Nghị quyết số 57/NQ-TW, một văn bản quan trọng trong thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam, đã mang lại bốn cơ hội lớn cho các tổ chức nghiên cứu khoa học trong nước. Theo nhận định của Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia, những cơ hội này bao gồm việc thúc đẩy tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết với thực tiễn và nhu cầu phát triển đất nước.

Nghị quyết này không chỉ tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp, mà còn góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Đặc biệt, nó tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, nhiều tổ chức nghiên cứu đã triển khai các hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào thực tiễn. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã thực hiện những điều chỉnh quan trọng nhằm phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân cũng đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều lĩnh vực tiềm năng chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế và tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương trong Nghị quyết, nhiều chuyên gia cho rằng cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức nhấn mạnh rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra rằng nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

Cuốn sách “Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội – Những quyết sách lịch sử” do Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành, đã góp phần quan trọng vào việc giúp người đọc nhìn lại chặng đường phát triển tư duy, đường lối lãnh đạo của Đảng qua từng kỳ Đại hội. Cuốn sách do Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Trọng Lâm làm chủ biên, được cấu trúc theo từng kỳ Đại hội, trình bày logic phát triển của Đảng trong hơn 80 năm qua, từ Đại hội lần thứ I năm 1930 đến Đại hội XIII năm 2021.

Cuốn sách không chỉ đơn thuần liệt kê các quyết sách tại các kỳ Đại hội theo dòng thời gian, mà còn đặt chúng trong tương quan lịch sử, chính trị rộng lớn, gắn với các biến động trong nước và thế giới. Qua đó, người đọc có thể thấy được sự gắn kết giữa hoàn cảnh và hành động, làm nổi bật tinh thần chủ động, nhạy bén, sáng tạo của Đảng trong từng giai đoạn. Từ Đại hội lần thứ I năm 1935, khẳng định sự trưởng thành của Đảng sau những năm tháng hoạt động bí mật, đến Đại hội II năm 1951, Đảng công khai hoạt động với tên gọi Đảng Lao động Việt Nam giữa chiến khu Việt Bắc, và đặc biệt là Đại hội III năm 1960, mở đầu thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tất cả được trình bày cô đọng, sinh động, với nhiều thông tin quý.

Đại hội VI (1986) – Đại hội khởi xướng công cuộc Đổi mới, đã đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy cầm quyền của Đảng. Tiếp nối tinh thần đó, các Đại hội VII, VIII, IX, X đều đánh dấu quá trình vừa tiếp tục đổi mới, vừa giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, trong khi mở rộng hội nhập quốc tế, thu hút đầu tư và phát triển giáo dục, y tế, khoa học – công nghệ.

Đặc biệt, tại Đại hội XIII (2021), cuốn sách không chỉ nêu bật thành tựu, mà còn phản ánh sự trưởng thành vượt bậc trong tư duy chiến lược của Đảng. Với khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Đại hội đề ra nhiều định hướng đột phá, từ chuyển đổi số, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển bền vững, đến xây dựng Nhà nước pháp quyền và hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực.

Các nội dung này cho thấy Đảng không ngừng làm mới chính mình, vừa giữ vững bản chất cách mạng, vừa đổi mới phương thức lãnh đạo phù hợp với thực tiễn hiện đại. Cuốn sách cũng nhấn mạnh vai trò của công tác cán bộ, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng như những nội dung xuyên suốt trong cải cách chính trị.

Cuốn sách “Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội – Những quyết sách lịch sử” không chỉ là tài liệu nghiên cứu, mà còn truyền cảm hứng về tinh thần đổi mới không ngừng nghỉ của Đảng. Người đọc không chỉ thấy được hành trình phát triển của đất nước, mà còn cảm nhận quá trình trưởng thành về tư duy, bản lĩnh và năng lực lãnh đạo của một chính đảng cách mạng.

Sáng ngày 19/7, tại Hà Nội, lễ khai mạc Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ 6, năm 2025 đã diễn ra thành công. Sự kiện này quy tụ nhiều đại biểu cấp cao, bao gồm ông Lại Xuân Lâm, Phó bí thư Đảng ủy Chính phủ; anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam; và bà Lê Thị Thu Hằng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu là một sự kiện thường niên được tổ chức nhằm tạo ra một không gian kết nối lớn nhất dành cho đội ngũ trí thức trẻ Việt Nam trong và ngoài nước.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, anh Nguyễn Tường Lâm đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức trẻ trong công cuộc chuyển mình của đất nước, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới với nhiều thời cơ và thách thức. Theo anh Nguyễn Tường Lâm, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chủ yếu để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Trong yêu cầu ấy, trí thức trẻ chính là lực lượng tiên phong.

Để triển khai Nghị quyết 57 cũng như các định hướng tại Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ quốc gia đến năm 2030, T.Ư Đoàn xác định việc đồng hành cùng đội ngũ trí thức trẻ là trách nhiệm chính trị, là đầu tư cho tương lai đất nước. Anh Nguyễn Tường Lâm cũng bày tỏ sự tự hào khi thấy ngày càng nhiều trí thức trẻ Việt Nam đang giữ những vị trí quan trọng trong các lĩnh vực công nghệ cao, y học, năng lượng, giáo dục, tài chính toàn cầu… Từ các trung tâm nghiên cứu danh tiếng cho tới các tập đoàn đa quốc gia, từ những phòng thí nghiệm tiên tiến cho tới những vùng đất còn khó khăn, các bạn đang góp phần định vị vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh việc tổ chức diễn đàn thường niên, T.ư Đoàn cũng triển khai nhiều cơ chế hỗ trợ trí thức trẻ, từ việc thành lập và vận hành Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, tổ chức các hội thảo, tọa đàm chuyên sâu, đến những chương trình tôn vinh như Giải thưởng Quả cầu vàng, học bổng nghiên cứu, hay kết nối với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Diễn đàn năm nay có chủ đề “Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu góp sức cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới”, quy tụ hơn 200 đại biểu chính thức, trong đó có 72 đại biểu đến từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ. PGS-TS Đào Việt Hằng, Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, cho biết diễn đàn đã góp phần khơi gợi tinh thần trách nhiệm, lòng yêu nước và khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ trí thức Việt.

Trong các năm qua, diễn đàn đã phản ánh những chủ đề thời sự chiến lược như chuyển đổi số, phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn, phục hồi kinh tế sau đại dịch và hiện nay là ứng dụng AI trong giáo dục, lao động, phát triển xanh. Với những đóng góp và định hướng của diễn đàn, hy vọng rằng trí thức trẻ Việt Nam sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong trong việc xây dựng và phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.