Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh 2/9, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTTDL) thông báo rằng nhiều bảo tàng, nhà hát và điểm du lịch trực thuộc sẽ mở cửa miễn phí cho công chúng từ ngày 1 đến 3/9/2025. Quyết định này nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc và tạo cơ hội cho người dân, du khách trải nghiệm văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của Việt Nam.

Cụ thể, các bảo tàng trực thuộc Bộ VHTTDL, Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam và Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam sẽ mở cửa miễn phí trong ba ngày. Trong thời gian này, du khách có thể tham quan miễn phí và khám phá nhiều triển lãm, trưng bày đặc biệt được tổ chức tại các bảo tàng.

Tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, chuỗi hoạt động sẽ diễn ra bao gồm các trưng bày chuyên đề như ’80 năm Công an nhân dân khắc ghi lời Bác’ và ‘Mùa thu Độc lập kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh’. Đặc biệt, bảo tàng sẽ trưng bày tranh sơn dầu khổ lớn ‘Mùa Xuân độc lập’ tại không gian ngoài trời.

Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam tổ chức trưng bày ‘Bình dân học vụ – Thắp sáng tương lai’, trong khi Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam trình diễn hai triển lãm ‘Những người con của Tổ quốc’ và ‘Trí tuệ nhân tạo trong mỹ thuật ứng dụng’. Tại thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Mỹ thuật cũng sẽ tổ chức triển lãm ‘Hồ Chí Minh – Chân dung một con người’.

Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, cách trung tâm Hà Nội hơn 40 cây số, dự kiến sẽ đón khoảng 50 ngàn lượt khách trong ba ngày mở cửa. Tại đây, du khách sẽ được trải nghiệm không gian chợ vùng cao và các hoạt động văn hóa, văn nghệ phong phú của cộng đồng các dân tộc.

Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam cũng sẽ mở cửa miễn phí với các chương trình nghệ thuật và biểu diễn múa rối nước sôi động.

Những hoạt động này không chỉ đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân mà còn quảng bá hình ảnh văn hóa, đất nước và con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Ngân hàng Gen liệt sĩ: Một năm hoạt động, hơn 51.000 mẫu ADN thu nhận, 16 liệt sĩ vô danh được xác minh danh tính

Sau một năm hoạt động, Ngân hàng Gen liệt sĩ đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân, giúp xác minh danh tính 16 liệt sĩ vô danh. Dự án này là một nỗ lực nhân văn của Chính phủ, Bộ Công an và doanh nghiệp GeneStory, với mục tiêu tìm lại người thân cho hàng trăm nghìn gia đình.

Ngân hàng Gen liệt sĩ được thành lập vào ngày 23.7.2024, với nhiệm vụ sử dụng công nghệ giám định ADN hiện đại để xác minh danh tính của các liệt sĩ. Thông qua việc sàng lọc và đối chiếu ADN của thân nhân với các mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính, ngân hàng gen tiến hành xác minh chính xác danh tính của các liệt sĩ.

Tính đến tháng 7.2025, ngân hàng gen đã tiếp nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ tại 34 tỉnh, thành, đạt khoảng 5% mục tiêu quốc gia là 1 triệu mẫu vào năm 2030. Qua đó, hoàn thành phân tích, cập nhật vào cơ sở dữ liệu căn cước hơn 11.000 mẫu. Đặc biệt, tính đến thời điểm hiện tại đã xác định được danh tính 16 trường hợp.

Toàn bộ chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều được miễn phí. Nguồn kinh phí thực hiện đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp trên cả nước.

GeneStory, đơn vị xây dựng Ngân hàng Gen liệt sĩ, cho biết ngân hàng được xây dựng hiện đại, bảo mật. Hệ thống hỗ trợ lưu trữ, phân tích chính xác hàng chục nghìn mẫu ADN, chuẩn hóa quy trình thu mẫu, kiểm soát chất lượng và đào tạo kỹ thuật viên.

Đến năm 2030, ngân hàng gen đặt mục tiêu hoàn thành việc thu nhận 1 triệu mẫu ADN từ thân nhân, góp phần xác định danh tính hàng chục nghìn liệt sĩ vô danh, đồng thời phục vụ cho việc quy tập hài cốt và nghiên cứu y học di truyền trong dài hạn.

Dự án không chỉ là một công trình khoa học mang tầm quốc gia, mà còn là biểu tượng cho lòng tri ân sâu sắc của dân tộc Việt Nam với những anh hùng đã ngã xuống vì hòa bình và độc lập của Tổ quốc.

Công nghệ trả lại danh tính cho liệt sĩ

Trong hành trình ‘trả lại tên’ cho các liệt sĩ, mới đây, Mỹ cũng đã bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình xét nghiệm ADN cho Việt Nam nhằm phục vụ giám định hài cốt chưa định danh trong chiến tranh tại Việt Nam.

GS-TS Chu Hoàng Hà – Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) – cho biết, gần hai năm qua trong quá trình thực hiện giám định hài cốt, các nhà khoa học của Viện Sinh học và các chuyên gia quốc tế đã nỗ lực không ngừng để phát triển, tối ưu hóa và chuyển giao công nghệ phân tích ADN hài cốt liệt sĩ tiên tiến trên nền kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới (NGS), dựa trên các chỉ thị SNP phù hợp với điều kiện đặc thù của Việt Nam do phần lớn các mẫu hài cốt đã bị phân hủy nặng sau nhiều thập kỷ trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm.

Các kết quả thu được rất đáng ghi nhận: tỷ lệ chiết tách thành công ADN từ các mẫu hài cốt tăng từ 22% lên tới 70% – minh chứng cho một bước tiến quan trọng về công nghệ. Việc giải trình tự gen và phân tích chỉ thị SNP đã mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ – điều chưa từng đạt được trước đây.

Đây là lần đầu tiên các chuyên gia đã chứng minh được tính khả thi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến với nền tảng kỹ thuật SNP-NGS vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Việc đầu tư, tiếp nhận và đưa vào vận hành các trang thiết bị phân tích ADN hiện đại đánh dấu một bước tiến quan trọng, giúp các nhà khoa học nâng cao năng lực kỹ thuật và làm chủ hoàn toàn công nghệ. Nhờ đó, quy trình phân tích mẫu hài cốt lâu năm được thực hiện trên quy mô lớn, với độ chính xác cao, mở ra khả năng khớp nối dữ liệu ADN giữa mẫu hài cốt và mẫu thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4-5 thế hệ.