Thời đại số đang làm gia tăng những thách thức mới trong việc bảo vệ trẻ em trước các hành vi xâm hại và bắt cóc. Mạng xã hội, một công cụ kết nối quan trọng, nay đã trở thành nơi ẩn nấp lý tưởng cho những kẻ có hành vi tội phạm. Với sự xuất hiện của các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến tinh vi, nhiều đứa trẻ đã trở thành nạn nhân của những vụ bắt cóc.

Gần đây, một loạt các vụ việc bắt cóc trực tuyến đã được công bố, gây nên mối lo ngại sâu sắc trong dư luận xã hội. Ngày 25/7, Đội Đặc nhiệm – Đội 2, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an TP.HCM đã tìm thấy một nữ sinh ở một khách sạn trong trạng thái hoảng loạn và đưa về nhà an toàn. Được biết, nữ sinh này đã mất liên lạc với gia đình sau khi nghe điện thoại của người lạ và xin ra ngoài.

Trước đó, vào ngày 22/7, Công an phường Ô Chợ Dừa, TP. Hà Nội, đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo, giả danh Công an đe dọa một nữ sinh nhằm thực hiện việc ‘bắt cóc Online’. Từ tháng 3 đến đầu tháng 7 năm 2025, công an đã giải cứu 10 nạn nhân là sinh viên bị lừa trong các vụ ‘bắt cóc online’. Những vụ việc này là hồi chuông cảnh báo về thủ đoạn ngày càng tinh vi, bài bản và chuyên nghiệp của các đối tượng lừa đảo.

Thế hệ trẻ sinh ra trong thời đại công nghệ số dễ bị lừa trên chính môi trường số do thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu kỹ năng, và thiếu sự chuẩn bị cho những tình huống nguy hiểm trong thế giới mạng. Nguyên nhân sâu xa hơn có lẽ xuất phát từ sự ngắt kết nối với gia đình, khiến các em không tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính người thân khi gặp tình huống bối rối và nhiều nguy hiểm.

Sự mất kết nối giữa cha mẹ và con cái thường bắt nguồn từ sự thiếu thấu hiểu và khó khăn trong việc bày tỏ tình yêu thương. Mối quan hệ gia đình đòi hỏi sự thấu hiểu và khả năng chia sẻ để phát triển. Tuy nhiên, khi thiếu đi những yếu tố quan trọng này, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng tăng lên, tạo ra sự xa cách và mất kết nối.

Nhiều cha mẹ không biết cách bày tỏ tình yêu thương và không thể truyền đạt cảm xúc của mình đến con cái. Con chỉ cảm nhận rằng bố mẹ đang đặt nhiều yêu cầu khắt khe và không hiểu được niềm đau của cha mẹ. Do đó, con tự tạo ra khoảng cách để tránh sự trách móc và áp lực liên tục.

Thực tiễn cuộc sống yêu cầu những bậc làm cha làm mẹ chúng ta ngày nay phải học lại từ đầu, và dạy con những kỹ năng mới. Cha mẹ, mỗi ngày, hãy làm sao để con cảm thấy nhà mình là nơi an toàn và tin cậy, có thể thoải mái kể về mọi thứ, nhất là những chuyện ‘nhạy cảm’ trên mạng xã hội. Hãy làm sao để khi con gặp khó khăn, con sẽ kể với ba mẹ đầu tiên. Bởi rằng, các kỹ thuật dọa dẫm hay kiểm soát của bố mẹ sẽ không bao bọc con đủ so với những chiêu trò của những kẻ lừa đảo qua mạng.

Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đặc biệt là tội phạm mạng (công nghệ cao), đang diễn biến phức tạp và trở thành mối lo ngại cho nhiều người dân. Để đối phó với tình hình này, các ngành, địa phương đã triển khai công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, với mục tiêu nâng cao sức “đề kháng” cho người dân trước loại tội phạm này.

Tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã xảy ra tại nhiều địa phương, gây ra sự bức xúc trong dư luận xã hội và ảnh hưởng đến an ninh, trật tự. Các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay bao gồm lừa đảo trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, dự án đầu tư, môi giới việc làm, đưa người đi lao động, học tập tại nước ngoài, kinh doanh đa cấp, thương mại điện tử, và đặc biệt là lừa đảo chiếm đoạt tài sản công nghệ cao trên không gian mạng.

Các đối tượng lừa đảo sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, chẳng hạn như giả danh cơ quan thực thi pháp luật, cán bộ cơ quan nhà nước, hoặc lợi dụng quan hệ tình cảm qua mạng xã hội. Chúng cũng sử dụng các thủ đoạn như trao đổi, mua bán hàng hóa qua mạng, gửi tin nhắn “rác”, tin nhắn trúng thưởng, hoặc giả mạo ngân hàng để lấy dữ liệu thông tin khách hàng.

Nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của tội phạm lừa đảo. Ông T.V.N., một cư dân ở xã Trung Ngãi, cho biết thường xuyên nhận được cuộc gọi từ các số máy lạ. Vừa qua, ông nhận được cuộc gọi từ một người đàn ông, nói rằng ông liên quan đến một vụ tai nạn giao thông tại tỉnh Gia Lai và yêu cầu ông phải phối hợp điều tra, cung cấp thông tin cá nhân và chuyển tiền.

Cơ quan chức năng đã ghi nhận nhiều vụ việc người dân bị lừa đảo qua mạng. Công an tỉnh Vĩnh Long cho biết tình hình lừa đảo trên không gian mạng xảy ra với người dân, học sinh, sinh viên, kể cả cán bộ, công chức, viên chức bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng những thủ đoạn không mới, hình thức đơn giản.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 139. Công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến phương thức, thủ đoạn lừa đảo mới, hướng dẫn người dân cách thức nhận diện, kỹ năng phòng ngừa lừa đảo.

Công an tỉnh Vĩnh Long đã chủ động triển khai đợt cao điểm tuyên truyền, đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao. Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh) thường xuyên phối hợp với các cơ sở giáo dục tổ chức buổi sinh hoạt chuyên đề tuyên truyền pháp luật và kỹ năng sử dụng không gian mạng an toàn.

Để tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, Chủ tịch UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo đơn vị liên quan tăng cường công tác tuyên truyền thông qua các trang mạng xã hội. Công an tỉnh khuyến cáo người dân nên cảnh giác với các cuộc gọi, tin nhắn yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mã OTP.

Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao vừa phát cảnh báo về tình trạng xuất hiện nhiều vụ lừa đảo liên quan đến du lịch trên mạng xã hội. Tình trạng này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu du lịch của người dân đang tăng cao.

Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Zalo, Instagram, TikTok để tạo lập các trang fanpage và tài khoản cá nhân giả mạo. Chúng thường sử dụng tên gọi, logo, hình ảnh của các công ty lữ hành và khách sạn nổi tiếng để tạo sự tin tưởng. Sau đó, chúng đăng tải các thông tin khuyến mãi hấp dẫn như “Combo du lịch 3 ngày 2 đêm chỉ từ 999.000 đồng”, “Tour nghỉ dưỡng 5 sao giảm 60-70%”, “Ưu đãi đặt phòng 0 đồng – thanh toán sau”…

Bằng cách sử dụng nội dung hấp dẫn và hình ảnh sang trọng, các đối tượng lừa đảo đánh trúng tâm lý ham rẻ và lo lắng về việc “cháy chỗ” của người dùng, khiến họ dễ dàng trở thành nạn nhân. Khi người dùng liên hệ, các đối tượng này thường yêu cầu chuyển tiền đặt cọc hoặc thanh toán toàn bộ, đồng thời hối thúc họ “giữ chỗ sớm”. Ngay sau khi nhận được tiền, chúng sẽ xóa bài, đổi tên trang, chặn liên hệ hoặc đóng tài khoản, khiến người bị hại không thể truy vết.

Đáng chú ý, nhiều đối tượng còn mua lại các trang fanpage cũ có lượng người theo dõi thật, sau đó chuyển đổi sang kinh doanh du lịch giả mạo để tạo vỏ bọc “chuyên nghiệp”. Một số đối tượng thậm chí còn đầu tư chạy quảng cáo trả phí để tiếp cận người dùng, khiến thủ đoạn lừa đảo trở nên khó lường hơn.

Các chuyên gia từ Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhận định rằng đây là thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, sử dụng công nghệ và kỹ thuật số để đánh lừa người tiêu dùng. Để phòng tránh, người dân cần lưu ý không đặt tour hoặc đặt phòng qua những trang mạng xã hội chưa được xác minh chính thống. Họ nên kiểm tra kỹ fanpage hoặc tài khoản trước khi thực hiện giao dịch.

Người dân cũng nên chủ động lưu giữ thông tin, chụp ảnh màn hình và hóa đơn chuyển khoản để làm bằng chứng nếu xảy ra tranh chấp hoặc lừa đảo. Nếu phát hiện trang web, fanpage hoặc tài khoản có dấu hiệu lừa đảo, họ cần trình báo ngay cho cơ quan công an địa phương hoặc gửi phản ánh qua Cổng thông tin tố giác tội phạm mạng của Bộ Công an.

Thông điệp từ cơ quan công an nhấn mạnh: “Tour giá rẻ thì có, nhưng không bao giờ có ‘giấc mơ du lịch’ bắt đầu bằng cú lừa”. Mỗi người tiêu dùng cần là một “lá chắn” tự bảo vệ mình trên không gian mạng. Họ cần luôn tỉnh táo, kiểm tra kỹ thông tin và tránh để những lời chào mời hấp dẫn che mờ lý trí.