Diễn đàn Công nghệ năng lượng mới của Tạp chí Kinh tế Việt Nam sẽ diễn ra vào ngày 29/7, phối hợp với Tổng Công ty Khí Việt Nam. Sự kiện tập trung vào xu hướng công nghệ năng lượng mới, chính sách phát triển năng lượng bền vững và giải pháp cho dự án năng lượng tái tạo.
Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới” tại Hà Nội với hơn 150 đại biểu tham gia. Các chuyên gia khẳng định chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại là “con đường tất yếu” để đạt cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Khoa học và công nghệ được xem là chìa khóa giải quyết thách thức và biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới.
Việt Nam đang đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ năng lượng tái tạo để đảm bảo an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường. Với mục tiêu năng lượng tái tạo chiếm 75% vào năm 2050 và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam cần hoàn thiện khung chính sách, tiêu chuẩn phân loại xanh và hợp tác công-tư để thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh.
Việt Nam đối mặt thách thức cung cấp đủ năng lượng trong khi đảm bảo yếu tố xanh. Công nghệ được xem là “chìa khóa vàng” cho tương lai năng lượng bền vững. Diễn đàn thảo luận về phát triển công nghệ năng lượng gồm: điện nguyên tử, năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và lưu trữ năng lượng.
Các tập đoàn lớn như Coca-Cola, Luminary (Trung Quốc) và YCH (Singapore) đã đầu tư vào tỉnh Tây Ninh với số vốn lớn. Các lĩnh vực mà họ quan tâm bao gồm bất động sản, logistics, và đô thị thông minh. Cụ thể, Luminary và YCH có kế hoạch phát triển các dự án về đô thị thông minh, khu sinh thái, khu công nghiệp tại đây. Trong khi đó, YCH cũng muốn tích hợp thêm giải pháp về năng lượng tái tạo, xe điện và tín chỉ carbon. Song song, Tập đoàn Coca-Cola đã cho khánh thành nhà máy lớn nhất Việt Nam. Công trình này được xây dựng bằng công nghệ tiết kiệm năng lượng và đạt tiêu chuẩn Công trình xanh LEED cấp độ vàng.
Tỉnh Tây Ninh có tiềm năng lớn trong lĩnh vực công nghiệp và logistics. Hiện địa phương này sở hữu 46 khu công nghiệp và hệ thống giao thông hạ tầng khá phát triển. Để phát triển hơn nữa, Tây Ninh đang huy động các nguồn lực để đầu tư vào hạ tầng giao thông hiện đại. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đang mở rộng đầu tư, phát triển giao thông thủy.
Dự án Nhà máy điện khí LNG Cà Ná đầu tư 57.000 tỷ đồng, công suất 1.500 MW. Liên danh Trung Nam – Sideros River đề xuất giá bán điện 3.294,22 đồng/kWh.
Công ty năng lượng tái tạo New Leaf Energy cắt giảm một nửa nhân sự, báo hiệu xu hướng sa thải lên tới 300.000 người trong ngành năng lượng tái tạo Mỹ. Quyết định này xuất phát từ việc chính sách hỗ trợ ngành năng lượng mặt trời sắp kết thúc. Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời dự báo 300.000 việc làm sẽ bị ảnh hưởng trong vài năm tới do các doanh nghiệp phải điều chỉnh và thu hẹp hoạt động.
Việt Nam có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió, nhưng khung pháp lý hiện tại chưa đủ hỗ trợ để phát triển lĩnh vực này. Luật pháp chưa đầy đủ, thiếu đồng nhất và minh bạch, gây khó khăn cho các nhà đầu tư và quá trình triển khai. Để khắc phục, cần ban hành luật năng lượng tái tạo toàn diện với các quy định cụ thể về quy hoạch, giá cả, chia sẻ rủi ro, cùng với hỗ trợ phát triển thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo và công nghệ tái tạo.
Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế (I-REC) là công cụ chứng nhận nguồn gốc điện tái tạo. I-REC được sử dụng để chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, I-REC bị tranh cãi về hiệu quả giảm phát thải khí nhà kính. Nhiều chuyên gia nghi ngờ I-REC thực sự “xanh” hay chỉ là cách làm đẹp số liệu carbon. I-REC giúp doanh nghiệp báo cáo điện tái tạo nhưng không đảm bảo người mua sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Điều này dẫn đến hiện tượng “xanh hóa sổ sách”.
Nhật Bản đầu tư vào pin mặt trời perovskite để đạt mục tiêu năng lượng tái tạo và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Loại pin linh hoạt này có thể được in lên các bề mặt, phù hợp với quốc gia thiếu đất bằng phẳng.
“Dự án Nhà máy điện gió Hải Anh 1.500 tỷ đồng sắp vận hành vào tháng 8/2025 tại Quảng Trị với công suất 40MW.”
Việt Nam cần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho điện gió ngoài khơi và thiết lập lộ trình hai giai đoạn để phân bổ quyền đầu tư. Giai đoạn 1, các nhà đầu tư tự đề xuất khu vực khảo sát. Giai đoạn 2, tổ chức đấu thầu cho các khu vực cụ thể. Xây dựng cơ sở dữ liệu vùng biển mở và Quy hoạch không gian biển quốc gia cũng quan trọng. Một cơ quan điều phối cấp quốc gia về điện gió ngoài khơi cần được thành lập để quản lý và giám sát.
Việt Nam có tiềm năng lớn phát triển năng lượng sạch nhưng gặp khó khăn trong chuyển đổi do thiếu cơ chế giá điện hấp dẫn, thủ tục đầu tư phức tạp và khó huy động vốn. Cần hệ sinh thái tài chính xanh và cơ chế bảo lãnh tín dụng để đạt mục tiêu năng lượng sạch và an ninh năng lượng.