Trong bối cảnh thế giới đang trải qua thời đại VUCA, đặc trưng bởi biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ, các tổ chức cần có năng lực thích ứng để tồn tại và phát triển. Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” của nhóm tác giả, trong đó có Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng – Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), đã đưa ra một hướng tiếp cận hệ thống cả về lý luận và thực tiễn để giúp các nhà quản trị xây dựng năng lực thích ứng và chủ động kiến tạo trong môi trường bất định.

Cuốn sách không chỉ gây chú ý bởi tiêu đề mang hơi hướng thời sự mà còn bởi cách tư duy rất riêng của nhóm tác giả. Những khái niệm trong sách xuất phát từ những trải nghiệm thật, được chiêm nghiệm kỹ lưỡng trong quá trình điều hành thực tế. “Quản trị biến động” được giới thiệu như một phản xạ sống còn trước thực tại đầy bất ổn, chứ không phải là một trường phái lý luận mới trong quản trị hiện đại.

Mối quan hệ giữa biến động – khủng hoảng – rủi ro được phân tích bằng logic biện chứng, chặt chẽ nhưng không giáo điều; gần gũi đến mức người đọc có thể cảm nhận bằng trực giác. Cuốn sách gắn kết lý luận với các năng lực cụ thể trong quản trị tổ chức, từ hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch, ứng phó linh hoạt, cho đến cả một bước tiến dài là “kiến tạo động”, một cách dùng từ rất Việt Nam cho năng lực đổi mới có chủ đích trong điều kiện bất định.

Petrovietnam – một tổ chức mang tính chất “đặc biệt kép”: vừa vận hành trong lĩnh vực năng lượng vốn nhiều biến động, vừa là doanh nghiệp nhà nước với những ràng buộc và giới hạn đặc thù – đã trải qua một “khủng hoảng kép” vào năm 2020. Chính trong bối cảnh ấy, khái niệm “quản trị biến động” lần đầu tiên được hình thành và triển khai đồng bộ. Nhờ vậy, Petrovietnam không những đứng vững qua khủng hoảng mà còn đạt nhiều kết quả tích cực về sản lượng, tài chính, đóng góp ngân sách, quản trị nhân sự và năng lực điều hành.

Từ năm 2021 trở đi, “quản trị biến động” tại Petrovietnam không còn giữ vai trò ứng phó tình thế mà được nâng lên thành phương thức vận hành và văn hóa điều hành doanh nghiệp. Mỗi đơn vị, mỗi cán bộ bắt đầu hiểu rõ: kế hoạch là quan trọng, nhưng khả năng điều chỉnh, ứng biến kế hoạch trong điều kiện thay đổi còn quan trọng hơn.

Năm 2024, Petrovietnam lần đầu tiên ghi nhận mức doanh thu vượt mốc 1 triệu tỷ đồng – con số không chỉ phản ánh quy mô, còn là dấu ấn của một quá trình quản trị chủ động, linh hoạt và đủ bản lĩnh trước biến động liên tục của môi trường kinh tế – địa chính trị toàn cầu.

Tư duy kiểm soát cứng nhắc được thay thế bằng kiểm soát linh hoạt. Văn hóa “thực hiện theo chỉ đạo” dần nhường chỗ cho cách tiếp cận chủ động hơn, phản ứng theo “mục tiêu sống”. Đó là một chuyển hóa thực sự. Và cũng là minh chứng cho việc: một lý luận, nếu đủ sức đứng vững trong thực tiễn khắc nghiệt, sẽ tự thân tìm được chỗ đứng trong hệ vận hành tổ chức.

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không hô hào lý thuyết, cũng không cố chứng minh cái mới bằng cách phủ nhận cái cũ. Nhóm tác giả chọn một con đường khác, lặng lẽ hơn, nhưng có giá trị bền vững hơn: quan sát thực tiễn, chiết xuất tư duy, cấu trúc thành luận điểm, rồi chỉ ra cách vận hành, từ chiến lược cấp cao đến điều phối hệ thống và phát triển nguồn nhân lực.

