Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 113/CĐ-TTg ngày 19/7/2025 về thực hiện các giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy, thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Với hệ thống sông ngòi chằng chịt có tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Đây là phương thức vận tải có chi phí thấp, khả năng chuyên chở hàng hóa khối lượng lớn, góp phần giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, với tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng ngày càng tăng. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế.
Để khắc phục những tồn tại, tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ và địa phương thực hiện các giải pháp. Bộ Xây dựng được yêu cầu khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy, tập trung các chính sách khuyến khích, thu hút xã hội hóa đầu tư hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực, phát triển công nghệ.
Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, nạo vét luồng hàng hải, đường thủy.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch; tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa. Qua đó, các địa phương cần đẩy mạnh phát triển vận tải thủy, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển hàng hóa, giảm chi phí và tăng cường hiệu quả cho các hoạt động kinh tế.
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, phát triển vận tải thủy là một phần quan trọng của Chiến lược phát triển giao thông vận tải, nhằm tạo ra một hệ thống giao thông vận tải đa phương thức, hiệu quả và bền vững. Chính phủ cũng yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương cần tăng cường phối hợp, đồng bộ trong việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm phát huy tiềm năng của vận tải thủy, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, đảm bảo an toàn trong hoạt động vận tải thủy; tăng cường quản lý đội tàu, nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải; và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho ngành vận tải thủy.
Trước những thách thức và cơ hội trong phát triển vận tải thủy, các Bộ, ngành và địa phương cần thiết phải có sự quyết tâm và vào cuộc mạnh mẽ, nhằm hiện thực hóa các mục tiêu và nhiệm vụ đã đề ra, đưa vận tải thủy trở thành một phương thức vận tải hiệu quả và bền vững trong tương lai.
