Thế hệ Gen Z đang chuyển đổi quan niệm về chăm sóc da, từ một bước trang điểm đơn thuần sang một nghi thức chánh niệm giúp họ cảm thấy thoải mái và cân bằng trong một thế giới đầy căng thẳng. Sự thay đổi này nổi bật lên vai trò ngày càng tăng của sức khỏe tâm thần và truyền thống trong thói quen làm đẹp.

Đối với Gen Z, chăm sóc da không chỉ nhằm mục đích có một làn da hoàn hảo mà còn giúp họ cảm thấy thoải mái hơn, chậm lại và tạo ra những khoảnh khắc bình yên. Dù là một quy trình 5 bước hay chỉ đơn giản là một chút nước lạnh kết hợp với kem dưỡng ẩm, Gen Z tìm thấy sự thoải mái trong sự nhất quán. Chăm sóc da đã trở thành một không gian yên tĩnh trong ngày của họ, giúp họ tránh khỏi những căng thẳng và lo lắng.

Sanya Chawla, một sinh viên truyền thông 22 tuổi, cho biết: “Đó là thời điểm duy nhất tôi không lướt xem điện thoại hay kiểm tra email. Ngay cả việc rửa mặt cũng giống như một bước khởi động lại”. Sự thay đổi về mặt cảm xúc này phản ánh một nhận thức sâu sắc hơn về sức khỏe tâm thần, ranh giới và sự cân bằng.

Một báo cáo năm 2024 cho thấy gần 70% người tiêu dùng Gen Z coi chăm sóc da là một phần của thực hành tự chăm sóc, không chỉ đơn thuần là vấn đề mỹ phẩm. Trọng tâm đã chuyển từ việc theo đuổi làn da hoàn hảo sang xây dựng các nghi thức cá nhân giúp làm dịu và hỗ trợ.

Một mặt nạ đất sét không chỉ dùng để kiểm soát dầu mà còn là 10 phút yên tĩnh. Một loại nước toner hydrating không chỉ mang lại độ ẩm mà còn là một khoảng thời gian nghỉ ngơi ngắn trong ngày.

Nhận thức sâu sắc về sức khỏe tâm thần, sức khỏe và cá tính đang định hình cách tiếp cận làm đẹp của Gen Z. Theo một báo cáo năm 2024, gần 70% người tiêu dùng Gen Z xem chăm sóc da như một phần của thực hành tự chăm sóc, không chỉ đơn thuần là mối quan tâm về mỹ phẩm.

Với bao bì thân thiện với người dùng, công thức sạch và ngôn ngữ lâm sàng dễ tiếp cận, các sản phẩm chăm sóc da đang tạo ra một không gian cân bằng giữa chức năng và cảm giác. Dòng sản phẩm của họ bao gồm các thành phần như niacinamide, axit azelaic và bakuchiol, các thành phần hoạt động giải quyết mối quan tâm thực sự của làn da người Ấn Độ như tăng sắc tố và nhạy cảm mà không ảnh hưởng đến cảm giác sử dụng.

Hãy nghĩ về những loại gel rửa mặt tan chảy khi chạm vào hoặc huyết thanh có cảm giác như lụa. Như Queenie nói, “chúng tôi xem chăm sóc da như một nghi thức kết nối với bản thân. Nó có hiệu quả, vâng, nhưng cũng là cách sản phẩm làm cho bạn cảm thấy”.

Sự thay đổi này không chỉ là cảm xúc mà còn là sinh lý. Các nghiên cứu chỉ ra rằng các nghi thức làm đẹp xúc giác như việc bôi serum, massage kem dưỡng ẩm hoặc lớp toner có thể kích hoạt hệ thần kinh parasympathetic, giảm căng thẳng và lo lắng.

Đối với Gen Z, điều này vô cùng quan trọng. Trên TikTok và Instagram, những người sáng tạo nói cởi mở về việc kiệt sức, suy giảm cảm xúc và mệt mỏi kỹ thuật số. Chăm sóc da, đối với nhiều người, không chỉ trở thành một thói quen mà còn trở thành một hình thức kháng cự và phục hồi nhẹ nhàng.

Góc nhìn nghi thức này không hoàn toàn mới. Các truyền thống làm đẹp cổ xưa của Ấn Độ, từ mặt nạ tự nhiên đến nước tonic hoa hồng, đã nhấn mạnh chánh niệm. Điều khác biệt bây giờ là chăm sóc da hiện đại đang kết hợp truyền thống với công nghệ, nghi thức với nghiên cứu.

