Thị trường pin tại Việt Nam dự kiến sẽ đạt giá trị 922,3 triệu USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 5,81% trong giai đoạn 2025-2033, theo báo cáo mới nhất của IMARC Group. Vào năm 2024, thị trường pin tại Việt Nam đã đạt 554,8 triệu USD. Sự phát triển nhanh chóng của thị trường này được thúc đẩy bởi sự gia tăng trong việc áp dụng xe điện, tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực hóa học pin, cùng với các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và nhu cầu ngày càng tăng từ các ngành như giao thông vận tải, xây dựng và năng lượng tái tạo.

Pin là một thiết bị điện hóa được thiết kế để lưu trữ và giải phóng năng lượng điện khi cần thiết. Thiết bị này bao gồm một hoặc nhiều tế bào, mỗi tế bào chứa một hỗn hợp hóa chất cụ thể có khả năng tham gia vào các phản ứng hóa học có thể đảo ngược để tạo ra năng lượng điện. Hiện nay, thị trường pin tại Việt Nam được phân loại thành pin sơ cấp và pin thứ cấp. Trong đó, pin thứ cấp, hay còn gọi là pin có thể sạc lại, đang ngày càng phổ biến do khả năng sử dụng nhiều lần.

Một trong những xu hướng nổi bật trong thị trường pin Việt Nam là sự gia tăng nhanh chóng của xe điện và hệ thống năng lượng tái tạo. Các đột phá công nghệ trong hóa học pin nhằm nâng cao mật độ năng lượng và tuổi thọ pin đang góp phần mở rộng quy mô thị trường. Sự chú trọng ngày càng tăng vào lưu trữ năng lượng tái tạo, được khuyến khích bởi các nhà sản xuất và chính sách hỗ trợ của chính phủ, đang thúc đẩy sự tin cậy và ứng dụng của các công nghệ pin tiên tiến.

Thị trường pin tại Việt Nam cũng được phân khúc dựa trên công nghệ pin, bao gồm ắc quy chì-axit, pin lithium-ion và các loại khác. Về ứng dụng, thị trường được phân chia thành ô tô, trung tâm dữ liệu, viễn thông, lưu trữ năng lượng và các lĩnh vực khác. Khu vực miền Nam Việt Nam, miền Bắc Việt Nam và miền Trung Việt Nam là những thị trường khu vực chính.

Bối cảnh cạnh tranh của thị trường pin Việt Nam bao gồm các công ty lớn và các chiến lược thành công hàng đầu đã được trình bày trong báo cáo. Báo cáo cũng cung cấp phân tích toàn diện về cấu trúc thị trường, vị trí của các nhà cung cấp chính và các yếu tố chính thúc đẩy và thách thức trong ngành pin Việt Nam.

Các bên liên quan có thể có được thông tin mới nhất về các yếu tố thúc đẩy, thách thức và cơ hội trong thị trường pin Việt Nam thông qua báo cáo này. Báo cáo cũng giúp các bên liên quan đánh giá mức độ cạnh tranh trong ngành pin Việt Nam và sức hấp dẫn của ngành này thông qua phân tích năm lực lượng của Porter.

Ban Tổ chức kỳ vọng rằng Diễn đàn Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới sẽ mang đến những góc nhìn đa chiều và những giải pháp thiết thực. Sự kiện này không chỉ tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ mà còn đóng góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện chính sách và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ năng lượng.

Với mục tiêu đưa lĩnh vực công nghệ năng lượng trở thành một động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, diễn đàn sẽ là cơ hội để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, và doanh nghiệp chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và ý tưởng sáng tạo. Qua đó, sự kiện này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công nghệ năng lượng trong bối cảnh hiện nay và định hướng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

