Nhiều chủ hộ kinh doanh tại Hà Nội đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7, sau khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho chủ hộ kinh doanh cá thể, những người trước đây thường không được bảo vệ bởi chế độ bảo hiểm xã hội.

Chị Trần Thị Hường, kinh doanh phở tại Phan Kế Bính, Hà Nội, là một trong những chủ hộ kinh doanh đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7. Chị Hường cho biết đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được một năm và chuyển sang nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sau khi được cán bộ bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội) tư vấn. Tuy nhiên, chị Hường cũng bày tỏ mối quan ngại về mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, vì thu nhập của chị không ổn định và có nhiều chi phí như mặt bằng, nhân công, nguyên liệu hàng ngày.

Chị Hường không đơn độc trong mối quan ngại này. Tại một quán bánh xèo ở phố Đội Cấn (Hà Nội), nhóm cán bộ của bảo hiểm xã hội Ba Đình đã tư vấn mức đóng, quyền lợi cho đôi bạn trẻ Mai Thị Thu Hoài (20 tuổi) – Vũ Xuân Mạnh (21 tuổi). Hoài chia sẻ rằng cô chưa từng tham gia bảo hiểm xã hội trước đây và phải mất khoảng 20 phút để hiểu chế độ như thai sản. Sau đó, cô quyết định đóng bảo hiểm xã hội dựa trên thu nhập 10 triệu đồng/tháng.

Ông Lê Hiếu Cường, phó giám đốc bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội), cho biết điểm mới của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Về mức đóng, chủ hộ sẽ tham gia 25% trên thu nhập hàng tháng do bản thân lựa chọn, trong đó mức thu nhập tối thiểu bằng mức tham chiếu (tức lương cơ sở hiện hành 2,34 triệu đồng/tháng). Mức đóng thấp nhất khoảng 585.000 đồng/tháng.

Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ phối hợp với cơ quan thuế để rà soát danh sách chủ hộ kinh doanh, vận động tham gia đúng quy định. Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, chủ hộ kinh doanh sẽ hưởng đầy đủ các chế độ gồm lương hưu, ốm đau, thai sản, tử tuất và thẻ bảo hiểm y tế miễn phí theo quy định.

Bà Nguyễn Thùy Linh, cán bộ bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội), cho biết thêm rằng việc xác định chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc căn cứ vào phương thức kê khai thuế. Nếu là phương pháp kê khai, chủ hộ kinh doanh sẽ thuộc nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, còn nếu là phương pháp khoán thì sẽ vận động đối tượng chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Nếu chủ hộ kinh doanh không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ bị phạt từ 18-20% tổng số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp phải đóng tại thời điểm bị lập biên bản nhưng không vượt quá 75 triệu đồng. Trường hợp trốn đóng bảo hiểm xã hội sẽ bị phạt từ 50-75 triệu đồng.