Trong thời gian gần đây, cụm từ “cấm xe xăng” đã trở thành một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu sau khi Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ được ban hành. Một trong những biện pháp được đề xuất để giảm thiểu khí thải và bảo vệ môi trường là hạn chế xe xăng dầu vào đường vành đai 1 (VĐ1) tại Hà Nội. Tuy nhiên, để thực hiện biện pháp này một cách hiệu quả, cần có một lộ trình và các giải pháp phù hợp nhằm tránh gây ra cú sốc chuyển đổi cho người dân và các doanh nghiệp.

Theo quan điểm của nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh, việc hạn chế xe xăng dầu vào đường VĐ1 là một điều nên làm, nhưng cần phải được thực hiện một cách linh hoạt và phù hợp. Hà Nội đã có một kế hoạch tổng thể về giảm khí thải và đã triển khai nhiều biện pháp để hạn chế sử dụng phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường. Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ được xem là một bước ngoặt quan trọng trong việc thực hiện kế hoạch này.

Việc hạn chế xe xăng dầu vào VĐ1 không phải là một lệnh cấm cứng, mà là một phần của kế hoạch lớn hơn nhằm giảm thiểu khí thải và bảo vệ môi trường. Người dân vẫn có thể sử dụng phương tiện công cộng hoặc các giải pháp giao thông khác. Đồng thời, chính quyền Hà Nội cần nghiên cứu và vạch ra một lộ trình cụ thể để thực hiện biện pháp này một cách hiệu quả.

Nhiều doanh nghiệp kinh doanh xe máy xăng tỏ ra hoang mang khi xuất hiện thông tin cấm xe xăng vào VĐ1. Tuy nhiên, theo nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh, tâm lý hoang mang là điều dễ hiểu, nhưng không cần phải lo lắng đến mức thay đổi hoàn toàn quyết định của mình. Chính phủ và các cấp quản lý sẽ tìm ra giải pháp hài hòa cho các doanh nghiệp và người dân.

Việc chuyển sang sử dụng xe điện được xem là một bước tiến, nhưng không phải là giải pháp thay thế hoàn toàn xe xăng. Xe điện có nhiều công nghệ mới và tiện dụng, nhưng người dùng cần xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định chuyển đổi. Đối với người cao tuổi, việc thay đổi thói quen là điều khó, nhưng với sự hỗ trợ của người trẻ và các giải pháp mới từ các nhà sản xuất, việc chuyển đổi sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Để thực hiện chính sách này thành công, cần sự đồng thuận của người dân và sự phối hợp giữa Chính phủ, các nhà sản xuất và các cấp quản lý. Sự hỗ trợ của người dân và các giải pháp mới sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hiệu quả của chính sách.

Thủ đô Hà Nội đang đối mặt với một thách thức lớn khi thực hiện lộ trình loại bỏ xe máy chạy xăng, đặc biệt là trong khu vực nội đô. Theo lộ trình được Thủ tướng yêu cầu, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 của Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích của 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Đến năm 2030, sẽ áp dụng cho toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Hiện nay, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện, trong đó thành phố quản lý 1,1 triệu ôtô và 6,9 triệu xe máy; còn lại là phương tiện từ tỉnh khác lưu thông thường xuyên. Trong số xe máy đăng ký tại Hà Nội, khoảng 5,6 triệu xe chạy bằng xăng, còn lại 1,3 triệu xe máy điện. Tuy nhiên, phương tiện công cộng tại Hà Nội hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân. Mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội thời gian qua đã được đầu tư nâng cấp, xây mới song vẫn chưa đạt được mục tiêu theo quy hoạch.

Các dự án đường sắt đô thị chậm đi vào hoạt động tạo áp lực lớn lên giao thông đường bộ. TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá việc loại bỏ xe máy xăng là bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, dù biết đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí. ‘Dân số quá đông, người dân đi lại bằng gì trong khi phương tiện công cộng hiện mới đáp ứng được 1/5 nhu cầu’, ông đặt câu hỏi.

Ngoài ra, hạ tầng trạm sạc cho xe máy, ôtô điện còn thiếu. Phần lớn người dân ở 4 quận lõi sống trong ngõ nhỏ, nhà ống, chung cư cũ, nơi không có chỗ đỗ xe cố định hoặc không có hệ thống sạc điện riêng. Họ thường tự sạc điện tại nhà, không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

Để giải bài toán trên, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng TP Hà Nội cần khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng để xây dựng gói hỗ trợ phù hợp. Thành phố cần có chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động. Mức hỗ trợ có thể gồm một phần tài chính để đổi phương tiện hoặc trợ cấp chi phí đi lại.

Cạnh đó, cần vận động các hãng xe điện triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, giảm giá xe điện, đặc biệt cho nhóm thu nhập thấp. Việc này sẽ giúp người dân có thể chuyển đổi sang sử dụng xe điện một cách thuận tiện và tiết kiệm hơn.

Các chuyên gia cũng cho rằng, để lộ trình bỏ xe máy xăng thành công, Hà Nội cần tập trung đầu tư vào hạ tầng giao thông công cộng, đặc biệt là đường sắt đô thị và xe buýt. Đồng thời, thành phố cần có các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong việc chuyển đổi sang sử dụng phương tiện điện.

Việc loại bỏ xe máy xăng là một phần quan trọng trong chiến lược bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng không khí của Hà Nội. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, thành phố cần có các giải pháp toàn diện và phù hợp với thực tế, đảm bảo quyền lợi của người dân và doanh nghiệp.