Và bằng cách đó, nó mang lại cho Gen Z nhiều hơn chỉ làn da đẹp hơn. Nó mang lại một khoảng dừng chân sacred, một khoảnh khắc kết nối và một khẳng định im lặng về bản thân trong một thế giới ồn ào.

“Tình yêu đích thực nằm trong cách một điều gì đó làm cho bạn cảm thấy”, Queenie nói. “Khi chăm sóc da trở thành một lời nhắc nhở hàng ngày để tạm dừng, hít thở và kết nối, đó là lúc nó hoạt động.”

Nghỉ hè thường là thời gian để trẻ em tích lũy năng lượng, phát triển kỹ năng và trải nghiệm cuộc sống thực tế. Tuy nhiên, với nhiều gia đình, kỳ nghỉ này lại trở thành giai đoạn “mệt mỏi” nhất trong năm. Nguyên nhân không chỉ xuất phát từ sự thay đổi nhịp sống sinh hoạt mà còn là nỗi lo lắng về việc con trẻ ngày càng “chìm” sâu vào thế giới mạng, nơi mà tưởng chừng chỉ mang lại niềm vui nhưng lại âm thầm gây ra nhiều hệ lụy khó lường.

Chị L.T.P., cư dân phường Bồ Đề, Hà Nội, là một trong số hàng trăm gia đình đang phải đối mặt với thách thức về việc quản lý thời gian sử dụng thiết bị thông minh của con trẻ. Chị P. chia sẻ, sau gần hai tháng nghỉ hè, các con chị bắt đầu có những dấu hiệu thay đổi tính cách rõ rệt, như nói chuyện hay cáu gắt, làm việc qua loa với mong muốn nhanh chóng quay lại với điện thoại hay tivi. Đặc biệt, cô con gái lớn 12 tuổi của chị luôn gắn bó chặt chẽ với chiếc điện thoại, đến mức ăn uống hay đi vệ sinh cũng không rời tay.

Theo bác sĩ Nguyễn Như Mạnh, Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng, việc lạm dụng internet và trò chơi điện tử có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của trẻ. Nghiện game và internet có thể dẫn đến các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, căng thẳng kéo dài. Ngoài ra, điều này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng giao tiếp xã hội, gây rối loạn giấc ngủ, mất ngủ và làm suy giảm hiệu quả học tập cũng như công việc.

Tiến sĩ Đặng Hoàng Ngân, chuyên gia tâm lý học phát triển trẻ em và thanh thiếu niên, cũng cảnh báo rằng trẻ em sử dụng mạng xã hội có nguy cơ bắt chước hành vi xấu lan truyền trên mạng, hình thành niềm tin lệch lạc về giá trị đạo đức, giá trị sống. Một số trẻ tin rằng, mạng xã hội là nơi chứa mọi lời giải, thậm chí coi người nổi tiếng là ‘kim chỉ nam’ về tư duy và hành vi hay tin rằng, sự giàu có là mục tiêu tối thượng.

PGS.TS Nguyễn Trọng Lưu, Phó Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, cho biết tình trạng sa sút trí tuệ tưởng chỉ xảy ra ở người cao tuổi, nhưng ngày càng có nhiều người trẻ có biểu hiện suy giảm trí nhớ, kém tương tác xã hội và đang bước vào ngưỡng sa sút trí tuệ sớm.

Để giúp trẻ không lún sâu vào thế giới mạng, các chuyên gia tâm lý khuyên rằng cha mẹ nên đồng hành, trò chuyện và định hướng để trẻ sử dụng công nghệ một cách an toàn, lành mạnh. Thay vì kiểm soát gắt gao, cha mẹ nên tạo điều kiện để con tham gia những hoạt động ý nghĩa như thể thao, học năng khiếu, kỹ năng sống, hoạt động cộng đồng. Cha mẹ cũng nên xây dựng thời gian biểu linh hoạt nhưng hợp lý, cân bằng giữa giải trí, vận động thể chất, đọc sách và sinh hoạt ngoài trời.

Nếu nhận thấy trẻ có dấu hiệu thay đổi hành vi như cáu gắt, lo lắng, hay rối loạn giấc ngủ, kém tập trung, ngại giao tiếp, buồn chán, học tập sa sút, cha mẹ cần nhanh chóng tìm đến chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ kịp thời. Việc phòng ngừa và can thiệp sớm sẽ giúp trẻ phát triển một cách toàn diện và khỏe mạnh, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Thái Lan đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng khi tỷ lệ các vấn đề sức khỏe tâm thần tăng mạnh và tỷ lệ sinh ở mức thấp kỷ lục. Theo báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 do Quỹ Phát triển sức khỏe (ThaiHealth) và Đại học Mahidol công bố, hiện có 13,4 triệu người Thái gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc rối loạn tâm lý. Điều này cho thấy một tình hình đáng lo ngại về sức khỏe tâm thần tại Thái Lan.

