Bộ Tài chính đang tiến hành lấy ý kiến về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân. Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất hai phương án điều chỉnh để Quốc hội xem xét và thông qua.

Cụ thể, phương án thứ nhất đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Theo đó, từ năm 2020 đến năm 2025, chỉ số CPI dự kiến tăng 21,24%. Qua tính toán, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế có thể tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng. Tương tự, mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc cũng có thể tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng.

Phương án thứ hai đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người. Dựa trên số liệu thống kê của Cục Thống kê, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế có thể tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu đồng/tháng. Đồng thời, mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc có thể tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh này dự kiến sẽ dẫn đến giảm thu ngân sách nhà nước. Ước tính, phương án thứ nhất sẽ giảm 12.000 tỉ đồng và phương án thứ hai giảm 21.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, một phần số giảm thu này có thể được bù đắp từ số tăng thu của các sắc thuế tiêu dùng khác do thu nhập khả dụng của người nộp thuế tăng.

Nếu Nghị quyết được thông qua tại Phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 10 tới, mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Việc này sẽ mang lại lợi ích cho người nộp thuế, đồng thời yêu cầu cơ quan chức năng cần cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả trong việc điều chỉnh chính sách thuế. Mọi thông tin chi tiết về dự thảo có thể được tìm hiểu tại trang web của Chính phủ hoặc các nguồn tin cậy khác.

Chiều ngày 31/7, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã chủ trì cuộc họp quan trọng với các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp trong lĩnh vực chứng khoán và bất động sản. Mục đích của cuộc họp là thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), một dự án luật được đánh giá có tác động sâu rộng đến đời sống của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như thị trường chứng khoán.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án luật này, không chỉ liên quan đến việc điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư. Được biết, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện 6 nội dung và bổ sung 3 nội dung mới.

Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế và cách tính thuế đối với từng loại thu nhập. Đồng thời, cơ quan này cũng đề xuất hoàn thiện các khoản được miễn thuế thu nhập cá nhân, đảm bảo tính minh bạch và phù hợp với thực tiễn. Ngoài ra, dự thảo luật cũng đề cập đến việc hoàn thiện quy định về tính thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh.

Bộ Tài chính cũng đang rà soát để điều chỉnh mức doanh thu chịu thuế đối với thu nhập của hộ, cá nhân kinh doanh, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn. Một nội dung đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến mức giảm trừ khi tính thuế thu nhập cá nhân. Dự thảo luật cũng đề xuất điều chỉnh thu gọn số bậc thuế của Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, Bộ Tài chính đang tiến hành rà soát toàn diện để xây dựng lộ trình điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm tới. Mục tiêu là đảm bảo chính sách thuế được xây dựng một cách chính xác, công bằng và hiệu quả hơn.

Đặc biệt, đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán và bất động sản, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết đang nghiên cứu các phương án để đảm bảo tính công bằng và thuận tiện cho nhà đầu tư. Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu phương án cho phép cá nhân lựa chọn quyết toán vào cuối năm để phản ánh đúng thu nhập thực tế.

Cuộc họp cũng thảo luận về một số bất cập trong quy trình quyết toán và hoàn thuế hiện nay. Lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định sẽ nghiên cứu để đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo quy trình quyết toán và hoàn thuế được thực hiện thuận tiện hơn.

Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được đánh giá có tác động quan trọng đến nhiều mặt của đời sống kinh tế – xã hội. Việc hoàn thiện dự án luật này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và sự đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Thông tin từ Chính phủ cho biết, dự kiến dự án luật này sẽ được trình Quốc hội xem xét trong thời gian tới.

Trước đó, VnEconomy đã có bài viết về đề xuất sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, Bộ Tài chính dự kiến sẽ hoàn thiện dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) trong năm 2023.

Đánh thuế thu nhập cá nhân không chỉ nhằm mục đích thu được nguồn thu ngay lập tức mà còn đòi hỏi sự khéo léo trong thiết kế, truyền thông và triển khai chính sách. Tuy nhiên, đề xuất mới đây của Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân về giao dịch bất động sản cho thấy sự thiếu vắng của ‘nghệ thuật đánh thuế’ trong chính sách này.

Một yếu tố quan trọng trong thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân là thuế suất biên, tức là mức thuế áp dụng cho phần thu nhập tăng thêm. Nếu thuế suất biên quá cao, điều này có thể làm giảm lợi ích của người lao động khi họ làm thêm giờ hoặc tăng thu nhập, dẫn đến giảm cung lao động chất lượng cao và năng suất lao động của toàn xã hội.