Một điểm đáng chú ý là cuốn sách không tách bạch lý luận với thực hành. Các mô hình quản trị mục tiêu như MBO, KPI, BSC, OKRs được phân tích kỹ, không chỉ ở vai trò lịch sử mà còn trong khả năng thích nghi với môi trường biến động. Sự chuyển dịch từ “mục tiêu cứng” sang “mục tiêu sống”, mục tiêu có thể cập nhật, điều chỉnh theo tín hiệu thị trường và dữ liệu thời gian thực, được minh chứng cụ thể qua cách Petrovietnam vận hành hệ thống dashboard số hóa, cảnh báo và kiểm soát hiệu quả tại hiện trường.

Trong mạch suy nghĩ ấy, từng khái niệm như “quản trị chuỗi giá trị”, “quản trị điều kiện biên”, hay “kiến tạo giá trị mới” đều được trình bày mạch lạc, gắn liền với ví dụ cụ thể và dễ liên hệ đến các cấp độ khác nhau trong tổ chức.

Điều đáng trân trọng là cuốn sách không đặt mục tiêu chứng minh điều gì mới lạ. Giọng văn trung dung, tiết chế. Nhóm tác giả không cố khẳng định mình đúng, họ chỉ chọn cách ghi lại những gì đã thực sự được triển khai, đã kiểm nghiệm qua thực tiễn, với mong muốn chia sẻ một cách làm cụ thể, phù hợp với bối cảnh của một tổ chức có quy mô lớn, nhiệm vụ nặng nề và trách nhiệm đặc thù như Petrovietnam.

Vì thế, cuốn sách này không chỉ dành cho những nhà lãnh đạo cấp cao. Cuốn sách hữu ích cả với những người đang đảm trách vai trò điều hành trung gian, những người phải xoay xở giữa kế hoạch cũ và thực tế mới. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi khả năng dự báo gần như bằng không, cách tiếp cận “quản trị mục tiêu sống” trong sách này có thể mở ra một lối đi khác: không cần nhìn xa hàng trăm cây số, chỉ cần đủ tỉnh táo để thấy 100 mét phía trước, và bước cho đúng.

Cuốn sách này không chạy theo trào lưu quản trị hiện đại hay vay mượn lý thuyết nước ngoài. Thay vào đó, nó ghi lại những trải nghiệm thực tế và được cấu trúc thành tư duy hệ thống. Nội dung bao gồm hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch và ‘kiến tạo động’ – một khái niệm Việt hóa cho năng lực đổi mới trong môi trường bất định.

Nhà tác giả đã nỗ lực xây dựng một cấu trúc nội dung logic và chặt chẽ, bắt đầu từ việc hoạch định mục tiêu – một bước quan trọng trong quá trình quản trị. Sau đó, cuốn sách đi sâu vào việc dự báo rủi ro, giúp người đọc hiểu rõ cách thức nhận diện và ứng phó với những thách thức có thể phát sinh.

Ngoài ra, cuốn sách còn đề cập đến việc điều chỉnh kế hoạch – một kỹ năng cần thiết để thích nghi với sự thay đổi không ngừng của môi trường kinh doanh. Cuối cùng, khái niệm ‘kiến tạo động’ được giới thiệu như một phương thức để phát triển năng lực đổi mới, cho phép các tổ chức và cá nhân có thể tồn tại và phát triển trong bối cảnh bất định.

Đặc biệt, cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn giúp người đọc phát triển tư duy hệ thống. Thông qua việc trình bày các trải nghiệm thực tế, nhà tác giả đã giúp người đọc hiểu rõ cách thức áp dụng các nguyên tắc quản trị vào thực tiễn.

Để tìm hiểu thêm về cuốn sách và tác giả, bạn có thể truy cập vào địa chỉ website để có thêm thông tin chi tiết.

Ông Hoàng Nam Tiến, một nhà quản trị kỳ cựu và diễn giả truyền cảm hứng, đã qua đời đột ngột vào chiều muộn ngày cuối cùng của tháng 7. Sự ra đi của ông không chỉ để lại nỗi mất mát lớn cho cộng đồng yêu sách, yêu giáo dục, mà còn khiến cho dự án ra mắt cuốn sách cuối cùng của ông bị dang dở.

