đến những thay đổi quan trọng trong ngành.

Theo ông Dũng, trước đây, kênh bán hàng của ngân hàng chủ yếu là giao dịch trực tiếp với khách hàng. Tuy nhiên, hiện nay, trên 90% giao dịch của khách hàng đã chuyển sang kênh số. Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải thay đổi để thích nghi với xu hướng mới.

Ngoài ra, các dịch vụ ngân hàng hiện nay đã được tự động hóa, không còn giao dịch viên nào đọc chứng từ ngân hàng nữa. Điều này đòi hỏi ngành ngân hàng phải tái cấu trúc quy trình, xây dựng quy trình nghiệp vụ thông minh, với sự tham gia của đội ngũ am hiểu về nghiệp vụ và công nghệ thông tin.

Ông Dũng cũng cho biết, cán bộ ngân hàng trước kia rất hiểu về kế toán, định tài khoản, nợ tài khoản… nhưng hiện nay, nhiều nhân viên không biết hạch toán vào đâu cả, vì máy tự động hạch toán hết. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của một đội ngũ ngân hàng mới, với sự kết hợp giữa công nghệ và nghiệp vụ.

Số lượng và giá trị giao dịch cũng tăng lên nhanh chóng, từ 1 triệu giao dịch trước kia lên 50-100 triệu giao dịch mỗi ngày. Điều này đòi hỏi ngành ngân hàng phải có hệ thống kiểm soát và phát hiện lỗi giao dịch mới, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ mới.

Hiện nay, số lượng tài khoản tiền gửi đã tăng lên khoảng 200 triệu, với 87% người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Điều này cho thấy sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành ngân hàng và đòi hỏi nhân lực phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu mới.

Nhiều ngân hàng đang coi rủi ro về công nghệ thông tin tương tự như rủi ro về tín dụng, và đang hình thành nên một hệ thống quản lý rủi ro mới. Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải có kiến thức và kỹ năng mới để ứng xử với rủi ro trên không gian mạng.

Chưa bao giờ ngành ngân hàng khát nhân lực về an ninh công nghệ thông tin như hiện nay. Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng là cơ hội để các chuyên gia, diễn giả và các đơn vị tham mưu trao đổi, đóng góp ý kiến để tìm ra những giải pháp phát triển nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong thời kỳ mới.

Bên ngoài ngành ngân hàng, hệ sinh thái số đang phát triển mạnh mẽ, với sự kết nối và tích hợp giữa ngành ngân hàng với các ngành khác. Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải có kiến thức và kỹ năng mới để thích nghi với xu hướng này.

Trong tương lai, những thay đổi tiếp theo có thể thấy là sự ra đời của tài sản ảo, hợp đồng thông minh, chữ ký điện tử… Điều này đòi hỏi nhân lực ngành ngân hàng phải thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu mới.