Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề nhức nhối trên thị trường, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng, nhưng việc xử lý triệt để các vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn do cơ chế hậu kiểm còn bất cập và quy định chưa đồng bộ. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã được chuyển từ khâu tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc vận dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu lên một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Các cơ quan chức năng đã thực hiện nhiều đợt kiểm tra và phát hiện ra hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường. Điều này cho thấy việc kiểm soát chất lượng sản phẩm vẫn còn nhiều thách thức.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn.

Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Ngày 19/7, nhiều thông tin đáng chú ý về thị trường đã được ghi nhận. Cụ thể, tại Thanh Hoá, một kho thuốc tân dược giả đã được phát hiện. Cùng ngày, thông tin về việc thu hồi khẩn cấp sản phẩm Dầu mù u Thái Dương và gần 32.000 cơ sở áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền tại TP.HCM cũng được công bố.

Cụ thể, tại Thanh Hoá, Chi cục Quản lý thị trường vừa phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa khám xét một kho hàng tại phường Hạc Thành và phát hiện nhiều sản phẩm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm có dấu hiệu hết hạn sử dụng, chưa được đăng ký lưu hành và có dấu hiệu là hàng giả.

Kết quả khám phát hiện, kho hàng chứa 7 nhóm sản phẩm gồm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm có dấu hiệu hết hạn sử dụng, chưa được đăng ký lưu hành và có dấu hiệu là hàng giả. Đội Quản lý thị trường số 9, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc, tang vật vi phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Sau quá trình điều tra ban đầu, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh và quyết định khởi tố bị can theo quy định của pháp luật.

Về thông tin thu hồi sản phẩm Dầu mù u Thái Dương, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, đã ra thông báo yêu cầu thu hồi, tiêu hủy 4 lô sản phẩm trên toàn quốc do không đạt tiêu chuẩn về thể tích và không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Cơ quan này cũng yêu cầu các Sở Y tế trên cả nước khẩn trương thông báo đến các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm ngừng phân phối các lô vi phạm, thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm. Đồng thời, phối hợp cơ quan chức năng truy tìm nguồn gốc và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan.

Tại TP.HCM, tính đến ngày 30/6, đã có 31.462 cơ sở kinh doanh áp dụng hình thức hóa đơn điện tử, với tổng cộng 616 triệu hóa đơn được phát hành. Tổng thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm đạt 294.138 tỷ đồng, bằng 58,61% dự toán, tăng 9,58% so với cùng kỳ năm 2024.

Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch (VH-TT-DL) đang tăng cường các biện pháp để ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp người nổi tiếng quảng cáo hàng giả, thuốc giả, và sữa giả. Thông tin này được đưa ra trong báo cáo sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của Bộ VH-TT-DL.

Theo báo cáo, hoạt động làm sạch môi trường mạng xã hội và phối hợp xử lý hàng giả, đặc biệt là thuốc giả, sữa giả, và thực phẩm chức năng giả, đang được đẩy mạnh. Hiện tượng một số người nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội quảng cáo hàng giả đã gây mất niềm tin trong cộng đồng và tiếp tay cho hàng kém chất lượng ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Bộ VH-TT-DL đã xây dựng danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực thông tin và truyền thông. Đồng thời, Bộ VH-TT-DL cũng phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Y tế để tăng cường xử lý các trường hợp người nổi tiếng và có ảnh hưởng trên mạng có hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng.

Luật Quảng cáo 2025 sửa đổi, có hiệu lực từ 01.01.2026, đã được thông qua ngày 16.6.2025 tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Luật này đã bổ sung quy định về nghĩa vụ của người nổi tiếng khi chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Ngoài nghĩa vụ chung như các đối tượng khác, người nổi tiếng có một số nghĩa vụ đặc thù.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Bộ VH-TT-DL đã thực hiện việc chặn gỡ thông tin xấu độc và nội dung vi phạm trên mạng. Cụ thể, Facebook đã chặn gỡ 3.099 bài viết; YouTube đã gỡ 913 video vi phạm và 7 kênh (đăng tải khoảng 12.000 video); TikTok đã chặn, gỡ 1.284 nội dung vi phạm, bao gồm 5.600 video và 9 audio, 724 tài khoản (đăng tải hơn 35.500 video); Apple và Google đã chặn 148/219 game không phép trên kho ứng dụng của Apple và Google.

Về lĩnh vực truyền hình trả tiền, thuê bao truyền hình trong 6 tháng đầu năm ước đạt 20,52 triệu thuê bao, giảm 2,28% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu truyền hình trả tiền, gồm doanh thu dịch vụ (đã tính VAT) ước đạt khoảng 4.880 tỉ đồng, giảm 2,4% so với cùng kỳ năm trước. Truyền hình trả tiền đã giảm 480.000 thuê bao và 120 tỉ đồng doanh thu. Hiện tại, có 36 doanh nghiệp được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền.

Bộ VH-TT-DL đã xây dựng thông tư quy định các kênh phát thanh truyền hình (PTTH) thiết yếu của trung ương và địa phương. Đồng thời, Bộ VH-TT-DL cũng phối hợp triển khai công tác chỉ đạo, định hướng các đài/đơn vị hoạt động PTTH thực hiện hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về các nội dung chính trị, xã hội quan trọng.