Tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu sang châu Âu do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đang trở nên cấp thiết. Nếu không có giải pháp kịp thời, sự cố này có thể đe dọa đến chuỗi cung ứng và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Từ đầu tháng 7, hoạt động xuất khẩu rau quả sang Liên minh châu Âu (EU) gặp trở ngại khi nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo chuẩn EU. Các doanh nghiệp phản ánh rằng dù hồ sơ đã hoàn chỉnh, họ vẫn không rõ nên nộp cho cơ quan nào để được cấp giấy chứng nhận và phải chờ đợi trong bao lâu.
Phía châu Âu kiểm soát rất chặt về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và chỉ một lỗi nhỏ trong thủ tục cũng có thể khiến toàn bộ lô hàng bị từ chối, ảnh hưởng nặng nề đến danh tiếng và niềm tin của đối tác nhập khẩu. Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, cho biết rằng hàng trăm tấn thanh long của nông dân và doanh nghiệp đang tồn đọng trong kho, đứng trước nguy cơ hư hại, mất trắng nếu không được tháo gỡ kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do từ ngày 1/7, EU bắt buộc giấy chứng nhận phải do cơ quan nhà nước của Việt Nam cấp, thay vì doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua bên thứ ba như trước. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có văn bản hướng dẫn và đề nghị cơ quan chức năng địa phương chịu trách nhiệm kiểm tra và cấp chứng thư theo trình tự quy định.
Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển giao, phân cấp phân quyền diễn ra trong thời gian quá ngắn, nhiều địa phương chưa kịp nắm bắt và triển khai kịp thời, dẫn đến ách tắc kéo dài. Nếu không sớm khơi thông dòng chảy giấy tờ, nông sản Việt sẽ lỡ hẹn với một trong những thị trường tiềm năng nhất thế giới.
Các chuyên gia nhận định rằng để tháo gỡ khó khăn này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, địa phương và doanh nghiệp. Việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cần được thực hiện một cách minh bạch, công khai và nhanh chóng, đồng thời cần có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn của EU.
Ngoài ra, để tránh tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu trong tương lai, cần có các giải pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời. Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và hướng dẫn doanh nghiệp về các quy định và thủ tục xuất khẩu sang EU.
Trước mắt, cần có các giải pháp cấp thiết để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn do tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu. Việc này không chỉ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu thiệt hại mà còn góp phần duy trì uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