Bằng cách tạo ra một diễn đàn mở và đa dạng, Ban Tổ chức hy vọng thu hút được sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp năng lượng, đến các tổ chức nghiên cứu và phát triển. Sự kết nối và giao lưu giữa các bên sẽ tạo ra những cơ hội hợp tác mới, thúc đẩy tiến bộ công nghệ và ứng dụng năng lượng sạch, từ đó góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Diễn đàn Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới được kỳ vọng sẽ trở thành một sự kiện thường niên, tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của lĩnh vực công nghệ năng lượng tại Việt Nam. Qua đó, đất nước có thể tận dụng tối đa những lợi ích của công nghệ năng lượng hiện đại, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Ngày 29-7-2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức thành công diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”. Sự kiện này đã quy tụ hơn 150 đại biểu đến từ các ban, bộ, ngành, viện, trường đại học, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh năng lượng. Nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Điều này nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và phấn đấu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Tại diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn mà là “con đường tất yếu”. Điều này xuất phát từ bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng cao để phục vụ cho phát triển kinh tế, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đánh giá cao vai trò của khoa học và công nghệ. Ông coi đây là “quốc sách hàng đầu” và “động lực quan trọng nhất” để phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong lĩnh vực năng lượng nói riêng. Để giải quyết những thách thức lớn đến từ nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu giảm phát thải, ông Phan Xuân Dũng khẳng định: “Khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới”.

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng trong lĩnh vực này. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Cụ thể, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện đạt khoảng 28-36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ lên đến 74-75%. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển dịch sang năng lượng sạch mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết về giảm phát thải carbon của đất nước.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững. Tại Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có thể mang lại cho ngành năng lượng.

Theo dự báo, nhu cầu điện năng của Việt Nam sẽ tăng từ 8-10% mỗi năm. Chính vì vậy, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch, giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Các chuyên gia đã xác định rằng lưới điện thông minh, công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, hydro xanh, và các giải pháp năng lượng tái tạo hiệu suất cao sẽ là những trụ cột quan trọng giúp Việt Nam thực hiện thành công mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, các chuyên gia và doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo nhấn mạnh sự cần thiết phải ổn định và minh bạch hóa khung chính sách, hoàn thiện thể chế, và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư. Việt Nam đã có nền tảng chính sách quan trọng với Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Theo đó, tỷ lệ năng lượng tái tạo dự kiến sẽ chiếm tới 75% vào năm 2050.

Cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là động lực quan trọng để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh một cách thực chất và hiệu quả. qua đó, không chỉ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về biến đổi khí hậu mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Nhìn chung, việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ tiên tiến trong ngành năng lượng đang là một xu hướng tất yếu đối với Việt Nam. Với sự tham gia tích cực của các chuyên gia, doanh nghiệp, và sự hoàn thiện chính sách, hy vọng rằng Việt Nam sẽ sớm đạt được các mục tiêu về năng lượng tái tạo và phát thải ròng.

Tây Ninh đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế trong lĩnh vực bất động sản, công nghiệp và logistics. Mới đây, tập đoàn Luminary từ Trung Quốc và YCH từ Singapore đã thể hiện sự quan tâm đến việc đầu tư vào tỉnh này. Luminary muốn phát triển đô thị thông minh, khu sinh thái và công nghiệp tại Tây Ninh, trong khi YCH dự kiến triển khai dự án logistics phức hợp tại Khu kinh tế Cửa khẩu Mộc Bài.

Tỉnh Tây Ninh đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, với cam kết hỗ trợ và cung cấp quỹ đất chiến lược để đẩy nhanh quá trình đầu tư. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã ký kết hợp tác với nhiều doanh nghiệp lớn, trong đó có Coca-Cola, để khánh thành nhà máy sản xuất mới với vốn đầu tư lên đến 136 triệu USD.

Nhà máy của Coca-Cola tại Tây Ninh là một trong những dự án lớn nhất của công ty tại Việt Nam, với quy mô 19 ha và công suất sản xuất lên đến 1 tỷ lít đồ uống mỗi năm. Dự án này không chỉ góp phần thúc đẩy chuỗi giá trị trong lĩnh vực công nghiệp chế biến – chế tạo mà còn tạo động lực phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ và logistics tại Tây Ninh.

Tây Ninh sở hữu vị trí địa kinh tế chiến lược, kết nối Đông – Tây Nam bộ và với Campuchia. Tỉnh đang tập trung huy động nguồn lực đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ, bao gồm các tuyến cao tốc liên vùng và phát triển giao thông thủy, cảng thủy nội địa dọc sông Vàm Cỏ Đông.

Với những nỗ lực và định hướng chiến lược của mình, Tây Ninh đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trong việc thu hút đầu tư và phát triển kinh tế. Tỉnh tiếp tục là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt trong các lĩnh vực như bất động sản, công nghiệp và logistics.