Cuốn sách này, có tựa đề ’13 bài giảng của Giáo Tiến về quản trị và lãnh đạo’, được ông dành nhiều công sức để biên soạn và chỉnh sửa trước khi qua đời. Đại diện của Alpha Books, đơn vị phối hợp với ông Tiến để xuất bản cuốn sách, cho biết rằng đây là kết tinh tâm huyết của ông trong những năm cuối đời. Cuốn sách không chỉ là một cẩm nang quản trị thông thường mà còn là một cuộc ‘trà đàm tri thức’ với người đọc, với văn phong gần gũi và kèm theo các tình huống thực tiễn.

Cuốn sách được chia thành 4 phần lớn, xoay quanh hành trình hình thành một nhà lãnh đạo trong thời đại mới. Ông Tiến đưa ra 13 ‘chìa khóa’ để giúp người đọc có thể trở thành một nhà lãnh đạo tốt, từ việc giải mã bản chất người dẫn dắt đến trách nhiệm kiến tạo tổ chức bền vững.

Ông Hoàng Nam Tiến là một người cực kỳ kỹ tính và cầu toàn, và điều này được thể hiện trong quá trình làm việc trên cuốn sách. Theo chia sẻ của bà Tạ Liên Hương, CEO của Alpha Books, nhóm làm việc đã phải mất tới 2 năm để hoàn thành cuốn sách này.

Bên cạnh công việc của một nhà quản trị và diễn giả, ông Tiến còn là một người yêu thích sách và văn hóa. Ông thường giới thiệu và chia sẻ những cuốn sách yêu thích của mình với bạn bè và đồng nghiệp. Cuốn sách ‘Cánh buồm đỏ thắm’ của Alexander Grin là một trong những cuốn sách yêu thích của ông.

Ông Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch Alpha Books và là người bạn lâu năm của ông Tiến, chia sẻ rằng ông Tiến luôn giữ vững niềm tin và hy vọng, ngay cả khi đã là một lãnh đạo cấp cao. Ông Bình cũng kể lại những ngày tháng gần đây, khi ông Tiến vẫn học tiến sĩ ngành AI ở tuổi ngoài 50 nhưng vẫn không ngừng giảng dạy, kết nối, và truyền lửa cho thế hệ trẻ.

Việc mở khóa token WLFI để giao dịch gần đây đã nhận được sự ủng hộ áp đảo từ các nhà nắm giữ token. Tuy nhiên, động thái này đã đặt ra câu hỏi về việc kiểm soát quản trị dựa trên vốn điều khiển và sự ảnh hưởng của gia đình Trump đối với dự án. Dự án WLFI được cho là vẫn nằm dưới sự kiểm soát của gia đình Trump với 40% token, làm nổi bật sự khó khăn trong việc đạt được sự phân quyền thực sự trong bối cảnh ảnh hưởng mạnh mẽ từ người nổi tiếng và các nhà đầu tư lớn.

Các nhà đầu tư lớn như Justin Sun và Aqua1 đã đầu tư hàng triệu USD vào token WLFI. Mặc dù việc mở khóa token mang lại sự tham gia rộng rãi hơn, nhưng cũng gây ra lo ngại về chế độ tài phiệt và mất cân bằng quản trị. Sự tham gia của các nhà đầu tư lớn và gia đình Trump vào dự án WLFI đặt ra thách thức đối với các nguyên tắc của phân quyền và quản trị công bằng trong các dự án tiền điện tử.

Erwin Voloder, Trưởng phòng Chính sách tại Hiệp hội Blockchain Châu Âu, nhận định rằng việc mở khóa token có thể dẫn đến sự tập trung quyền lực quản trị vào tay các nhà đầu tư giàu có. Điều này trái ngược với lý tưởng về phi tập trung và làm nổi bật sự cần thiết của các cơ chế quản trị công bằng hơn. Ông Voloder và nhiều chuyên gia khác đang kêu gọi sự chú ý đến nhu cầu cấp thiết trong việc cải thiện cơ chế quản trị để đảm bảo rằng quyền lực không tập trung vào một số ít các nhà đầu tư lớn.