Ví dụ, nếu một người đang nhận mức lương 50 triệu đồng/tháng và có thể tăng lên 60 triệu đồng/tháng nhờ làm thêm, nhưng phần thu nhập tăng thêm này bị đánh thuế 30%, thì lợi ích thực nhận sẽ giảm đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Có ba cách phổ biến mà cá nhân thường sử dụng để tránh thuế thu nhập cá nhân khi đối mặt với mức thuế cao. Họ có thể chuyển đổi thu nhập thành các hình thức không chịu thuế như quà tặng, phúc lợi ngoài lương, hoặc báo cáo thu nhập thấp hơn thực tế. Một số trường hợp thậm chí chuyển sang làm việc trong khu vực phi chính thức để không bị truy thu thuế.

Những hành vi này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn làm suy yếu sự công bằng và lòng tin vào hệ thống thuế. Do đó, để đảm bảo hiệu quả kinh tế, chính sách thuế thu nhập cá nhân cần được thiết kế sao cho thuế suất biên không quá cao, đặc biệt là ở nhóm thu nhập trung cao – là nhóm có tiềm năng tạo ra giá trị lớn cho nền kinh tế.

Bên cạnh đó, số bậc thuế cần đủ để phân hóa các nhóm thu nhập nhằm đảm bảo công bằng, nhưng không nên quá nhiều để tránh phức tạp trong tính toán và khai báo. Khoảng cách giữa các bậc thuế cần được thiết kế hợp lý, tránh tình trạng giãn bậc quá rộng khiến nhiều người có thu nhập khác nhau rơi vào cùng một mức thuế.

Tóm lại, việc thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và nghệ thuật đánh thuế để đảm bảo hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội. Nếu được xây dựng hợp lý, Luật Thuế Thu nhập cá nhân mới không chỉ giúp Nhà nước huy động nguồn thu một cách bền vững, mà còn góp phần tạo ra một môi trường lao động, đầu tư, và học tập lành mạnh, giúp nền kinh tế phát triển hiệu quả, cân bằng và có chiều sâu.

Bộ Tài chính đang đề xuất sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân với mục tiêu áp thuế 20% trên phần lãi thu được từ việc chuyển nhượng bất động sản. Theo đề xuất này, nếu người nộp thuế không thể xác định được giá mua và các chi phí liên quan, thuế sẽ được tính dựa trên giá bán và thời gian sở hữu, với mức thuế dao động từ 2-10%. Đề xuất này nhắm tới việc tạo ra sự công bằng và hạn chế tình trạng đầu cơ, lướt sóng trên thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến từ các nhà đầu tư và chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản cho rằng mức thuế đề xuất, đặc biệt là 10% trong hai năm đầu, có thể quá cao và có thể dẫn đến thị trường thứ cấp bị đình trệ, giao dịch giảm mạnh. Anh Nguyễn Thành Luân, một nhà đầu tư tại TP HCM, chia sẻ rằng nếu phải trả thêm 100 triệu đồng tiền thuế, gần bằng tiền lãi ngân hàng trong một năm, sẽ là một gánh nặng lớn đối với ông.

Ông Nguyễn Quốc Kiên, một nhà đầu tư khác, lo ngại rằng nếu áp dụng phương án tính thuế mới, ông có thể phải đóng 400 triệu đồng tiền thuế khi bán một lô đất trị giá 4 tỷ đồng sau chưa đầy 2 năm sở hữu. Ông cho rằng mức thuế này có thể gây thiệt cho những người thực sự cần bán tài sản. Chị Trần Minh Hạnh, nhà đầu tư căn hộ cao cấp ở khu Nam TP HCM, cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu phải đóng thuế trên phần chênh lệch, gần như cô sẽ ‘bán huề vốn’.

Giới chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc xác định giá vốn và chi phí liên quan đến giao dịch bất động sản có thể đặt ra nhiều vướng mắc trong thực thi. Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc khu vực miền Nam của Batdongsan, nhận định rằng việc tính thuế dựa trên phần lãi sẽ hợp lý hơn, nhưng rất khó xác định chính xác phần lãi thực.

Là một chuyên gia pháp lý, luật sư Trần Thị Mỹ Linh cho rằng về nguyên tắc, thuế suất lũy tiến là hợp lý, nhưng điều quan trọng là phải thiết kế chính sách minh bạch và dễ áp dụng.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, đại diện một sàn giao dịch lớn tại TP HCM cho biết 2 năm trở lại đây, lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 70% giao dịch thứ cấp. Nếu đánh thuế cao với nhóm này, khả năng thị trường sụt thanh khoản là rất lớn.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cho rằng việc áp thuế chuyển nhượng ở mức cao có thể làm giảm tính thanh khoản trên thị trường thứ cấp và khiến nhà đầu tư e ngại bán ra.