Làn sóng sa thải trong ngành năng lượng tái tạo tại Mỹ đã bắt đầu từ quyết định của New Leaf Energy, một công ty năng lượng mặt trời có trụ sở tại bang Massachusetts. Công ty này đã quyết định cắt giảm 41 việc làm, tương đương với gần 20% lực lượng lao động của mình, trong tổng số 217 nhân viên. Quyết định này được đưa ra để đảm bảo sự ổn định của công ty trong bối cảnh chính sách năng lượng tái tạo của chính phủ liên bang đang trải qua những thay đổi quan trọng.

Những thay đổi trong chính sách năng lượng tái tạo của Mỹ bắt nguồn từ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) được ban hành dưới thời Tổng thống Joe Biden. Theo đạo luật này, các hộ gia đình lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời sẽ được hưởng tín dụng thuế liên bang lên đến 30% tổng chi phí lắp đặt cho đến năm 2032. Tuy nhiên, một điều kiện quan trọng là các dự án phải bắt đầu xây dựng trước tháng 7 năm 2026 để được hưởng chính sách ưu đãi này.

Sự không chắc chắn về chính sách đã khiến nhiều công ty trong lĩnh vực năng lượng tái tạo phải thu hẹp quy mô hoạt động. New Leaf Energy không phải là công ty duy nhất trải qua làn sóng sa thải. Pine Gate Renewables, một nhà phát triển dự án năng lượng mặt trời và lưu trữ tại Bắc Carolina, cũng được cho là đã sa thải 15% nhân sự của mình. Tương tự, Southern Energy Management cũng đang cân nhắc kế hoạch sa thải từ 50 đến 55 nhân viên.

Theo báo cáo của Bloomberg, trích dẫn thông tin từ công ty nghiên cứu Enverus, nếu không có khoản tín dụng thuế, chỉ khoảng 30% trong số các dự án năng lượng mặt trời đã được lên kế hoạch có thể cung cấp mức giá cạnh tranh và được kỳ vọng sẽ tồn tại. Con số này đối với các dự án điện gió là 57%. Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời ước tính rằng khoảng 300.000 người trong lĩnh vực này sẽ mất việc trong vài năm tới.

Riêng tại bang Massachusetts, số lao động mất việc dự kiến lên tới 6.100 người. Frank Callahan, chủ tịch Công đoàn Xây dựng Massachusetts, bày tỏ quan ngại rằng đạo luật mới sẽ loại bỏ hàng ngàn cơ hội việc làm. Ông cũng cho biết một số dự án điện gió ngoài khơi đã bị đình trệ và nhiều dự án khác có thể bị hoãn lại.

Một số chuyên gia nhận định rằng đạo luật này dường như là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mất việc làm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Công ty nghiên cứu Energy Innovation dự báo rằng đạo luật này có thể khiến công suất điện của Mỹ giảm 300 GW vào thời điểm nhu cầu điện đang tăng trở lại sau hai thập niên, do sự phát triển của trung tâm dữ liệu và công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Để biết thêm thông tin về tình hình ngành năng lượng tái tạo tại Mỹ, bạn có thể truy cập vào các nguồn tin cậy như Bloomberg hoặc Energy Innovation để cập nhật thông tin mới nhất.

Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, với tiềm năng to lớn về điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, hành lang pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam cần được hoàn thiện và đồng bộ hơn.

Với tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW và số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam, Việt Nam có cơ hội để phát triển mạnh mẽ nguồn năng lượng sạch này. Về điện gió, theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW. Tuy nhiên, việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo này đang đối mặt với nhiều thách thức.

Các chính sách liên quan đến năng lượng tái tạo hiện đang phân tán ở nhiều luật, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các rào cản khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và hay thay đổi, khiến rủi ro tài chính tăng cao. Hệ thống truyền tải chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo. Điều này đang trở thành điểm nghẽn kìm hãm dòng vốn, trì hoãn hàng loạt dự án và gia tăng rủi ro chính sách đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Nhìn ra thế giới, các quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm, tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường, mà còn là lời cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp. Các chuyên gia cho rằng, cần phải tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo, vừa bảo đảm nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, vừa thúc đẩy cạnh tranh minh bạch, chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng.

