Thời gian gần đây, vấn đề nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và được xã hội bàn luận rộng rãi. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này được xem là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, đã đưa ra quan điểm của mình về vấn đề này.
Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã khiến một số nghệ sĩ thiếu ý thức về trách nhiệm của mình. Thứ hai, môi trường showbiz với nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã khiến một số nghệ sĩ sa đà vào những hành vi không đúng đắn. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã khiến cho việc xử lý vi phạm trở nên khó khăn.
Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ VH-TT&DL ban hành từ năm 2021, tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và khiến cho việc xử lý vi phạm trở nên không hiệu quả. PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.
Nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.
GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Việc này không chỉ giúp nâng cao uy tín của giới nghệ sĩ mà còn giúp bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng.
Trước những vấn đề này, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý và thanh tra, kiểm tra hoạt động của các nghệ sĩ. Đồng thời, cần có những biện pháp hỗ trợ và hướng dẫn để giúp các nghệ sĩ nâng cao ý thức trách nhiệm của mình trước cộng đồng xã hội. Chỉ có như vậy, mới có thể xây dựng được một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực, nơi mà các nghệ sĩ có thể phát triển tài năng và cống hiến cho xã hội một cách chân chính.
Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tổ chức và cá nhân trong việc xây dựng và thực hiện các chế tài đối với nghệ sĩ vi phạm. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả của công tác quản lý mà còn giúp tăng cường niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.
