Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam hiện nay đang là một yêu cầu cấp thiết nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là làm thế nào để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và bền vững. Về vấn đề này, ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi tại Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu, đã chia sẻ một số quan điểm đáng chú ý.

Ông Khôi cho rằng, trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam cần thay đổi cách tiếp cận. Thay vì chỉ tập trung vào xây dựng hạ tầng phần cứng và nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin (CNTT) cơ bản, điều quan trọng là phải xác định một tư duy toàn diện về hệ sinh thái số. Hệ sinh thái này bao gồm hạ tầng, thể chế và con người, tất cả đều phải hoạt động đồng bộ như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Việc xây dựng hệ sinh thái số như vậy sẽ cho phép Việt Nam tận dụng tối đa lợi ích của chuyển đổi số. Nó không chỉ giúp nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ công mà còn mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Hơn nữa, một hệ sinh thái số vững chắc sẽ giúp Việt Nam có thể đối phó tốt hơn với những thách thức của thời đại số, từ vấn đề an ninh mạng đến việc bảo vệ quyền riêng tư của công dân.

Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần có một chiến lược chuyển đổi số toàn diện và đồng bộ. Chiến lược này cần bao gồm việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin, xây dựng các nền tảng số phục vụ cho dịch vụ công, và nâng cao kỹ năng số của công chức và người dân. Bên cạnh đó, việc hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế chính sách để hỗ trợ và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số cũng là một yếu tố quan trọng.

Ông Khôi cũng nhấn mạnh rằng, trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam có thể học hỏi từ kinh nghiệm của các nước khác. Một số quốc gia đã thành công trong việc xây dựng hệ sinh thái số và đã đạt được những kết quả tích cực trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Tổng kết lại, chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam là một yêu cầu cấp thiết và cần phải được thực hiện một cách hiệu quả và bền vững. Việc xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện, bao gồm hạ tầng, thể chế và con người, là chìa khóa để đạt được mục tiêu này. Với sự quyết tâm và nỗ lực của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, Việt Nam hoàn toàn có thể thành công trong việc chuyển đổi số và tạo ra những giá trị mới cho sự phát triển của đất nước.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ và xu hướng toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, kinh tế số, thương mại điện tử và chuyển đổi số đã được xác định là động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Lê Hoàng Oanh, đã trình bày tham luận về chủ đề ‘Hoàn thiện thể chế phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu cho kỷ nguyên mới’.

Giai đoạn 2020-2025, Chi bộ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã triển khai nhiều nội dung quan trọng, đạt được những kết quả đáng kể trong phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số. Theo đó, năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam đã đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng trên 20% so với năm trước và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Đặc biệt, thương mại điện tử đã đóng góp hai phần ba giá trị kinh tế số quốc gia, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử nhanh nhất thế giới.

Công tác chuyển đổi số cũng được đẩy mạnh thông qua việc hoàn thiện các giải pháp kỹ thuật, quy trình số hóa, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ cải cách hành chính và hiện đại hóa hoạt động của Bộ Công Thương. Theo thống kê, gần 4 triệu hồ sơ trực tuyến đã được xử lý qua Cổng dịch vụ công của Bộ và đồng bộ hoàn toàn sang Cổng dịch vụ công quốc gia. Tỷ lệ số hóa tại Bộ Công Thương đạt 100% và năm 2024, Bộ tiếp tục dẫn đầu các Bộ, ngành về chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp qua dịch vụ công trực tuyến.

Tuy nhiên, sự phát triển của thương mại điện tử cũng đặt ra một số vấn đề, đặc biệt là sự xuất hiện của các loại hình mới như thương mại điện tử xuyên quốc gia, thương mại điện tử trên mạng xã hội, đòi hỏi một khung pháp lý đồng bộ, minh bạch để quản lý hiệu quả, bảo vệ người tiêu dùng và chống thất thu thuế. Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng nhanh của thương mại điện tử cũng đặt ra rủi ro về môi trường, đồng thời việc xây dựng và kết nối cơ sở dữ liệu vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.

Để đáp ứng được những yêu cầu trong kỷ nguyên mới trong giai đoạn 2025-2030, Chi bộ Cục xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số. Ba nội dung kiến nghị chính bao gồm: đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án Luật thương mại điện tử, đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái số trong lĩnh vực công thương, và tiếp tục triển khai hiệu quả các chủ trương về phân cấp thủ tục hành chính cho địa phương và thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.

Cục trưởng Lê Hoàng Oanh nhấn mạnh, thương mại điện tử và chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu để Việt Nam hội nhập và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới. Chi bộ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo của Đảng ủy Bộ, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao, góp phần vào thành công chung của Đại hội Đảng bộ Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2025-2030.