Lawrence có nhiều ưu điểm hơn so với các nguồn năng lượng tái tạo khác. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo, các chuyên gia đề xuất rằng, Luật cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết, giúp giải quyết những bất cập, chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Việt Nam cần hiện thực hóa các mục tiêu về năng lượng tái tạo thông qua hành động cụ thể. Với sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng quốc tế, hy vọng rằng, Việt Nam sẽ sớm có một hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho sự phát triển của năng lượng tái tạo, góp phần hiện thực hóa mục tiêu về phát triển bền vững.

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang trở thành xu hướng phổ biến đối với các doanh nghiệp nhằm mục đích chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển nhanh chóng của thị trường này là những tranh cãi về hiệu quả thực sự trong việc giảm phát thải khí nhà kính. Nhiều chuyên gia đặt câu hỏi liệu I-REC có thực sự “xanh” hay chỉ là một cách làm đẹp số liệu carbon.

I-REC là chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho 1 megawatt-giờ điện tái tạo đã được đưa vào lưới điện. Hệ thống I-REC được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, hiện đang được áp dụng tại hơn 60 quốc gia. Các doanh nghiệp quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính: Thứ nhất, Nghị định thư Khí nhà kính công nhận I-REC là công cụ hợp lệ để chứng minh tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2; Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như bằng chứng thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Tuy nhiên, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ, không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến xây thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Điều này dẫn đến rủi ro “greenwashing” khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC. Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là “công cụ kế toán”, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện.

Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển, với các công ty đa quốc gia mua RECs để đáp ứng các mục tiêu bền vững. Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách.

Các chuyên gia cho rằng tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và hành động thực tế, I-REC sẽ là công cụ kế toán carbon, và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu. Do đó, việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia là cần thiết để đảm bảo I-REC thực sự đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và phát triển bền vững.

Hiện tại, các doanh nghiệp và tổ chức đang tích cực tìm hiểu và áp dụng I-REC như một công cụ để đạt được mục tiêu bền vững. Thông tin chi tiết về I-REC và cách thức hoạt động có thể được tìm hiểu thêm qua các nguồn thông tin IREC và các tổ chức liên quan khác. Đồng thời, việc tham khảo ý kiến của các chuyên gia và đánh giá tác động thực tế của I-REC cũng sẽ giúp các doanh nghiệp và tổ chức có cái nhìn toàn diện về công cụ này.

Nhật Bản đang tích cực đẩy mạnh nghiên cứu và đầu tư vào công nghệ pin mặt trời perovskite như một giải pháp tiềm năng để giải quyết bài toán năng lượng tái tạo tại quốc gia này. Chính phủ Nhật Bản đặt mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia hiện chiếm hơn 80% chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời toàn cầu, và đạt được mục tiêu năng lượng tái tạo thông qua việc phát triển loại pin mới này.

Pin mặt trời perovskite sở hữu những đặc điểm vượt trội như độ mỏng và tính linh hoạt cao, cho phép chúng được sản xuất với độ dày chỉ khoảng một milimet và trọng lượng bằng một phần mười so với các tấm pin silicon truyền thống. Điều này giúp chúng có thể được lắp đặt trên nhiều bề mặt khác nhau, kể cả những bề mặt không bằng phẳng hay cong. Đặc biệt, với 70% lãnh thổ là đồi núi, Nhật Bản đánh giá cao tiềm năng của pin perovskite trong việc thay đổi cách thức triển khai năng lượng mặt trời tại quốc gia này.

Mới đây, Chính phủ Nhật Bản đã công bố khoản trợ cấp 157 tỷ yên (khoảng 1 tỷ USD) cho hãng hóa chất Sekisui Chemical nhằm xây dựng nhà máy sản xuất pin perovskite với công suất 100 megawatt vào năm 2027. Dự kiến, công suất này sẽ cung cấp đủ điện năng cho 30.000 hộ gia đình. Nhật Bản đặt mục tiêu đạt 20 gigawatt điện từ pin perovskite vào năm 2040, tương đương công suất của khoảng 20 lò phản ứng hạt nhân. Ngoài ra, Nhật Bản cũng đặt mục tiêu điện tái tạo chiếm 50% tổng nhu cầu điện vào năm 2040, trong đó năng lượng mặt trời chiếm khoảng 29%.