Dự án WLFI và mối liên hệ với gia đình Trump đã thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, sự tập trung vốn và ảnh hưởng từ các tổ chức và cá nhân nổi tiếng có thể cản trở sự tham gia quản trị của nhà đầu tư nhỏ lẻ. Điều này đặt ra thách thức trong việc duy trì sự cân bằng và công bằng trong quản trị dự án, cũng như đảm bảo rằng quyền lợi của tất cả các nhà đầu tư được đại diện.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều giải pháp đã được đề xuất, bao gồm cơ chế chống sybil, các kế hoạch bỏ phiếu tiến bộ hơn, mô hình dựa trên uy tín và kho bạc cộng đồng. Việc tìm kiếm một tương lai tốt đẹp hơn cho các dự án tiền điện tử đòi hỏi phải hiểu rõ các cơ chế hiện tại đang làm lệch lạc một hệ thống vốn được thiết kế để bình đẳng. Thông qua việc áp dụng các giải pháp sáng tạo và công bằng hơn, các dự án có thể hướng tới việc đạt được sự phân quyền thực sự và đảm bảo rằng quyền lực quản trị được phân bổ một cách cân bằng và hợp lý.

Các chuyên gia và nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ sự phát triển của dự án WLFI và tác động của nó đối với không gian tiền điện tử. Việc cân bằng giữa sự tham gia của các nhà đầu tư lớn và sự cần thiết của quản trị công bằng sẽ tiếp tục là một chủ đề nóng trong thời gian tới. Chi tiết thêm về dự án WLFI và các thông tin liên quan có thể giúp làm sáng tỏ thêm về tương lai của dự án này.

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang đóng một vai trò quan trọng trong việc đóng góp vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và tạo việc làm cho lực lượng lao động. Cụ thể, các DNNVV đóng góp khoảng 45% GDP và tạo việc làm cho 60% lực lượng lao động. Tuy nhiên, thực trạng đáng lo ngại là các DNNVV chỉ có thể tiếp cận được dưới 9% tài chính bền vững. Đồng thời, tín dụng xanh trên toàn thị trường chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ, cho thấy một khoảng cách lớn trong việc tiếp cận tài chính bền vững.

Để giải quyết thách thức này, việc xây dựng một khung chính sách toàn diện bao gồm 4 trụ cột chính được coi là giải pháp then chốt. Bốn trụ cột đó bao gồm: Hoàn thiện khung pháp lý; Cải cách tài chính; Nâng cao năng lực DNNVV; và Phát triển hạ tầng thị trường. Qua việc thiết lập và thực thi các chính sách này, kỳ vọng rằng các DNNVV sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận với tài chính bền vững hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của khu vực doanh nghiệp này.

Các DNNVV tại Việt Nam hiện đang đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc tiếp cận cả nguồn tài chính truyền thống và tài chính bền vững. Dữ liệu cho thấy tỷ lệ các DNNVV tiếp cận tín dụng ngân hàng đã giảm từ 32% vào năm 2019 xuống chỉ còn 28% vào năm 2023. Đặc biệt, tín dụng xanh chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ tín dụng tại Việt Nam, thấp hơn đáng kể so với các quốc gia khác trong khu vực. Điều này cho thấy cần có những giải pháp đột phá để cải thiện tình hình.

Có ba rào cản chính được xác định là hạn chế sự tham gia của các DNNVV vào tài chính bền vững. Thứ nhất, nhiều DNNVV thiếu kiến thức về môi trường, xã hội và quản trị (ESG), một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá và thực hiện tài chính bền vững. Thứ hai, sự không nhất quán trong thực thi chính sách giữa các địa phương đã gây ra khó khăn cho các DNNVV khi tiếp cận các nguồn tài chính. Cuối cùng, tình trạng khan hiếm sản phẩm tài chính phù hợp cũng là một rào cản lớn, khiến các DNNVV khó tìm được giải pháp tài chính phù hợp với nhu cầu và khả năng của mình.

Để vượt qua những rào cản này, một số giải pháp đã được đề xuất dựa trên kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam. Các giải pháp này bao gồm hoàn thiện khung pháp lý để tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của DNNVV; cải cách khu vực tài chính để tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng; nâng cao năng lực các DNNVV thông qua đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật; và phát triển hạ tầng thị trường để tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch và huy động vốn.