Đặc biệt, tỷ lệ tự tử tại Thái Lan đã tăng liên tục trong một thập kỷ qua, và đáng lo ngại nhất là ở nhóm thanh thiếu niên từ 15-29 tuổi. Nhóm tuổi này chịu áp lực lớn từ nhiều phía, bao gồm áp lực học tập, ảnh hưởng của mạng xã hội và kỳ vọng xã hội nặng nề. Những áp lực này đã góp phần làm tăng tỷ lệ tự tử ở nhóm tuổi này.

Bên cạnh đó, nhóm trung niên từ 45-59 tuổi ghi nhận mức độ hạnh phúc thấp nhất từng có, phản ánh sự mong manh về cảm xúc trong giai đoạn chuyển tiếp của cuộc đời. Mặc dù một phần ba dân số Thái có hiểu biết nhất định về sức khỏe tâm thần, nhiều định kiến vẫn tồn tại. Điều này cho thấy cần có những nỗ lực để nâng cao nhận thức và giảm thiểu định kiến về sức khỏe tâm thần.

Báo cáo cũng nhấn mạnh tỷ lệ sinh tại Thái Lan đã chạm đáy – mức thấp nhất trong lịch sử quốc gia. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ những thay đổi về kinh tế – xã hội, như vai trò của phụ nữ thay đổi, chi phí sinh hoạt gia tăng và giới trẻ ưu tiên sự độc lập và cân bằng công việc – cuộc sống. Những thay đổi này đã dẫn đến một sự giảm sút đáng kể trong tỷ lệ sinh.

Các chuyên gia nhận định rằng ngay cả tại những quốc gia có chính sách khuyến khích sinh, việc tăng mong muốn sinh con vẫn là một thách thức. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho xã hội Thái trong việc điều chỉnh và chuẩn bị cho các hệ quả lâu dài của tỷ lệ sinh thấp.

Ngoài sức khỏe tâm thần và dân số, báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 còn chỉ ra những vấn đề y tế nổi bật khác tại nước này như thuốc lá điện tử, cần sa y tế và tác động xã hội của các sòng bạc. Những vấn đề này cũng cần được quan tâm và giải quyết để đảm bảo sức khỏe và hạnh phúc của dân số Thái Lan.

Tương tự, Hàn Quốc đang đối mặt với thách thức dân số già và tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Để giải quyết vấn đề này, Hàn Quốc đang đặt cược mạnh mẽ vào công nghệ robot thông qua sự kết hợp giữa các tập đoàn tư nhân và chính sách quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ robot có thể giúp giải quyết một số vấn đề liên quan đến dân số già và tỷ lệ sinh thấp.

…

Sức khỏe tâm thần đang trở thành một vấn đề cấp thiết trong xã hội hiện đại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo âu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường và các vấn đề về tiêu hóa. Hơn nữa, căng thẳng kéo dài và các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn.

Ở Việt Nam, số người gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần đang tăng cao. Theo số liệu của Bộ Y tế, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần thường gặp là 14,9% dân số, tương đương gần 15 triệu người. Đặc biệt, trầm cảm và lo âu chiếm tỷ lệ cao, lên đến 5-6% dân số. Không chỉ người lớn, trẻ em cũng không ngoại lệ, với khoảng 12% trẻ em có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Tiến sĩ Ngô Xuân Điệp, giảng viên Khoa Tâm lý, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh, cho biết rằng stress, rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn ám ảnh sâu, kiệt sức nghề nghiệp,… là các bệnh tâm lý phổ biến hiện nay. Ông cũng nhấn mạnh rằng trong xã hội hiện đại, mỗi người thường có rất nhiều mối quan hệ, đóng nhiều vai trò khác nhau, dẫn đến áp lực và stress.

Để cải thiện sức khỏe tâm thần, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau bao gồm liệu pháp hóa dược, liệu pháp tâm lý và liệu pháp sốc điện. Bác sĩ Nguyễn Thúy Nga, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội), khuyến cáo rằng bệnh tâm thần có thể phòng ngừa được nếu có kiến thức và phát hiện sớm. Hạn chế và loại trừ các sang chấn tâm lý, tạo môi trường sống lành mạnh là cách phòng ngừa hiệu quả.