Việc điều chỉnh thuế chuyển nhượng bất động sản là cần thiết để đảm bảo công bằng và tăng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, để không gây sốc cho thị trường và tạo ra gánh nặng quá lớn cho người dân, cần thiết kế cơ chế triển khai minh bạch, hợp lý và có lộ trình phù hợp.

Mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân hiện nay đang là vấn đề được nhiều người quan tâm. Bộ Tài chính đã đưa ra hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng nên đưa ra cơ chế điều chỉnh tự động mỗi năm, dựa trên mức lương tối thiểu vùng và điều kiện kinh tế – xã hội thực tế tại mỗi khu vực.

Mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc hiện tại chỉ có 4,4 triệu đồng/tháng, trong khi thu nhập của nhiều người chỉ đủ cho sinh hoạt cơ bản, cộng thêm các khoản thuế phải nộp, khiến họ cảm thấy rất khó khăn. Nếu mức giảm trừ gia cảnh được tăng lên, họ sẽ có thể giảm bớt phần nào gánh nặng tài chính và tập trung hơn vào công việc.

Các chuyên gia cho rằng, chi phí sinh hoạt đã gia tăng đáng kể trong suốt 5 năm qua, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng. Sự chênh lệch giữa chi phí sinh hoạt ở đô thị và nông thôn ngày càng rõ rệt, với các khoản chi thiết yếu như nhà ở, giáo dục, y tế và năng lượng tăng mạnh.

PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng – Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết trong bối cảnh thu nhập và chi phí sinh hoạt thay đổi nhanh. Tuy nhiên, mức đề xuất 13,3-15,5 triệu đồng vẫn chưa phản ánh đầy đủ thực tế thu nhập và chi phí sinh hoạt.

Ông Nghị còn cho biết thêm, Việt Nam là quốc gia có mức thu nhập trung bình nên chưa thể mở rộng thuế thu nhập cá nhân ra toàn dân, mà cần tập trung đánh thuế vào nhóm có thu nhập trung bình khá trở lên. Do đó, việc xác định mức giảm trừ không chỉ dựa vào thu nhập bình quân đầu người hay chi phí sinh hoạt, mà cần tính đến một yếu tố quan trọng là mức thu nhập phổ biến nhất mà số đông người làm công ăn lương hiện nay đang có.

TS Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi, đánh giá mức giảm trừ hiện hành đã lỗi thời. Chi phí thực tế về giáo dục, y tế, nhà ở, năng lượng… ở đô thị đều tăng mạnh hơn CPI và mức 13,3-15,5 triệu đồng chưa theo kịp tốc độ tăng này.

Ông Huy nhấn mạnh cần gắn việc điều chỉnh mức giảm trừ với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và thu nhập trung vị quốc gia, đồng thời cho phép điều chỉnh tự động hằng năm, thay vì chờ sửa luật.

Bộ Tài chính cho rằng mức giảm trừ gia cảnh cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một thời gian nhất định.

TS Nguyễn Ngọc Tú đề xuất nên tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 18 triệu đồng/tháng và áp dụng ngay từ năm 2025, thay vì chờ đến năm 2026 như dự thảo.

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), trong đó đề xuất một số quy định mới về thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, mức thuế suất 20% sẽ được áp dụng đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú.

Cụ thể, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng. Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.

Trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản, thuế thu nhập cá nhân sẽ được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất. Mức thuế suất sẽ phụ thuộc vào thời gian nắm giữ bất động sản.

Dự thảo Luật đề xuất các mức thuế suất sau: 10% nếu thời gian nắm giữ dưới 2 năm, 6% nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, 4% nếu thời gian nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, và 2% nếu thời gian nắm giữ từ 10 năm trở lên hoặc bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế.

Bộ Tài chính cho biết, thời gian nắm giữ bất động sản sẽ được tính từ khi cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản. Đối với bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế, việc chuyển nhượng sẽ áp dụng thuế suất 2%, không tính theo thời gian nắm giữ.

Bộ Tài chính đang phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai các bước tiếp theo trong kỳ họp, tại dự thảo Luật và trình Chính phủ quy định chi tiết nội dung này. Việc áp dụng thuế suất mới đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú sẽ cần được xem xét và thực hiện một cách cụ thể và minh bạch.

Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến và hoàn thiện để trình Quốc hội thông qua. Đây là một phần trong nỗ lực của Chính phủ nhằm hoàn thiện hệ thống thuế và tăng cường quản lý thuế đối với thu nhập cá nhân. thueviet.vn và thuatphap.vn cũng đưa tin về vấn đề này.