Khi nhắc đến đảo Lý Sơn, một thiên đường du lịch biển của tỉnh Quảng Ngãi, người ta thường nghĩ đến những cảnh quan tuyệt đẹp và hải sản tươi ngon. Một trong những món ăn đặc sản không thể bỏ qua khi đến đây là ốc cừ, một loại hải sản không chỉ nổi tiếng với vị ngon đặc trưng mà còn gắn liền với văn hóa và lối sống của người dân trên đảo.

Ốc cừ, còn được gọi là ốc xà cừ, ốc gõ hay ốc mặt trăng, ốc mắt ngọc, có mặt ở nhiều vùng biển và đảo từ Quảng Trị đến Khánh Hòa. Tuy nhiên, do vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên riêng biệt, ốc cừ ở Lý Sơn được đánh giá cao về chất lượng và hương vị, được cho là thơm ngon và đậm đà hơn những nơi khác.

Đặc điểm của ốc cừ là sống ở các rạn đá, rạn san hô, với vỏ xù xì và những đường vân chạy quanh, màu sắc đa dạng như xám xanh, trắng xanh hoặc cam đỏ. Miệng ốc có vảy dày, tròn vành vạnh như mặt trăng, nhẵn bóng và nhiều màu sắc óng ánh như xà cừ. Những chiếc vảy này không chỉ có giá trị về mặt ẩm thực mà còn được sử dụng làm vật trang trí và đồ lưu niệm rất đẹp và bền.

Khi thủy triều rút xuống thấp, du khách có cơ hội thấy ốc cừ dạo quanh các bãi đá ven bờ ở Lý Sơn. Tuy nhiên, những con ốc này thường nhỏ và để tìm được ốc ngon, to và thịt dày, ngư dân phải lặn bắt ở nơi nước sâu với trang thiết bị chuyên dụng.

Ốc cừ có thể được chế biến thành nhiều món ngon như ốc cừ luộc, nướng bơ, xào tỏi ớt… Món luộc là một trong những cách chế biến đơn giản nhưng đòi hỏi kỹ thuật điêu luyện để tách vỏ và thịt ốc. Thực khách sẽ cầm con ốc, hơi nghiêng về một phía rồi gõ liên tiếp xuống mặt bàn với lực vừa phải, tới khi vảy long ra khỏi vỏ. Phần thịt ốc chắc, dai dai, khi ăn có vị ngọt và đậm đà.

Ngoài ra, ốc cừ còn được nướng than hoa, tạo ra mùi thơm nức mũi. Phụ nữ trên đảo còn có nghề đập vỏ thu thịt ốc, với giá 40.000-60.000 đồng/kg. Thịt ốc có thể đem xào sả ớt thái nhỏ, hạt tiêu, ăn chung với bánh đa giòn tan.

Tuy nhiên, ốc cừ rất khó mang về đất liền vì dễ hỏng. Hiện, nhiều nơi cũng bán ốc cừ nhưng thường là từ các vùng biển khác, không phải ở Lý Sơn. Vì vậy, nếu có dịp đến đảo Lý Sơn, du khách nên thử ốc cừ tại chỗ để trải nghiệm hương vị đặc trưng và tươi ngon của món ăn đặc sản này.

Miệt Thứ, vùng đất nằm ở cực tây nam của Việt Nam, vẫn còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống và cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của vùng đất này. Mặc dù cuộc sống ngày càng đổi thay, nhưng Miệt Thứ vẫn giữ được nét hào sảng và sự dễ sống của nó. Người dân Miệt Thứ từ lâu đã sống bằng những nghề truyền thống như nông nghiệp, đánh bắt cá và chăn nuôi.

Thế nhưng, cuộc sống của họ đã trải qua nhiều khó khăn và vất vả. Sau năm 1975, cuộc sống của người dân Miệt Thứ bắt đầu có những bước ngoặt quan trọng. Ông Huỳnh Thanh Tâm, 70 tuổi, người dân nhiều đời ở xã An Minh Bắc, huyện U Minh Thượng, Kiên Giang, đã chia sẻ về cảnh nghèo khó ở Miệt Thứ trong quá khứ. “Dân xứ này hồi đó toàn ở nhà lá, vách đất, loe hoe vài nhà ai đó có cây gỗ lắp ghép tạm bợ đã là nhà cây bảnh gồi”, ông Tâm nói. Những ngôi nhà này là minh chứng cho cuộc sống khó khăn và giản dị của người dân Miệt Thứ thời đó.

Cuộc sống của người dân Miệt Thứ bắt đầu có những đổi thay quan trọng từ những năm 1990. Việc nuôi tôm và sản xuất lúa đã giúp người dân có thu nhập tốt hơn. Anh Phạm Duy Tân, phó Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện U Minh Thượng, đã kể lại câu chuyện đổi thay ở quê hương mình. “Tôi nghe kể lại ông nội tôi vào đây mới lên xuồng bông đám cưới với cô gái Miệt Thứ. Xứ này ngày xưa vắng vẻ dữ lắm”, anh Tân nói. Sự thay đổi trong cách sống và sản xuất đã giúp người dân Miệt Thứ cải thiện cuộc sống của mình.

Ngày nay, Miệt Thứ đã có nhiều đổi thay. Sản vật của vùng đất này đã được đưa ra thị trường cả nước và nước ngoài. Cuộc sống của người dân cũng đã có nhiều cải thiện. Nhà văn Sơn Nam, người đã gắn bó với vùng đất Miệt Thứ, đã được nhiều người biết đến với sự thông minh và gàn gàn của mình. Ông đã chia sẻ nhiều câu chuyện về cuộc sống và con người Miệt Thứ trong suốt nhiều năm qua. Những câu chuyện của ông Sơn Nam đã giúp cho nhiều người hiểu hơn về cuộc sống và văn hóa của người dân Miệt Thứ.

Với những nét văn hóa truyền thống và cảnh quan thiên nhiên đặc trưng, Miệt Thứ đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm cuộc sống của vùng đất này. Tuy nhiên, người dân Miệt Thứ vẫn đang cố gắng để bảo tồn và phát triển những nét văn hóa truyền thống của mình, đồng thời cải thiện cuộc sống của mình trong thời đại mới.