Với những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế của mình thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong ngành cho rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ là một yêu cầu tất yếu mà còn là một bước tiến quan trọng để nâng cao vị thế quốc gia.
Theo ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam đã và đang tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh mà còn góp phần vào quốc phòng-an ninh. Một số thành tựu nổi bật bao gồm việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013). Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh, khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất.
Ông Lý Hoàng Tùng nhấn mạnh rằng phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
Để phát triển công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và đề xuất luật chuyên ngành về không gian.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng rằng kinh tế vũ trụ toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và vì vậy, Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng này.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành công nghệ hàng đầu, bên cạnh bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ đặc biệt, bao gồm việc thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội. Điều này cho phép thực hiện dự án công nghệ lớn với chức danh tổng công trình sư được giao quyền tự chủ cao, chấp nhận rủi ro và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.
Tóm lại, phát triển công nghệ vũ trụ đang trở thành yêu cầu tất yếu và là bước tiến quan trọng đối với Việt Nam. Để thành công, cần có sự đầu tư mạo hiểm, giao quyền tự chủ cao cho tổng công trình sư của dự án và hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia. Bên cạnh đó, việc thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia và xây dựng luật chuyên ngành về không gian cũng là những bước đi quan trọng để Việt Nam có thể bắt kịp xu hướng phát triển của ngành công nghệ vũ trụ trên thế giới.