Bộ trưởng Công nghiệp Nhật Bản, ông Yoji Muto, cho rằng pin perovskite là ‘lá bài tốt nhất’ để giảm phát thải carbon và tăng cường năng lực cạnh tranh công nghiệp. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua, bao gồm hiệu suất chưa cao, tuổi thọ hạn chế và vấn đề môi trường do chứa chì độc hại.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng với sự đầu tư mạnh mẽ và không ngừng, Nhật Bản có thể đạt 40 gigawatt từ pin perovskite vào năm 2040. Giáo sư Hiroshi Segawa từ Đại học Tokyo nhấn mạnh rằng Nhật Bản cần tận dụng mọi công nghệ sẵn có để hướng tới mục tiêu trung hòa carbon và nâng cao an ninh năng lượng cũng như kinh tế.

Công nghệ pin perovskite đã bắt đầu được áp dụng trong thực tế, với một tòa nhà 46 tầng tại Tokyo dự kiến hoàn thành vào năm 2028 sẽ tích hợp loại pin này. Thành phố Fukuoka cũng lên kế hoạch phủ mái vòm sân bóng chày bằng pin perovskite, trong khi tập đoàn Panasonic đang phát triển các cửa kính tích hợp pin perovskite.

Nhà máy điện gió Hải Anh, một trong những dự án năng lượng tái tạo trọng điểm của tỉnh Quảng Trị, đang bước vào giai đoạn hoàn thiện cuối cùng để chuẩn bị vận hành thương mại vào ngày 20/8/2025. Dự án này do Công ty cổ phần Phong điện Hải Anh – Quảng Trị làm chủ đầu tư, với tổng công suất 40 MW và tổng mức đầu tư sau thuế khoảng 1.500 tỷ đồng.

Dự án được xây dựng trên địa bàn các xã Hướng Phùng và Lao Bảo, thuộc công trình năng lượng nhóm B cấp II. Quá trình triển khai dự án đã gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, điều kiện thời tiết khắc nghiệt cùng những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng kéo dài. Tuy nhiên, với nỗ lực của chủ đầu tư cùng sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, đến nay toàn bộ 100% diện tích đất phục vụ dự án đã được giải phóng, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xây dựng và lắp đặt các hạng mục chính.

Đến thời điểm hiện tại, các hạng mục kỹ thuật quan trọng của Nhà máy điện gió Hải Anh đã cơ bản hoàn thiện. Hệ thống tuabin gió với 8/8 trụ tuabin (mỗi tuabin công suất 5.0 MW) đã được lắp đặt xong. Hệ thống truyền tải điện cũng đã được đầu tư đồng bộ và hiện đại, gồm 4 tuyến cáp ngầm 22kV nối từ các tuabin gió đến 4 ngăn xuất tuyến tại Trạm biến áp 22/110kV của nhà máy; đường dây đấu nối 110kV dài hơn 3,38 km kết nối trạm 110kV của nhà máy với Trạm biến áp 110kV Lao Bảo.

Không chỉ vậy, hệ thống điều khiển, đo lường, bảo vệ như SCADA, viễn thông, thông tin liên lạc, hệ thống điện tự dùng, khu quản lý vận hành… cũng đã được đầu tư hoàn chỉnh. Tất cả các hạng mục này hiện đang bước vào giai đoạn chạy thử nghiệm và kiểm định kỹ thuật theo quy định để chuẩn bị cho việc nghiệm thu đưa vào vận hành chính thức.

Dự kiến lễ khánh thành Nhà máy điện gió Hải Anh sẽ được tổ chức vào ngày 19/8/2025, chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hiện nay, chủ đầu tư đang tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng để hoàn tất hồ sơ công nhận vận hành thương mại (COD), đồng thời xây dựng kịch bản tổ chức lễ khánh thành.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam đánh giá cao nỗ lực của chủ đầu tư trong việc vượt qua nhiều khó khăn để đẩy nhanh tiến độ và hoàn thiện dự án theo đúng kế hoạch. Ông cũng yêu cầu chủ đầu tư tiếp tục rà soát lại toàn bộ các hạng mục còn lại, khẩn trương hoàn tất các thủ tục liên quan đến hoàn thổ, phục hồi môi trường, đảm bảo an toàn lao động và phòng chống cháy nổ trong quá trình đưa dự án vào vận hành.