Việc đồng bộ hóa và thực thi các giải pháp này kỳ vọng sẽ thúc đẩy việc huy động tài chính bền vững cho các DNNVV, đồng thời tăng tỷ lệ tiếp cận tín dụng xanh. Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ tài chính, các giải pháp này còn đóng góp vào chiến lược dài hạn của Việt Nam trong việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng toàn diện và trung hòa carbon. Đây là một bước tiến quan trọng hướng tới sự phát triển bền vững của nền kinh tế, đảm bảo rằng sự phát triển của các DNNVV không chỉ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế mà còn đảm bảo các tiêu chí về môi trường và xã hội.

Tập đoàn Masan vừa được vinh danh trong Bảng xếp hạng ‘Top50 Doanh nghiệp Phát triển Bền vững tiêu biểu Việt Nam’ do Tạp chí Nhịp Cầu Đầu Tư tổ chức. Đây là năm thứ tư liên tiếp Masan có mặt trong bảng xếp hạng này, tiếp tục được công nhận ở cả hai hạng mục trọng yếu: Quản trị doanh nghiệp xuất sắc và Hoạt động CSR nổi bật.

Chương trình bình chọn có sự thẩm định của nhiều tổ chức uy tín như HSBC Việt Nam, PwC Việt Nam, Schneider Electric, Viện Nghiên cứu và Phát triển Kinh tế Tuần hoàn, Talentnet, VinaCapital… với tiêu chí đánh giá dựa trên chiến lược phát triển bền vững, hiệu quả quản trị, tác động xã hội, môi trường và khả năng tạo giá trị dài hạn cho các bên liên quan.

Masan, một trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam về tiêu dùng – bán lẻ, đặt mục tiêu cung cấp các sản phẩm và dịch vụ thiết yếu có chất lượng, phục vụ nhu cầu ngày càng đa dạng của hơn 100 triệu người tiêu dùng tại Việt Nam và quốc tế. Hệ sinh thái của Masan bao gồm các công ty thành viên và thương hiệu hoạt động trong nhiều lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng.

Trên hành trình phát triển, Masan từng bước tích hợp yếu tố bền vững vào chiến lược kinh doanh, với mục tiêu cân bằng giữa tăng trưởng tài chính và trách nhiệm môi trường – xã hội – quản trị (ESG). Định hướng này được cụ thể hóa thông qua các hoạt động như đổi mới sản phẩm, quản trị chuỗi cung ứng, tuân thủ tiêu chuẩn an toàn và triển khai các sáng kiến cộng đồng dài hạn.

Để tăng tính đồng bộ, Masan đã thành lập Ủy ban ESG cấp Tập đoàn từ năm 2023 nhằm điều phối và giám sát việc thực thi trên toàn hệ sinh thái. Khung phát triển bền vững của Masan dựa trên ba trụ cột: Thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng bền vững; Chăm sóc môi trường và cộng đồng; Nhân viên và khách hàng tin yêu.

Trong năm 2024, một số kết quả tiêu biểu phản ánh nỗ lực của Masan trong thực thi chiến lược phát triển bền vững có thể kể đến gồm: 100% nhà máy đạt chứng nhận an toàn thực phẩm quốc tế (FSSC22000, ISO22000, HACCP); 25,26% năng lượng sử dụng tại nhà máy đến từ nguồn tái tạo; Tỷ lệ quản lý nữ cấp trung trở lên đạt 43%; phụ nữ chiếm 62% tổng số nhân sự; 2.555 lớp đào tạo nội bộ được triển khai, với hơn 58.000 lượt tham gia.

Phát triển bền vững tại Masan không dừng lại ở cải tiến sản phẩm hay tiết giảm chi phí môi trường, mà còn được thể hiện rõ trong các chương trình vì cộng đồng. Trong năm 2024, Masan đã phân bổ hơn 144 tỷ đồng cho các hoạt động xã hội, tập trung vào giáo dục, y tế, dinh dưỡng.

Masan đang định vị mình là một doanh nghiệp gắn kết tăng trưởng với trách nhiệm xã nội, một tiêu chí ngày càng được xem là yếu tố quyết định trong dòng vốn đầu tư bền vững hiện nay.