Trong nỗ lực vươn lên tạo lập vị thế mới trên bản đồ tài chính toàn cầu, Việt Nam đang tích cực xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC). Việc thành lập IFC đã được thông qua trong một nghị quyết, bao gồm nhiều cơ chế và chính sách đột phá, tập trung vào các lĩnh vực như thuế, đất đai, nhân lực và dịch vụ tài chính. Tuy vậy, để hiện thực hóa tầm nhìn này, thành phố Hồ Chí Minh cùng các cơ quan cấp Trung ương cần xác lập một lộ trình thực hiện cụ thể và hành động một cách nhanh chóng.
Theo báo cáo được thành phố Hồ Chí Minh gửi lên Chính phủ, khu vực được quy hoạch để xây dựng IFC có tổng diện tích lên tới 783 ha, bao gồm phần lớn phường Sài Gòn và Khu đô thị Thủ Thiêm. Dự án này có tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 172.000 tỷ đồng, tương đương với 7 tỷ USD. Trong đó, 719 ha là diện tích mặt đất và 64 ha dành cho mặt sông Sài Gòn. Trong giai đoạn đầu, sẽ tập trung vào việc phát triển khu lõi 9,2 ha tại Thủ Thiêm, nơi được dự kiến là trụ sở của các cơ quan quản lý, giám sát và tài phán chuyên ngành tài chính.
Để triển khai dự án một cách hiệu quả, thành phố đang hoàn thiện hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, thành phố cũng đang xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực cho IFC, với mục tiêu xây dựng một đội ngũ có năng lực điều hành và quản lý các thiết chế tài chính hiện đại. Thành phố đã dự thảo năm chương trình đào tạo khung để triển khai từ năm 2025 và đã cử cán bộ đi khảo sát mô hình tại nước ngoài nhằm học hỏi kinh nghiệm.
Các chuyên gia kinh tế bày tỏ quan điểm rằng việc sớm thành lập Ban Quản lý Trung tâm Tài chính quốc tế hoạt động theo mô hình đặc thù là rất cần thiết. Cơ quan này sẽ cần có thẩm quyền rõ ràng và hoạt động độc lập với bộ máy hành chính truyền thống. Vai trò của Ban Quản lý sẽ là đầu mối trong công tác quy hoạch, cấp phép, giám sát và điều phối toàn bộ hoạt động của IFC.
Về vấn đề huy động vốn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Huy Hoàng đã đề xuất rằng thành phố nên chia nhỏ dự án IFC thành các cấu phần đầu tư có khả năng sinh lời hoặc có tính công ích rõ ràng. Việc phân chia này sẽ giúp xác định rõ đối tượng đầu tư và dễ dàng triển khai các mô hình đối tác công tư (PPP) hoặc đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI), phù hợp với từng mục tiêu cụ thể. Ông cũng đề xuất thành phố cần đẩy mạnh huy động vốn qua các kênh tài chính truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, ngân hàng thương mại, công ty bảo hiểm… và phát triển các công cụ tài chính hiện đại như quỹ đầu tư hạ tầng chuyên biệt, trái phiếu xanh (Green Bonds)…
Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân, Ủy viên Ủy ban Kinh tế-Tài chính của Quốc hội và là Trợ lý Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết thành phố đã chủ động tiếp cận các tổ chức tài chính trong và ngoài nước để tìm kiếm và thu hút nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyển chọn, đào tạo và thu hút nhân tài trong và ngoài nước bằng các chính sách phù hợp, hiệu quả và bền vững.
Dự án Trung tâm Tài chính quốc tế mang lại một cơ hội lớn để Việt Nam nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, để đảm bảo thành công, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống và sự hỗ trợ từ các chuyên gia cũng như tổ chức tài chính quốc tế.