Việc hoàn thành và đưa vào vận hành Nhà máy điện gió Hải Anh sẽ góp phần quan trọng trong việc hiện thực hóa chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Quảng Trị, đồng thời khẳng định vai trò của tỉnh trong lộ trình chuyển đổi năng lượng quốc gia, hướng tới phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Dự án cũng sẽ tạo nguồn cung điện năng ổn định, tạo thêm nhiều việc làm tại chỗ, góp phần phát triển kinh tế địa phương, tăng thu ngân sách, thúc đẩy các ngành dịch vụ liên quan.

World Bank vừa đưa ra khuyến nghị quan trọng liên quan đến quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Theo đó, tổ chức này đề xuất một lộ trình hai giai đoạn nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả trong lĩnh vực đầy tiềm năng này.

Giai đoạn đầu tiên được gọi là “Cửa sổ mở” (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất các khu vực mà họ muốn khảo sát để phát triển dự án điện gió ngoài khơi. Ở giai đoạn này, Nhà nước sẽ tiến hành xem xét các đề xuất dựa trên một bộ tiêu chí rõ ràng, bao gồm năng lực tài chính của nhà đầu tư, kinh nghiệm kỹ thuật cũng như khả năng triển khai dự án một cách hiệu quả. Giai đoạn này cho phép các nhà đầu tư có cơ hội thể hiện sáng kiến và sự sẵn sàng tham gia vào thị trường điện gió ngoài khơi Việt Nam.

Khi bước vào giai đoạn thứ hai, được gọi là “Đấu thầu cạnh tranh” (competitive auction), quá trình sẽ trở nên cạnh tranh hơn. Lúc này, Nhà nước đã xây dựng xong quy hoạch không gian biển cũng như hạ tầng truyền tải phù hợp, và sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể. Tại đây, các nhà đầu tư sẽ tham gia đấu thầu và nhà đầu tư có đề xuất giá điện thấp nhất kèm theo các điều kiện kỹ thuật phù hợp sẽ được lựa chọn. Giai đoạn này không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn đảm bảo các dự án được thực hiện bởi những đơn vị có năng lực và kinh nghiệm.

Áp dụng lộ trình hai giai đoạn này, Việt Nam không chỉ thu hút được sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài mà còn đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh và minh bạch trong quá trình phân bổ quyền đầu tư. Hơn nữa, việc xây dựng quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải trước khi tiến hành đấu thầu sẽ giúp tránh những rủi ro và chồng chéo trong phát triển dự án, đồng thời đảm bảo rằng các dự án điện gió ngoài khơi được triển khai một cách có hiệu quả và bền vững.

Như vậy, có thể thấy khuyến nghị của World Bank về lộ trình hai giai đoạn trong phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam không chỉ là giải pháp phù hợp trong bối cảnh hiện nay mà còn là cơ hội để Việt Nam phát triển ngành điện gió ngoài khơi theo hướng bền vững và hiệu quả, đáp ứng được các tiêu chí về môi trường, kinh tế và xã hội.

Việt Nam đang nổi lên như một quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng sạch lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất điện gió ngoài khơi ước tính lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, việc tận dụng sinh khối từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao ở khu vực miền Trung và miền Nam cũng mang lại nhiều cơ hội cho sự phát triển của năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia vẫn còn tương đối thấp. Số lượng dự án đầu tư vào lĩnh vực này còn ít, đặc biệt là trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi và LNG, vốn được coi là những trụ cột quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu nguồn điện để đảm bảo an ninh năng lượng. Các chuyên gia nhận định rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng năng lượng sạch đang bị chậm lại đáng kể.

Dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, nhưng đến nay vẫn chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này xuất phát từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư và phê duyệt dự án còn chồng chéo; và đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn.

Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, việc đạt được mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero vào năm 2050 sẽ là một thách thức lớn. TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định rằng “dòng vốn này sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài”.

Một trong những khó khăn hiện nay là việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí. Điều này đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm. Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế khuyến nghị rằng Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh.

Hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh bao gồm việc ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; và thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.