Ngoài ra, Tiến sĩ Ngô Xuân Điệp cũng cho rằng có nhiều cách để cải thiện sức khỏe tinh thần của bản thân. Một số phương pháp đơn giản bao gồm trò chuyện, chia sẻ, thư giãn, du lịch, nghe nhạc, khiêu vũ, học những môn nghệ thuật yêu thích… Những cách này có thể tạo cảm xúc tích cực, từ đó sinh ra các hoocmone tốt, giúp người bệnh chữa lành.

Nhìn chung, sức khỏe tâm thần là một vấn đề quan trọng và cần được quan tâm đúng mức. Bằng cách nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, chúng ta có thể cải thiện sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống của bản thân và những người xung quanh.

Các cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra tiền sử bệnh án của phi công sau vụ tai nạn nghiêm trọng của chuyến bay 171 thuộc hãng hàng không Air India. Vụ việc đã dấy lên lo ngại về sức khỏe tâm thần của cơ trưởng vào thời điểm xảy ra thảm kịch.

Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, một phi công kỳ cựu với hơn 15.000 giờ bay, là người điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner khi nó lao xuống một khu dân cư tại Ahmedabad, khiến 242 người thiệt mạng. Chỉ có một hành khách sống sót sau tai nạn.

Theo báo cáo sơ bộ do giới chức Ấn Độ công bố, công tắc điều khiển luồng nhiên liệu tới cả hai động cơ của máy bay đã bị tắt ngay sau khi cất cánh, dẫn đến việc động cơ ngừng hoạt động và máy bay mất kiểm soát. Cục Điều tra Tai nạn Máy bay Ấn Độ (AAIB) cho biết trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công đã hỏi người còn lại tại sao lại cắt nhiên liệu, và người kia khẳng định mình không thực hiện hành động đó.

Báo cáo sơ bộ cũng cho biết đơn xin nghỉ phép của Cơ trưởng Sabharwal với lý do trầm cảm sau cái chết của mẹ đã làm dấy lên câu hỏi liệu các biện pháp đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho phi công hiện nay có thực sự đầy đủ và hiệu quả hay không.

Tổng Giám đốc điều hành Air India cảnh báo rằng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành, đồng thời nhấn mạnh trong một cuộc họp nội bộ với nhân viên rằng việc vội vàng đưa ra bất kỳ kết luận nào vào thời điểm này là thiếu thận trọng.

Các chuyên gia cho biết các sự cố do lỗi con người từ lâu đã thường xuyên xảy ra trong ngành hàng không, và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng hiện nay các biện pháp hỗ trợ tâm lý dành cho phi công và các nhân sự khác trong ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế.

Những vụ tai nạn thảm khốc do phi công tự sát đã thôi thúc các chuyên gia nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của phi công. Một số vụ tai nạn, như vụ việc của hãng Germanwings năm 2015 và vụ mất tích của máy bay MH370, đã dấy lên nhiều giả thuyết về sức khỏe tâm thần của phi công.

Lỗ hổng trong hệ thống đánh giá sức khỏe tâm thần phi công cũng là một vấn đề được quan tâm. Các chuyên gia cho biết rằng các yêu cầu khắt khe về sức khỏe tâm thần có thể khiến nhiều phi công cố tình che giấu thông tin sức khỏe hoặc tránh kiểm tra sức khỏe tâm thần vì sợ bị sa thải.

Để giảm thiểu nguy cơ phi công có ý định tự tử chiếm quyền điều khiển máy bay, một số biện pháp đã được đề xuất, như thay đổi thiết kế cửa buồng lái. Tuy nhiên, các nhà chức trách thì phản đối việc thay đổi thiết kế cửa buồng lái, lý giải rằng hệ thống khóa tinh vi hiện nay nhằm ngăn chặn các vụ không tặc xâm nhập buồng lái và cướp máy bay.

Các chuyên gia trong ngành hàng không cho biết cần nhiều hơn nữa các biện pháp khuyến khích phi công và những nhân sự hàng không khác chủ động lên tiếng về sức khỏe tâm thần. Hiệp hội Hàng không Hoàng gia (RAeS) đã công bố một báo cáo làm rõ những thách thức mà các vấn đề sức khỏe tâm thần cùng với sự thiếu hụt hỗ trợ đang đặt ra cho ngành hàng không toàn cầu.