Lần đầu tiên, Việt Nam chính thức có một khung pháp lý toàn diện về cán bộ, công chức với Luật Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2025. Luật này thể hiện cam kết mạnh mẽ của quốc gia trong việc đổi mới căn bản, toàn diện hệ thống quản lý công vụ, hướng tới xây dựng một nền công vụ hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

Một điểm nhấn quan trọng của Luật là việc thay đổi cách thức quản lý công chức, từ quản lý theo ‘ngạch’ sang quản lý theo ‘vị trí việc làm’. Tiếp cận này cho phép cá nhân hóa vị trí việc làm của từng cán bộ, công chức, tạo ra sự phân biệt rõ ràng và khắc phục tình trạng bình quân chủ nghĩa trong quá trình quản lý và sử dụng công chức. Luật Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 đặt vị trí việc làm làm trung tâm, bỏ qua quy định về thi nâng ngạch và thay thế bằng cơ chế bố trí vào vị trí việc làm phù hợp với năng lực và sở trường của từng cá nhân.

Việc đánh giá công chức dựa trên KPI (Chỉ số hiệu suất) gắn với vị trí việc làm được coi là một bước tiến quan trọng trong tiến trình cải cách hành chính. Phương pháp đánh giá này không chỉ khuyến khích đề cao trách nhiệm mà còn nâng cao chất lượng công vụ của mỗi cán bộ, công chức, từ đó góp phần tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu suất làm việc. Tuy nhiên, để đảm bảo tính thực chất, công khai, minh bạch và chính xác trong quá trình đánh giá, cần dựa vào các tiêu chí khách quan và khoa học.

Luat mới cũng đánh dấu sự quan tâm đặc biệt đến việc thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Luật này quy định rõ ràng các chính sách đối với hai nhóm đối tượng chính, bao gồm nhóm đối tượng thu hút vào khu vực công áp dụng đối với nguồn nhân lực chất lượng cao và nhóm đối tượng là người có tài năng trong hoạt động công vụ. Đặc biệt, Luật bổ sung trách nhiệm của Nhà nước trong việc bố trí ngân sách hàng năm để thể chế hóa chủ trương của Đảng về chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài.

Ngoài ra, Luật Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 còn có những bước đột phá đáng kể nhằm giải quyết tình trạng công chức “vào dễ, ra khó”. Luật quy định chặt chẽ việc kết quả đánh giá cán bộ, công chức phải được gắn kết với các chế độ về tiền lương, tiền thưởng, cơ hội thăng tiến và cả việc sàng lọc khỏi hệ thống. Cụ thể, nếu cán bộ, công chức bị xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ trong một năm, họ có thể bị xem xét buộc thôi việc.

Tóm lại, với việc ban hành Luật Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15, Việt Nam đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc đổi mới và hoàn thiện hệ thống quản lý công vụ. Luật này không chỉ mở ra một kỷ nguyên mới cho việc quản lý và sử dụng cán bộ, công chức một cách hiệu quả và minh bạch mà còn đóng góp vào mục tiêu xây dựng một nền hành chính phục vụ nhân dân và vì sự phát triển của đất nước.

Chính phủ vừa ban hành bốn Nghị định quan trọng nhằm hướng dẫn chi tiết các nội dung cốt lõi của Luật Cán bộ, công chức. Các Nghị định này bao gồm: Nghị định số 170/2025/NĐ-CP về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; Nghị định số 171/2025/NĐ-CP về đào tạo, bồi dưỡng công chức; Nghị định số 172/2025/NĐ-CP về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức; và Nghị định số 173/2025/NĐ-CP về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ công chức. Những văn bản này sẽ tạo nền tảng cho việc đổi mới toàn diện nền công vụ.

Theo Nghị định số 170/2025/NĐ-CP, việc tuyển dụng công chức sẽ được thực hiện thông qua thi tuyển tương ứng với vị trí việc làm tuyển dụng. Nghị định này cũng quy định về việc bố trí, thay đổi vị trí việc làm và xếp ngạch công chức theo vị trí việc làm. Đặc biệt, Nghị định đã bỏ thi nâng ngạch, thay vào đó, công chức sẽ được đánh giá dựa trên kết quả công việc, phẩm chất và năng lực thực tế. Điều này thể hiện sự thay đổi căn bản trong cách tiếp cận quản lý công chức, hướng tới việc đánh giá công chức dựa trên hiệu quả thực tế.

Nghị định số 171/2025/NĐ-CP quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức, với các nguyên tắc như căn cứ vào vị trí việc làm, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong đào tạo, bồi dưỡng. Nghị định này cũng đề cao trách nhiệm của công chức trong tự nghiên cứu và lựa chọn chương trình bồi dưỡng phù hợp. Điều này giúp công chức có thể phát triển kỹ năng và kiến thức cần thiết để đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm.

Nghị định số 172/2025/NĐ-CP quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, lược bỏ 2 hình thức kỷ luật gồm ‘Hạ bậc lương’ và ‘Giáng chức’. Nghị định này cũng quy định về các trường hợp loại trừ kỷ luật, miễn kỷ luật hoặc giảm nhẹ, tăng nặng mức kỷ luật. Điều này giúp tạo ra một khung pháp lý rõ ràng và công bằng trong việc xử lý kỷ luật cán bộ, công chức.

Nghị định số 173/2025/NĐ-CP quy định về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ công chức, cho phép ký hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của công chức. Đây là cơ chế mới để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Điều này giúp các cơ quan, tổ chức có thể linh hoạt trong việc tuyển dụng và sử dụng nhân lực để thực hiện các nhiệm vụ công chức.

Với những nội dung đổi mới mạnh mẽ này, 4 Nghị định vừa được ban hành sẽ tạo nền tảng quan trọng cho việc tái cấu trúc nền công vụ theo hướng chuyên nghiệp, năng động, minh bạch và hiệu quả. Các Nghị định này sẽ giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả của đội ngũ công chức, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao.